مقدمه
بحث يادگيري جزء مباحث اصلي در روانشناسي است و در تمام علوم و دانش‌ها هدف يادگيري است . ياد گرفتن در لغت به معني آموختن است . اما عواملي كه در يادگيري مؤثر هستند ، هم بايد مد نظر باشند . به علت اينكه يادگيري در هر شرايطي امكان ندارد .
لازمه يادگيري تهيه و تدارك بعضي امكانات است تا يادگيري بنحو مؤثري ايجاد شود همچنانكه دانشمندان و جانورشناسان و … براي آزمايشات خود از اين عوامل مؤثر در يادگيري استفاده مي‌كردند .
بيان مسئله :
با توجه به اينكه يادگيري لازمه هر دانش است مخصوصاً در آموزش و پرورش بايد شرايط طوري باشد كه يك دانش‌آموز حداكثر يادگيري را از تعليم علوم داشته باشد .
بايد عوامل مؤثر شناخته شود تا امكان يادگيري را به نحو مطلوبي برسانيم و اين عوامل مي‌تواند از طريقه نشستن يك دانش‌آموز در كلاس ، رنگ كلاس و طريقه تدريس معلم و … باشد . و وظيفه محققين و مديران و عوامل مدارس است تا اين عوامل شناسايي و تقويت و تجهيز شوند . و ما به دنبال شناسايي اين عوامل ريز و درشت هستيم .
هدف :
هدف اين مجموعه شناخت بهتر عوامل مؤثر بر يادگيري در تدريس مي‌باشد تا با شناخت بهتر اين عوامل و تقويت آن امكان يادگيري بهتر دانش‌آموز دانش‌آموزان فراهم شود .
فرضيه :
فرضيه مورد نظر اين است :
« آيا شناسايي عوامل مؤثر بر يادگيري مي‌تواند بر يادگيري دروس مؤثر افتد ؟ »
تعريف عملياتي :
در اين تحقيق متغير مستقل و متغير وابسته به شرح ذيل است :
متغير مستقل در اين تحقيق عوامل تأثير گذار بر يادگيري دروس است و متغير وابسته يادگيري مي‌باشد .
روش اجراي تحقيق
آزمودنيها :
در اين پژوهش دانش‌آموزان مدرسه ابتدايي غير انتفاعي علوي شهرستان گچساران كه به صورت تصادفي انتخاب شده‌اند . آزمودنيهاي اين پژوهش مي‌باشند . تعداد آزمودنيها در اين تحقيق 30 نفر بوده‌اند كه از كلاس او ل تا سوم انتخاب شده‌اند .
طرح پژوهش :
در اين تحقيق چون كليه دانش‌آموزان به نوعي از عوامل تأثيرگذار بر يادگيري قرار داشته‌اند از هر كلاس 5 تا 6 نفر انتخاب شده‌اند ( به صورت تصادفي) و به پرسشنامه مورد نظر جواب داده‌اند .
ابزار اندازه‌گيري :
در اين تحقيق به علت عدم دسترسي به پرسشنامه‌هاي معتبرتر اقدام به اصلاح طرح 12 سؤال كه بصورت بسته مي‌باشد كردم و تا جايي كه امكان داشت به عوامل تأثيرگذار در يادگيري در پرسشنامه تأكيد شد .
روش جمع‌آوري اطلاعات :
اين پژوهش در مدرسه علوي انجام شده است .
اين پژوهش توسط زهرا انصاري دانشجوي رشته روان شناسي عمومي انجام شده است .
مدت انجام پژوهش 4 روز بوده است .
كليه افراد مورد پژوهش در اين تحقيق مشاركت داشته‌اند .
يافته‌هاي پژوهش :
سؤالات به سه قسمت تقسيم شده‌اند .
قسمت الف :
| رديف | عنوان سؤال | تعداد نفرات | تعداد پاسخهاي مثبت | تعداد پاسخهاي منفي |
| 1 | آيا درس را صبح بهتر ياد مي‌گيريد ؟ | 22 | 18 | 4 |
| 2 | آيا درس را عصر بهتر ياد مي‌گيرد ؟ | 23 | 7 | 16 |
| 3 | آيا كلاسي كه در آن هستيد براي يادگيري درس خوب است ؟ | 24 | 24 | 0 |
| 4 | آيا مي‌خواهيد كلاستان عوض شود ؟ | 22 | 9 | 13 |
| 5 | آيا ميز و نيمكت‌هاي كلاستان خوب است ؟ | 26 | 26 | 0 |
| 6 | آيا دوست داريد ميز و نيمكت‌هاي شما به شكل ديگري باشد ؟ | 19 | 7 | 13 |
| 7 | آيا تهية سياه كلاس را كاملاً مي‌بينيد ؟ | 26 | 26 | 0 |
| 8 | آيا دوست داريد كه محل قرار گرفتن تخته سياه تغيير كند ؟ | 22 | 6 | 16 |
يافته‌هاي پژوهشي :
قسمت ب :
| رديف | عنوان سؤال | تعداد نفرات | تعداد پاسخهاي مثبت | تعداد پاسخهاي منفي |
| 1 | آيا شير خوردن در يادگيري دروس تأثير دارد ؟ | 23 | 23 | 0 |
| 2 | آيا دوست داريد هر روز صبح مدرسه به شما شير بدهد ؟ | 21 | 21 | 0 |
| 3 | آيا دوست داريد معلمتان زن باشد ؟ | 26 | 14 | 12 |
| 4 | آيا دوست داريد معلمتان مرد باشد ؟ | 27 | 16 | 11 |
يافته‌هاي پژوهشي :
قسمت ج :
| رديف | عنوان سؤال | تعداد نفرات | فارسي | رياضي | قرآن | علوم | هديه‌هاي آسماني |
| 1 | از كدام كتاب خوشتان مي‌آيد | 21 | 4 | 6 | 8 | 1 | 2 |
| 2 | ا زعكسهاي كدام كتاب درسي خوشتان مي‌آيد ؟ | 21 | 3 | 2 | 7 | 6 | 3 |
| 3 | معلم شما كدام كتاب درسي را بهتر ياد مي‌دهد ؟ | 25 | 7 | 13 | 4 | 1 | 0 |
| 4 | كدام كتاب درسي را بهتر ياد مي‌گيريد ؟ | 21 | 4 | 11 | 2 | 4 | 0 |
بحث در مورد يافته‌هاي تحقيق :
متغير وابسته همانطور كه قبلاً اشاره شد يادگيري بهتر دروس مي‌باشد كه با توجه به متغير مستقل كه عوامل تأثير گذار بر يادگيري بوده‌اند سنجيده مي‌شود.
محدوديتها :
محدوديتهايي كه در اين تحقيق بوجود آمده عبارتند از :
- محدوديت وقت مدرسه در جهت بررسي دقيق‌تر و بهتر تحقيق
- امكان نداشتن وقت كلاس جهت بررسي هر يك از آزمودنيها
- نبودن مكان مجزا جهت بررسي حركات و حالات آزمودنيها
پيشنهادات و كاربرد :
در تحقيق انجام شده با توجه به محدوديتها :
- لازم است مدرسه مورد نظر يا مدارس غير انتفاعي ديگر به بررسي بيشتر امكانات آموزشي بپردازند .
- اگر وضعيت كلاسهاي درس مثلاً از نظر رنگ كلاس ، رنگ ميز و نيمكتها با توجه به شرايط سني دانش‌آموزان باشد امكان ايجاد يادگيري بهتر بوجود مي‌آيد .
- شير دادن به دانش‌آموزان ( با توجه به تحقيق انجام شده ) در ابتداي صبح و قبل از ورود به كلاس بسيار مؤثر است .
- با توجه به تحقيق انجام شده مشخص شد كه درس رياضي در ميان دانش‌آموزان مدرسه مورد تحقيق خيلي بهتر از نظر يادگيري در بين دانش‌آموزان جا افتاده است .
خلاصه و نتيجه گيري
بيان مسئله :
با توجه به اينكه هدف تعليم و تربيت يادگيري است ، بايد عوامل مؤثر در يادگيري را مجهز و بهينه كرد .
فرضيه :
آيا شناسايي و تجهيز عوامل مؤثر بر يادگيري مي‌تواند بر يادگيري دروس مؤثر افتد ؟
اجراي تحقيق :
اجراي تحقيق بوسيله پرسشنامه تنظيمي در مدرسه غير انتفاعي علوي انجام شد و حدود 30 نفر از دانش‌آموزان از كلاس اول تا سوم به صورت تصادفي ساده انتخاب شدند .
نتايج تحقيق :
| شرح سؤال پرشسنامه | پاسخهاي مثبت | پاسخهاي منفي | ميانگين | درصد موافقين | درصد مخالفين | |
| سؤال يك الف | 18 | 4 | 6/1 | 3- | 81% | 19% |
| سؤال يك ب | 7 | 16 | 4/9- | 9 | 4/30% | 6/69% |
| سؤال دوم الف | 24 | 0 | 6/7 | 7- | 100% | 0% |
| سؤال دوم ب | 9 | 13 | 4/7- | 6 | 9/40% | 1/59% |
| سؤال سوم الف | 26 | 0 | 6/9 | 7- | 100% | 0% |
| سؤال سوم ب | 7 | 13 | 4/9- | 6 | 35% | 65% |
| سؤال چهارم الف | 26 | 0 | 6/9 | 7- | 100% | 0% |
| سؤال چهارم ب | 6 | 16 | 4/10- | 9 | 5/27% | 5/72% |
| سؤال پنجم | 23 | 0 | 6/6 | 7- | 100% | 0% |
| سؤال ششم | 21 | 0 | 6/4 | 7- | 100% | 0% |
| سؤال هفتم | 14 | 12 | 4/2- | 7/1 | 8/53% | 2/46% |
| سؤال هشتم | 16 | 11 | 4/0- | 4 | 2/59% | 8/40% |
| 4/16 ميانگين كل | 0/7 ميانگين كل | |||||
| شرح سؤال | فارسي | رياضي | قرآن | علوم | هديه آسماني | درصد فارسي | درصد رياضي | درصد قرآن | درصد علوم | درصد هديه آسماني |
| سؤال نهم | 4 | 6 | 8 | 1 | 2 | 19 | 5/28 | 38 | 7/4 | 5/9 |
| سؤال دهم | 3 | 2 | 7 | 6 | 3 | 2/14 | 5/9 | 3/33 | 5/28 | 2/14 |
| سؤال يازدهم | 7 | 13 | 4 | 1 | 0 | 28 | 52 | 16 | 4 | 0 |
| سؤال دوازدهم | 4 | 11 | 2 | 4 | 0 | 19 | 52 | 5/9 | 19 | 0 |
منابع :
فارسي :
كتاب روان شناسي عمومي
كتاب تحقيق در روانشناسي
خارجي :
كتاب روان شناسي عمومي – كارل هافمن