چگونه ايمني كلاس تربيت بدني و ورزش را حفظ كنيم؟

 شركت روز افزون دانش آموزان در فعاليت هاي ورزشي داخل وخارج مدرسه بدون رعايت اصول ايمني ممكن است پتانسيل آسيب پذيري آنان رادر محيط هاي آموزشي افزايش دهد .اگر چه اطلاعات دقيقي از ميزان بروز حوادث ورزشي دانش آموزان در دسترس نيست ولي معلمان مي توانندبا رعايت برخي از نكات ساده به حفظ سلامتي وافزايش لذت وشادي دانش آموزان كمك كنند.

دردهاي دوران رشد

برخي از دانش آموزان ممكن است در ساعات تربيت بدني از دردهايي در قسمت هاي مختلف بدن شكايت كنند كه بعد از ورزش يا در هنگام خستگي شدت مي يابد.دردهاي دوران رشد ممكن است در تمام اعضاي بدن باشداما سر درد ودرد شكم شايع تر است .علت اصلي اين دردهاي نهاني مشخص نيست ودرمان ويژه اي ندارد اما در دوره ي جهشي نوجواني،رشد نامتناسب استخوان ها وعضلات به دليل جهش سريع در رشد قد ممكن است يكي از علل باشد .اگر درد و ناراحتي ، بهانه اي براي جلب توجه بيشتر يا فرار از فعاليت كلاسي نباشد،ورزش باعث افزايش دردمي شود واين دردها در ساعات تربيت بدني بايد جدي تلقي گردد.اين دردها زود گذر هستند وبه طور طبيعي از بين مي روند.

كمردرد

برخي از نوجوانان وجوانان ممكن است از كمر درد شكايت كنند .رشد سريع، افزايش ناگهاني شدت تمرينات پرشي وفعاليت هاي روزمره نادرست از قبيل نشستن،خوابيدن وحمل اشياءوحركات وتمرينات كششي غلط، ممكن است موجب كمر دردشود .ضمن استفاده از حركات تمريني مناسب،مشورت با پزشك متخصص ضروري است .

ناتواني هاي فيزيولوژيك

بيماري هايي مانند صرع ،آسم ،ديابت ،ناراحتي هاي قلبي وغيره در دانش آموزان باعث افت عملكرد حركتي مي شود . معلمان تربيت بدني قبل از شروع برنامه هاي ورزشي در آغاز هر سال تحصيلي بايد از وضعيت جسماني وبهداشتي دانش آموزان آگاهي كامل داشته باشند تافعاليت هاي حركتي متناسب را براي آنان تجويز كنند.

حركات تمريني

پتانسيل آسيب پذيري در برخي حركات وجود دارد،بنابراين بهتر است از اجراي موارد زير ممانعت نمود .

*خم كردن يا باز كردن بيش از حد زانو وگردن

*حركات ياتمرينات خود جوش دانش آموزان كه متناسب با رشد آنها نيست .

*كشش بيش از حد مفاصل وكشش هاي پرتابي(باستيك)وحركاتي كه موجب چرخش شديد مفاصل مي شود.

همچنين توجه به نكات زير لازم وضروري مي باشد .

*حمايت مناسب از كمر وفشار كمتر به آن درحركات كششي وتمرينات دونفره،

*رعايت فواصل مناسب در اجراي حركات دو نفره وگروهي،

*توقف موقت دانش آموزان خسته از اجراي حركات وبازي ها

*كاهش تعداديادشواري تمرينات ياكاهش اهميت اندازه گيري و ارزيابي.

منبع : زيور ورزش سال ششم شماره ي 32

حركات اصلاحي و اهميت آن

 امروزه بسياري از افراد از ديسك كمر ، فتق ديسك  و  سياتيك  رنج مي برند . اين درد ها معمولا در افراد مسن به علت بالا رفتن سن و تغييرات  ايجاد شده  در هورمون ها  و استخوان ها چيزي معمولي به شمار مي آيد  در حاليكه  اگر منشاء  اين دردها  را تشخيص  دهيم  در هنگام  پيري و كهولت  كمتر دچار  اين مشكلات خواهيم شد. چيزي كه جلب  توجه مي كند  اينست  كه افراد جوان  نيز به همين درد ها گرفتار هستند كه علت اصلي آن  زندگي ماشيني و كم تحركي است  كه در زندگي ما بوجود آمده  اما علت  هاي ديگري نيز در بوجود آمدن آن نقش دارند .

ناهنجاري  جسماني مزيد بر علت است كه به مرور در افراد به علت شيوه ي غلط زندگي ( خوابيدن، راه رفتن ، نشستن ، كار كردن و… ) ايجاد مي شود.

ناهنجاري جسماني چيست؟

ناهنجاري يعني هر تغيير شكلي كه در رابطه با وضعيت نرمال در بدن فرد ايجاد شود.

بدن زماني استاندارد است كه:

1 –  اندام سالم باشد ( دو دست و دو پا )

 2 –  فرد وقتي مي ايستد در هيچ قسمت از بدنش احساس فشار و خستگي نكند.

– 3 احساس درد نداشته باشد .

4 – نقاط شاخص بدن روي خطوط افقي و عمودي قرار گيرد.

لذا براي رفع  و پيشگيري از ابتلا به اين ناهنجاري ها بايد از علم حركات اصلاحي كمك گرفت.

حركات اصلاحي شاخه اي از علم تربيت بدني است  كه اهدافش شناسايي، پيشگيري و اصلاح ناهنجاري هاي جسماني  فرد است . در واقع حركات اصلاحي به مجموعه حركات كششي و تقويتي گفته مي شود كه بمنظور پيشگيري  و اصلاح  ناهنجاري ها ي جسماني  ( كشش عضلات ، افزايش  دامنه ي حركتي مفاصل و تقويت عضلاتي كه ضعيف شدند)  انجام مي گيرد.

حركات اصلاحي معمولا از سن نه سالگي شروع مي شود زيرا بدن از نظر شكل تقريبا شبيه بزرگسالان است .

براساس نتايج طرح اجرايي سنجش ناهنجاري هاي قامتي بين دانش آموزان پايه ي دوم راهنمايي و اول متوسطه سال تحصيلي 85/86  در سطح شهرستان مريوان توسط اينجانب صورت گرفته است ، متاسفانه  آماردانش آموزاني كه از مشكل ناهنجاري قامتي رنج مي برند در سطح وسيع و بالايي بوده و تكان دهنده و قابل تامل است .

دانش آموزان   دوم راهنمايي از 551   نفر ، 418  نفر 

دانش آموزان  اول متوسطه  از    459  نفر ،   417 نفر

اين معضل به حق كه قابل توجه بوده ومي طلبد كه خانواده ها و خود دانش آموزان و مسئولين آموزش وپرورش  در راه كاهش اين آمار گامهاي موثري بردارند.

 ضرورت دارد همكاران محترم و پر تلاش تربيت بدني نيز دانش آموزان را با فرهنگ درست وصحيح عادات زندگي، آشنا سازند و اهميت حركات اصلاحي را براي دانش آموزان تشريح كنند تا در آينده شاهد سلامتي ، زيبايي و بقاي عمر افراد جامعه باشيم و بتوانيم مادراني سالم وبا نشاط را پرورش دهيم زيرا كه به حق دختران وزنان قشر آسيب پذيرتر جامعه هستند.

به اميد داشتن تن و رواني سالم براي همه

افسردگي را دريابيم

نظر به اين كه آمار مبتلايان به افسردگي  در مدارس وجامعه رو به افزايش است وهر روزه در گوشه وكنار خود افرادي را مي بينيم كه به دلايلي از زندگي خودلذت نمي برند ودچار سردرگمي واحساس پوچي مي شوند برما والدين ومربيان مدارس لازم است كه باشناختن اين نوع بيماري گامي موثر در جهت رفع اين مشكل برداريم غالبا افسردگي بعداز وقوع چند مسايل ناراحت كننده كه بعد از يكديگررخ مي دهند، ظاهر مي شود فشارهايي چون بيمار شدن ،جابه جايي مكرر و تغيير مدرسه مي توانند زندگي را سخت وبي روح كنند وهمچنين عواملي چون طلاق والدين  ومرگ يكي از عزيزان  نيز ميتواند زمينه ساز اين بيماري باشد .

  در اين راستا لازم است به ورزش به عنوان يكي از مهمترين عوامل با زدارنده ودرمان نگريست . ورزش  به شيوه هاي مختلف در درمان افسردگي موثر است .پژوهشها نشان مي دهد كه ورزش موجب مي شود مغز مستقيما مواد شيميايي كه براي درمان افسردگي مفيد است توليد كند .مواد بالا برنده ي طبيعي “آندروفين ها” به هنگام ورزش توسط مغز آزاد مي شود در اين شرايط فعاليتي كه دوست داريد انجام دهيد،كاري را انجام دادن بهتر از انجام ندادن است .ورزش انرژي را زياد  مي كند ،خواب را بهبود مي بخشد وخلق ورفتار را بهتر مي كند . ورزش كردن منظم با يك دوست يا يكي از اعضاي خانواده راه حل مناسبي است. اين كار باعث مي شود كه بيشتر تفريح كنيد وبه شما كمك مي كند حتي وقتي كه دوست نداريد ، بيرون برويد. به اميد آنكه جسم وروح شما بانوان ودختران اين مرز وبوم هيچ وقت تسليم اين بيماري نگردد و باور داشته باشيد هر چه در باره ي افسردگي اطلاعات بيشتري بدست آوريد مي توانيد در درمان به خود كمك كرده و زندگي شادتري داشته باشيد

روزه‌داري و سلامت جسم

با آرزوي قبولي طاعات وعبادات شما عزيزان و ورزشكاران برآن شدم به مناسبت حلول ماه مبارك رمضان اهميت روزه داري در سلامت جسم را برايتون كه بر گرفته ازمجله ي «تغذيه و متابوليسم آمريكا» داشته ام تقديم حضورتان نمايم باشد كه مفيد واقع گردد.  

بر اساس آخرين تحقيقات منتشر شده در مجله «تغذيه و متابوليسم آمريكا»، روزه‌داري يكي از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر سلامت افراد است.

شاخص‌ترين تأثير آن كاهش خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي به‌ويژه سكته قلبي است.

در طول ماه رمضان به دليل آن‌كه خوردن و آشاميدن به دو زمان سحر و افطار محدود شده و فاصله اين دو زمان حدوداً دوازده ساعت است، دستگاه‌هاي مختلف بدن به‌ويژه دستگاه گوارش و گردش خون استراحت مي‌كنند. استراحت اين دو دستگاه به‌شدت بر سلامت قلب و اندام‌هاي گوارشي مؤثر است.

 پژوهش‌هاي انجام شده روي بيست و چهار زن و مرد مسلمان غيرسيگاري با ميزان كلسترول خون طبيعي كه در رده سني بيست تا سي سال قرار داشتند، نكات تازه‌اي را درباره روزه‌داري و تأثير آن بر قلب نشان داد.

 به اين ترتيب كه حدود بيست روز پس از شروع ماه مبارك رمضان ميزان «هموسيستئين»، اصلي‌ترين عامل بروز سكته قلبي در خون  اين افراد به‌شدت كاهش يافت. از طرفي ميزان كلسترول خوب يا حفاظتي(HDL) افزايش يافته و غلظت خون نيز در حد طبيعي قرار داشت.

كاهش ميزان تري گليسريد‌ها و كلسترول بد (LDL)  يكي ديگر از اثرات مثبت ناشي از روزه‌داري در اين افراد بود.

 تناسب كالري دريافتي و مصرفي اثر مثبت ديگري بود كه در عده‌اي باعث كاهش وزن و در افراد ديگر باعث ثابت ماندن وزن  در حالت ايده‌آل شد. در حقيقت اين تعداد زن و مرد از جهت وزن نيز به حد ايده‌آل رسيدند.

 دليل اثرات مثبت روزه‌داري

حذف يك وعده غذايي و اتفاقاً مهم‌ترين وعده غذايي يعني ناهار، تحريك بدن براي سوخت و ساز (متابوليسم)  بيشتر و بهتر را به دنبال دارد. با اين تحريك طبيعي، كالري اضافي ذخيره شده در بدن از بين مي‌رود.

 تصفيه طبيعي بدن به دليل كاهش كالري و تغذيه دريافتي و در مقابل، سوخت و ساز بالا از ديگر اثرات خوب روزه‌داري است. استفاده از ذخاير چربي و هيدرات كربن (قند) اضافي، باعث تنظيم ميزان قند و چربي و در نتيجه كاهش وزن بدن مي‌شود.

 بنابراين از آن‌جايي كه در طول ماه رمضان ميزان قند، چربي،  كالري دريافتي و كلسترول بد (LDL) در حد طبيعي قرار گرفته و ميزان «هموسيستئين»، شاخص بروز سكته قلبي كاهش مي‌يابد، قلب و دستگاه گردش خون در استراحت به‌سر برده و خطر بروز سكته قلبي به‌شدت كاهش مي‌يابد. استراحت دستگاه‌هاي مختلف بدن به‌ويژه دستگاه گوارش و افزايش ميزان كلسترول خوب (HDL) يكي ديگر از اثرات مثبت روزه‌داري است.

 پزشكان معتقدند در اين ماه به دليل آن‌كه افراد از پرخاشگري، رفتارهاي تهاجمي، استرس و هيجان، كشيدن سيگار، مصرف چاي و قهوه دوري مي‌كنند، بنابراين امكان بروز سكته قلبي در آنها كاهش مي‌يابد. مجموعه اين تغييرات در وضعيت رفتار و تغذيه افراد، دو عامل مهم جهت حفظ سلامتي فرد در طول ماه مبارك رمضان است..

ورزش دختران

بسياري از دختران جوان و نوجوان، کمترين فعاليت را دارند و از ورزش و نيازهاي تغذيه‌اي خود غافل هستند. اين امر ضايعات جبران‌ناپذيري را براي آنان به بار مي‌آورد. اغلب دختران جوان دچار كمبود آهن و كلسيم هستند. به همين دليل، كم‌خوني و نرمي مفاصل و استخوان‌ها در آنها شايع مي‌باشد. بر اساس آمار ارائه شده از سوي اداره آموزش‌وپرورش، تنها ۲۰ درصد دختران دبيرستاني، ميوه و سبزي‌جات در روز مصرف مي‌کنند. مطالعات انجام شده بيان‌گر اين امر است که فقر آهن حتي در مقادير كم، مي‌تواند منجر به كسب نمرات پائين در دروس تحليلي مانند رياضيات شود. اين عامل يكي از علل برتري پسران در دروس رياضي است.

ورزش همراه با تغذيه صحيح، کمک مي‌کند که استخوان‌ها، عضلات و مفاصل قوي شده و وزن و فشارخون کنترل شوند. ورزش دختران جوان، عاملي مهم در پيشگيري از پوكي استخوان و شکستگي لگن در سنين بالا مي‌باشد. ضمن اين‌كه بر جرأت و چالاكي آنها مي‌افزايد. زنان ورزشكار، عكس‌العمل و توانايي بسيار بهتري در مواجهه با خطرات، بحران‌ها و حوادثي چون زلزله از خود نشان مي‌دهند. بنابراين لازم است خانواده‌ها دختران خود را به شركت در ورزش‌هاي گروهي و پرتحرک تشويق نمايند

ورزش و سلامتی كودكان

ورزش منظم یكی از مهمترین راهكارهای كسب سلامتی برای بچه ها و بزرگسالان است. فعالیت بدنی، وزن مطلوب را حفظ می كند، طول استخوانها را افزایش می دهد و در نهایت از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی می كاهد. پزشكان باید موقعیت وزنی كودكان ونیز میزان فعالیت بدنی آنها را طی یك دوره پزشكی مداوم ارزیابی كنند. متخصصان موظفند با توصیه های ساده به بچه ها و خانواده ها زمینه را طوری فراهم كنند تا با حداقل صدمه، حداكثر نشاط و لذت حاصل شود. همه افراد به ورزش نیازمندند. معمولاً پزشكان با توجه به سن، موقعیت  فیزیكی، مراحل پیشرفت و میزان علاقه مراجعه كنندگان جوان و نوجوان مناسب ترین فعالیت بدنی را به آنها توصیه می كنند. نادیده گرفتن ارتقاء سلامتی بین افراد جوان و خردسال به دو دلیل است: 1) تنبلی و سستی بین بزرگسالان بیش از كودكان است چون بچه ها به طور طبیعی و ناخود آگاه فعال هستند. 2) خطر ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت و بیماریهایی قلبی بین افراد بالغ بیشتر است. به هرحال، با توجه به بررسی های انجام شده ، كودكان و نوجوانان به طور كامل فعال و با تحرك نیستند. شایان ذكر است كه باید بچه ها به ورزشهایی بپردازند كه برای بهبود بیماریهای قلبی و نیزارتقاء سلامتی طولانی مدت مفید است. متاسفانه تقریباً بیش از نیمی از آنها فعال نیستند. ضمناً، دخترها در خلال سن بلوغ و پس از آن كمتر از پسرها به ورزش می پردازند . این روند حتی با آموزشهای پزشكی و ورزشی هم قابل درمان نیست. تنها كمی بیش از یك دوم دانش آموزان دبستان و راهنمایی باید در كلاسهای ورزشی روزانه شركت كنند. میزان اهمیت به ورزش بین دانش آموزان دبیرستانی نه تنها نباید كاهش یابد بلكه باید افزوده شود.

چگونگی ورزش سلامتی كودكان را تامین می كند

كنترل وزن: ارتباط بین فعالیت فیزیكی و چاقی در سنین چاقی در سنین پایین كاملاً مشخص نیست و مطالعات مربوط به آن هم نتایج ثابتی را در اختیار متخصصان قرار نمی دهد. با این وجود، با افزایش وزن و تحرك و نیز كاهش مصرف كالری می توان وزن را كاهش داد.

نگرانی افزایش وزن بین كودكان و نوجوانان كاملاً به جا و منطقی است. بچه های چاق در معرض بیماریهای فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشكلات تنفسی و استخوان قرار دارند. این بیماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعی رنج می برند.

رشد و نمو استخوان

: ورزش باعث تاثیرات ثابت در رشد و نمو استخوان می شود. فعالیت بدنی ، خطر ابتلا به پوكی استخوان را با افزایش غلظت مواد معدنی كاهش می دهد. تحقیقات انجام شده در مورد 40 پسر بالغ كه به مدت 30 دقیقه و سه بار در هفته به ورزش می پرداختند حاكی از آن بود كه، حجم استخوان كمر و پا، و غلظت مواد معدنی در بدن آنها دو برابر كسانی است كه تحرك كمتری داشتند.نتیجه این تحقیق در مورد 45 زن نابالغ هم مثبت بود. محققان معتقدند كه میزان حجم استخوان حتی پس از توقف ورزش كاهش نمی یابد. آنها به این نتیجه رسیده اند كه انجام حركات ورزشی قبل از سن بلوغ درصد شكستگی استخوان را پس از سن یائسگی تقلیل می دهد.

مراقبت ازقلب و رگهای خونی:

اغلب ، بیماریهای قلبی  عروقی در بزرگسالان نمایان می شود، با این وجود در سنین پایین هم ممكن است كه با آنها مواجه شویم. تحقیقات نشان می دهد كه ورزشهای هوازی در جلوگیری از بیمارهای قلبی عروقی بزرگسالان بسیار موثر است، اما در مورد بچه ها هنوز نامشخص است.سلامت فكری و ذهنی:با توجه به آخرین شواهد، ورزش در بهبود افسردگی و اضطراب بزرگسالان وكودكان بسیارموثر است . فعالیت بدنی یكی از راهكارهای مبارزه با هیجان روحی است. با توجه به برسی های انجام شده در مورد 220 بزرگسال مؤنث مضطرب و نگران، آن دسته از افرادی كه در برنامه های ورزشی سخت شركت می كنند كمتر از تنش های فیزیكی و روحی رنج می برند.

برنامه ریزی

مهمترین نكته برای پزشكان این است كه به طور مثبت تمایل جوانان را به ورزش زیاد كنند و نیز دریابند كه هر فعالیت بدنی برای فرد خاصی مناسب است. كودكان ناتوان نسبت به هم سن و سالان توانای خود كمتر با ورزش آشنایی دارند. جالب این كه این افراد برای افزایش قدرت بدنی و تناسب اندام خود به ورزش بیشتری هم نیازمندند بجزكودكان علیلی كه درسازمانهای ملی و جهانی( مثل المپیك) فعالیت دارند، بقیه ازتحرك بدنی اندكی برخوردارند، بنابراین باید تك تك افراد، مدارس و مؤسسات مختلف نهایت سعی خود را بكنند تا روز به روزاین انگیزه مثبت را بین آنان افزایش دهند. پزشكان می توانند با تهیه فهرستی از فعالیتها، به میزان مصرف انرژی و تحرك بدنی بیماران پی ببرند. درضمن این روش به پزشكان كمك می كند تا ورزش هایی را پیشنهاد كنند كه متناسب با سن، اندام، علاقه و موقعیت بدنی آنها باشد، معمولاً سوالات در رابطه با موارد زیر است:

– آموزشهای بدنی كه شامل كلاسهای ورزشی مداوم و انواع فعالیتهاست.

– ورزشهای هوازی مثل دویدن، فوتیال و نیز فعالیتهای غیر هوازی مثل بیس بال.

– ورزشهای تفریحی و جسمانی دیگر مثل اسكیت، راهپیمایی و نیز فعالیتهای شدید بدنی.

قابل توجه است كه هیچ ورزشی به تنهایی برای سلامت جسمانی و روانی نوجوانان و كودكان مفید نیست. این نكته بسیار مهم است كه با كمك اولیاء بتوانیم فعالیتهای بدنی را انتخاب كنیم كه با سن و توانایی فیزیكی بچه ها متناسب باشد. یكی از اهداف اصلی متخصصان این است كه بتوانند 30 دقیقه ورزش سبك و آرام را در اكثر روزهای هفته دانش آموزان بگنجانند. پیاده روی و پیمودن پله، باعث تناسب همه جانبه وسلامت روز افزون می شود. انجام ورزشهای سنگین بین اكثریت افراد جامعه شایع است، و حتی كودكان نابالغ هم می توانند با حداقل خطر و نیز هیچ گونه صدمه ای به استخوانها، عضلات و مفاصل ، نتایج خوب و مثبتی كسب كنند.

باید دقت كنیم كه نظارت دقیق و همه جانبه هم در انجام حركاتهای فیزیكی بسیار مهم است. بچه ها نباید اجسام سنگین بلند كنند، ضمناً باید تا رشد كامل اسكلت بدنشان از پرتاب وزنه خودداری كنند.

گاهی اوقات پزشكان بچه ها را به انجام ورزشهایی وا می دارند كه متناسب با توانایی و میزان آسیب پذیری آنهاست. متخصصان به افراد مبتلا به بیماری ضعف رباط ها پیشنهاد می كنند تا بیشتر به شنا و دوچرخه سواری بپردازند و از ورزشهایی مثل بسكت بال كه منجر به پیچ خوردگی می شود اجتناب كنند.

كاهش صدمات حین ورزش

رعایت اصول ایمنی مهم ترین عامل به شمار می رود. با این وجود حوادث ناگوار مربوط به ورزش بسیار شایع است. یكی از بررسی ها حاكی از آن است كه 22 درصد از بچه های مدرسه ای طی انجام فعالیتهای بدنی مصدوم می شوند و اغلب این حوادث هم بسیار جدی است. با بكارگیری روشهای دقیق و حساب شده می توان از این ناراحتی ها جلوگیری كرد.

به عنوان مثال، اولیاء باید به طور كامل دریابند كه آیا مكانهای ورزشی كاملاً نكات ایمنی را رعایت می كنند یا خیر. با وجود این كه حفظ روحیه رقابت بین بچه ها بسیار مهم و مثبت است، باید آنها را ازهل دادن یكدیگر به خصوص در مناطق خطرناك منع كنیم. شایان ذكر است كه بچه ها هنگام احساس درد در بدنشان نباید ورزش كنند و نیز نباید با مصرف مسكن در این فعالیتها شركت كنند. مربیان و اولیاء باید بدانند كه صدمات و آسیب های بدنی ممكن است در آینده به لنگی یا پس از افتادن به سائیدگی بازو منجر شود.

به منظور اطمینان بیشتر، كودكان و نوجوانان باید برای هر ورزشی از وسیله ایمنی مناسب آن استفاده كنند. مثلاً هنگام فوتبال كفش های مناسب بپوشند. استفاده از كلاه دوچرخه سواری هم یك الزام است، در ضمن، محیط های ورزشی باید عاری از زباله و گودال باشد.

یكی از مهمترین ، معمولی ترین و سخت ترین صدمات برای بچه ها حین موتورسواری حاصل می شود. باید دقت كنیم كه مسیر عبور آنها باید عاری از ترافیك باشد نیز باید ازعلامتهای دوچرخه سواری و راه پیمایی هم در این مكانها استفاده شود. باید به كودكان و نوجوانان توصیه كنیم كه هنگام ورزش در معرض آفتاب، از كلاه و عینك آفتابی استفاده كنند. به منظور جلوگیری از فقدان آب، باید به آنها آموزش دهیم كه قبل و بعد از حركات فیزیكی و نیز هنگام انجام ورزش هایی كه بیش از 20 تا 30 دقیقه به طول می انجامد از مایعات استفاده كنند.