من باور دارم
باور دارم که با هر قطره ی باران گلی خواهد رویید .
باور دارم که در دل هر تاریکی شمعی روشن خواهد شد .
باور دارم که در دوراهی های زندگی کسی خواهد بود که رهنما باشد .
باور دارم که در طوفان های مهیب زندگی آنگاه که همه چیز متلاطم می شود کسی هست که کلمه به کلمه ی دعاهای ما را می شوند .
باور دارم با مرگ هر نفر عزیز دیگری متولد خواهد شد که لبخندش زندگی را به همراه می آورد .
باور دارم با هر برگی که بر زمین می افتد شکوفه ای خواهد رویید .
باور دارم که زندگی فرایندی همیشه جاری است که بر سر راهش اتفاقات ناگواری رخ می دهد که ممکن است اثر آن باقی بماند ولی زندگی به جریان خود ادامه می دهد .
باور دارم که در پس هر غروبی طلوعی زیبا نهفته است .
و باور دارم که ظلمت و سیاهی ابدی نیست و سحر نزدیک است .
مقدمه :
بنای خانواده یعنی جایی که انسان در آن به آرامش و کمال می رسد . حال اگر این بنای زیبا مورد لطف و عنایت خداوند از انسان گرفته شود دیر یا زود می میرد .
یکی از بزرگترین خوشبختی انسانها ، داشتن همسری صالح و شایسته است . آن بهره ای که انسان را سامان می بخشند داشتن همسری است که هرگاه به وی نظری بیفکند شاد و سرور گردد . باید به جوانان آموزش داده شود تا با داشتن اطلاعات کامل در مورد جسن مخالفشان همسر خود را انتخاب کنند . اگر زنان و مردان بتوانند همدیگر را قبول کنند در زندگی زناشویی بسیار موفقتر خواهند بود .
ازدواج به سلامت جامعه کمک می کند . این سنت و فرهنگ درستی و خوبی بوده و نباید از بین برود خانواده ها اساس و هسته یک جامعه هستند و اگر مانند یک سلول بیمار باشند در نهایت سلولها جامعه را بیمار می کنند و پس اهمیت ازدواج همانطور که امام رضا (ع) فرموده اند :
« چون خواهی ازدواج کنی از خدا خیربخواه پس اقدام کن ، دو رکعت نماز بگذار و دستها را بدرگاه خدا بردار بگو : خداوندا من در اندیشه زناشوئی ام همسری برایم فراهم کن که از نظر اندام و اخلاق پاکدامنی و نگهداری مال و آبروی شوهر زیبائی و فرزند سرآمد زنان باشد . »
و یا در جای دیگر پیامبر علی صلی الله می فرماید :
« هر کس در ابتدای سنین جوانی ازدواج کند شیطان فریاد می کند ای وای ! ای وای ! دو سوم دین خود را از شر من حفظ کرد . »
ازدواج یک سنت دیرینه اجتماعی است که به صورت بیانی مقدس از آغاز زندگی بشر وجود داشته است . ازدواج برای انسان یک نیاز طبیعی است . چگونه است که اگر انسان آب و غذا نخورد تعادل حیاتی او بهم می ریزد و به مرگ او منتهی می گردد .
همه چیز می گذرد ، حتی اظهار عشقها ، بوسه ها ، در برگرفتنیها و سایر تظاهرات عشق های جسمانی اما رشته محبت دو روح که یک بار همدیگر را به آغوش کشید و به حقیقت یکدیگر را شناخته اند هرگز گسیخته نمی شود . هیچ کاخی در زندگی بر افراشته نشد که محبوبتر ، شیرین تر و با عظمت تر از کاخ ازدواج در نزد خداوند باشد .
زندگی زناشویی یکی از سخت ترین مدلهای زندگی است ، زندگی با فردی غریبه که شناختی در موردش در دست نیست و باید به مدت طولانی با او زندگی کرد ، بسیار سخت است شاید بتوان کسی به طور موقت زندگی کرد و او را تحمل نمود ، ولی وقتی زمان طولانی می گردد شرایط سخت تر خواهد شد .
از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) است که :
« خَیرُکَمُ خَیرکُم لِاَهلِهِ و انا خیرکُم لِاَهلی »
« بهترین شما کسی است که به خانواده خود بهتر باشد و
من بهترین شما به خانواده خود می باشم . »
بیان مسئله پژوهش :
ازدواج رابطه است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بند و باری و روابط نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون دارد . در امر مقدس ازدواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است . نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار دارد .
ازدواج امری مهم و سرنوشت ساز است که کامیابی و یا شکست در آن در زندگی آینده تأثیر بسزایی دارد . همسر خوبی و موافق زندگی را قرین آرامش و آسایش می کند و زمینه را برای پرورش استعدادهای درون و نیز ترقی و تعالی خانواده فراهم می سازد . همه جوانان در دوره بلوغ روانی خود فرا می گیرند که چگونه حرفهای قشنگی بزنند تا همسران و فرزندانشان از آن کلمات زیبا و به یاد ماندنی برای همه عمر بهره مند گردند .
به وسیله ازدواج همسری می خواهند که در کنار او به آرامش برسند و احساس امنیت روانی – اجتماعی داشته باشند . آنان که بیشتر مشورت می کنند کمتر اشتباه می کنند . چنانچه درخواست انتخاب همسر مناسب ضعف دارد ، بهتر است اجازه دهید تا به استقلال فکری و بلوغ روانی برسد .
انسان دوست دارد که هم دوست داشته باشد و هم دوستش بدارید در غیر این صورت یک احساس تنهایی غریبی در انسان به وجود می آید که در آن احساس غربت و دلتنگی
می کند .
ما توجه به مسائل یاد شده تحقیق در این پژوهش درصدد یافتن پاسخ علمی این سئوال است که عوامل تأثیرگذار بر ازدواج به بیان دیگر موانع ازدواج کدامند ؟
فرضیه پژوهش :
- عدم وجود فرهنگ آموزشی صحیح در رابطه با ازدواج تأثیرات و چگونگی ( شکل مراسم ، آداب ازدواج ) آن یکی از موانع اساسی ازدواجی اصولی است .
- یکی از موانع ازدواج صحیح نبود روابط صحیح اجتماعی ، بین خانوادگی و عدم صداقت و صمیمیت در روابط بین افراد
- وجود مشکلات مسکن یکی از موانع ازدواج است .
- وجود مشکلات اقتصادی و مالی یکی از موانع ازدواج است .
- سختگیری های خانواده ها برای ازدواج یکی دیگر از موانع ازدواج است .
- آشنا نبودن با مسائل ازدواج
- آشنا نبودن با مفهوم تفاهم به درستی
تعاریف مفاهیم پژوهش :
ازدواج :
ازدواج عبارتست از تشکیل و ادامه زندگی دائمی زناشویی بین زن و مرد که از طریق پیوند قانونی و مشروع برقرار می گردد و عناصر اصلی آن عبارتند از :
- پیوند میان زن و شوهر ( رابطه زناشویی )
- قانونی و مشروع بودن پیوند
- زندگی دائمی
- کنش متقابل
متغیرهای مورد بررسی :
به منظور بررسی مشکلات ازدواج جوانان متغیرهائی با استفاده از تئوریهای مختلف جامعه شناسی انتخاب شوند که عبارتند از :
الف ) مشکلات ازدواج شامل :
- مشکلات شخصی مربوط به شرایط فرد که اغلب دارای ماهیت اقتصادی می باشد .
- مشکلات مربوط به شرایط همسر
- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به فرد
- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به همسر
هر کدام از این ابعاد نیز شامل معرف هایی می باشند . اولاً در شرایط فعلی جامعه ما اهمیت بیشتری داشته و ثانیاً به عنوان مشکلات اصلی محسوب می شوند
مشکلات اقتصادی ( فرد ) :
منابع تأمین مالی در این میان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . مسلماً داشتن درآمد کافی برای اداره زندگی در سایه اشتغال مناسب امکان پذیر می باشد . بنابراین هم اشتغال و هم نوع اشتغال فرد حائز اهمیت خاصی است . باید توجه داشت که تعیین کننده پایگاه اجتماعی فرد عوامل اقتصادی می باشند که براساس تئوری مبادله اجتماعی امکانات لازم برای ازدواج را فراهم می کند . معرف های این مشکل پول ، مسکن ، کار ، وسایل زندگی ، تأمین مخارج ازدواج ، لزوم اشتغال ، تأمین مخارج عروسی و وسایل زندگی .
مشکلات مربوط به همسر :
بعضی از مسائل مربوط به ازدواج به شرایط ضمن ازدواج بر می گردد و اغلب به شرایط طرف مقابل مربوط می شود . یعنی اگر عدم توانائی های مالی در زمینه تأمین مخارج یا وسایل لازم برای ازدواج یا نوع شغل مشکلاتی هستند که به خود فرد مربوط می شود .
معرفهای این مشکل عبارتند از : توافق طرفین بر سر مهریه ، موافقت فرد با جهیزیه کم ، موافقت خانواده ها با جهیزیه کم ، موافقت با اشتغال همسر ( زن )
مشکلات اجتماعی – فرهنگی مربوط به فرد :
علاوه بر مشکلات که در امر ازدواج صرفاً به فرد یا طرف مقابل مربوط می شوند مواردی دیگر نیز وجود دارند که ناشی از شرایط اجتماعی – فرهنگی محیط اجتماعی خود فرد یا طرف مقابل هستند .
معرف های این مشکل عبارتند : تصور از محمود شدن بعد از ازدواج ، تفاهم اخلاقی ، رعایت دستورات دینی ، زندگی با خانواده همسر ، انتخاب ادامه تحصیل یا ازدواج ، صحیح نبودن ازدواج قبل از خواهر یا برادر بزرگتر .
عوامل اجتماعی – فرهنگی مربوط به همسر :
در صورت عدم تمایل طرف مقابل به زندگی با افراد خانواد همسر ، چنین امری خود به خود به صورت مشکل بر سر راه ازدواج در می آید . بطور کلی همه شرط های ضمن ازدواج از سوی هر یک از طرفین می تواند مشکل آفرین باشد . این وضعیت در مورد شرایط ادامه تحصیل پس از ازدواج دختران برای پسران می تواند به صورت مشکل در آید .
معرف های این مشکل عبارتند از : شرط زندگی با خانواده همسر ، ادامه تحصیل دختر ، قبول ازدواج با فردی که تحصیلات کمتری دارد .
توقعات و انتظارات :
در گروه دختران مهمترین زمینه انتظارات داشتن شیک ترین لباسها و در گروه پسران اهمیت زیبایی همسر است . میزان توقعات دختران بالاتر از پسران می باشد . توقع پسران در مورد زیبایی همسر بیشتر از دختران است اما در مورد لزوم تهیه بهترین نوع جهیزیه و فایده برگزاری جشن در بهترین تالار توقع دختران بیشتر از پسران است . به طور کلی میزان انتظارات دختران و پسران یکسال است .
ب ) عوامل مربوط به مشکلات ازدواج شامل :
- عوامل شخصی
- عوامل خانوادگی
- همسان همسری
- ازدواج با پایگاه اجتماعی بالاتر یا پایین تر
- گروه مرجع دیگران مهم
- چگونگی گذراندن اوقات فراغت
- طریق انتخاب همسر
- طریق آشنایی قبل از ازدواج
- توقعات و انتظارات
- احساس محرومیت نسبی
- چگونگی روابط اجتماعی
- ارزشهای ازدواج
متغیرها پژوهش :
متغیر وابسته :
بالا رفتن سن ازدواج جوانان
متغیر مستقل :
بیکاری ، قیمت مسکن ، مشکلات اقتصادی ، سختگیری های خانواده ، تفاهم بین دو نفر
اهمیت و ضرورت پژوهش :
ازدواج یکی از سنت های دینی ما می باشد که باعث می شود انسان به کمال خود برسد و به همین دلیل پیغمبر اکرم (ص) می فرماید :
« کسی که ازدواج نکرده دینش کامل نیست »
اگر موانع ازدواج جوانان مخصوصاً دانشجویان رفع نشود باعث می شود هم انگیزه ازدواج کم شود و هم سن ازدواج بالا برود .
اهداف پژوهش :
اهداف پژوهش مربوط به مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج عبارتند از :
- ارزشیابی و توسعه صحیح فرهنگ ازدواج
- شناسایی موانع ازدواج جوانان
- شناسایی و رفع مشکلات اقتصادی به عنوان مانعی برای ازدواج
- شناسایی مفهوم دقیق و واقعی تفاهم
- رفع مشکلات مسکن ازدواج کنندگان
- تعیین نقش زوجین در برابر یکدیگر
- یافتن تفاوتها در چگونگی مشکلات و همچنین اولویت و اهمیت مشکلات نسب به یکدیگر
- بررسی و مقایسه تغییر مشکلات جوانان در طی نسل گذشته و کنونی
- شناخت مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج
- یافتن عوامل و علل بروز مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج
- بررسی میزان و چگونگی رابطه هر یک از عوامل با مسائل و مشکلات مربوط به ازدواج جوانان
فصل سبز
می توان در ماوراء یک نگاه
عشق را بی دغدغه احساس کرد
می توان این عشق را چون رشته ی
محکم و بر پیچ و تاپ یاس کرد
می توان در آسمان زندگی
چشمها را بر افقها باز کرد
می توان در بیکران یک نگاه
فصل سبز عشق را آغاز کرد
پیشگفتار :
خانواده یکی از ابتدائی ترین اشکال شناخته شده زندگی اجتماعی انسان می باشد که از بدو پیدایش انسان در کره زمین تاکنون وجود داشته است . کارکردهای مختلفی خانواده و نقش اساسی آن در جامعه یکی از مهمترین دلایل پیدایش و بقاء آن از ابتدا تا به امروز می باشد . تجربه های علمی و تحقیقاتی گوناگون نیز لزوم وجود خانواده در زندگی انسان را به عنوان یکی از ارکان اصلی جوامع مورد تأیید و تأکید قرار داده است . از اینرو خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی است که دارای قدمت بسیار زیادی بود و برای رفع اساسی ترین نیازهای انسان به وجود آمده است . اگر چه قدرت خانواده به پیدایش انسان می رسد اما کارکرد اساسی خانواده یعنی ادامه نسل انسان بوسیله ازدواج تأمین می گردد و با توجه به اینکه ازدواج مقدمه تشکیل خانواده است . بنابراین نهاد ازدواج مقدم بر خانواده خواهد بود . بودن تردید ازدواج یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی – زیستی و فرهنگی مربوط به جامعه و انسان محسوب می شود . این پدیده موجب تغییرات اساسی در خانواده گردیده و منجر به پیدایش خانواده های تازه ای می گردد .
بنابراین مطالعه ازدواج و مسائل و مشکلات مربوط با آن در جهت دستیابی به قانونمندیهایی اجتماعی به منظور تسهیل روابط اجتماعی و استواری بنیانهای خانواده ، توسعۀ بررسی و شناخت بیشتر در این زمینه را ضروری می سازد .
کانون خانواده به عنوان مهمترین و مرکز بروز و تداوم عواطف انسان در متن زندگی اجتماعی می باشد . امروزه با تغییر کارکردهای خانواده و ظهور عرصه های جدیدی از کانون های روابط اجتماعی در جهان غرب همواره این ترس وجود دارد که نقش عاطفی خانواده بکلی از بین برود .
در امر مقدس ازواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است ، نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار داد .
ازدواج رابطه ای است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بندوباری نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون می دارد .
امام موسی بن جعفر علیه السلام فرموده اند :
« جهادُ المراهِ حُسنُ التَّبعَّلِ »
« جهاد زن خوب شوهرداری کردن است »
ازدوج
ازدواج چیست ؟
از دیرباز جوامع مختلف پیوند میان زن و شوهر را به عنوان ازدواج مورد قبول قرار داده اند . اما در طول زمان انواع مختلفی از ازدواجها پدید آمده است . با وجود این مشابهت ها و عناصر نسبتاً ثابتی در این پدیده همراه وجود داشته است .
کارلسون ازدواج را اینگونه تعریف می کند « ازدواج فرایندی است از کنش مقابل بین دو فرد یک مرد و یک زن که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسم زناشوئی خود برپا داشته اند .
گلودلوی اشتروس معتقد است : ازدواج عبارتس از پیوند میان دو انسان از دو جنس مخالف که از طریق این پیوند رسمی و قانونی مجازند که با یکدیگر مناسبات جنسی برقرار نمایند .
می توان گفت ازدواج به عنوان پدیده ای است که طی آن به منظور تشکیل و ادامۀ زندگی زناشوئی بین زن و مرد پیوندی قانونی و مشروع برقرار می گردد . این پیوند که از یکسو متکی بر نیازهای طبیعی است در یک قالب اجتماعی صورت می گیرد که متکی بر شرایط اجتماعی ، هنجارها ، تجربیات و به طور کلی نظام فرهنگی جامعه است .
ازدواج و عوامل مؤثر بر آن :
به دلیل اینکه ازدواج و همسرگزینی بشدت در حال تغییر و تحول است برای متفکرین به صورت مسئله در آمده است . در جریان تغییرات اجتماعی ارزشها و هنجارهای اجتماعی تغییر می کنند بنابراین شیوه های همسر گزینی هم بشدت تغییر کرده و همچنین انتظارات زن و شوهر از همدیگر و هم مناسبات بین آنها را دگرگون می کند . این مسائل باعث شده تا ازدواج و همسر گزینی روز بروز بیشتر مورد توجه محققین قررا بگیرد . قطعاً از عوامل مهم این امر یکی تغییر ساخت خانواده و با وجود آمدن خانواده هسته ای زندگی آپارتمان نشینی ، اشتغال هر دو نفر ( زن و شوهر ) و کاهش تعداد بچه ها همراه با تغییر در شیوه های تربیتی مجموعه ای از این مسائل را به وجود آورده اند .
خانواده در تنظیم روابط مربوط به مناسبات جنبی ، در تنظیم قوانین مربوط به مالکیت و حتی مراسم خواستگاری و ازدواج تأثیر تعیین کننده ای دارد . کانون خانواده به عنوان مهمترین مرکز بروز و تداوم عواطف انسانی در متن زندگی اجتماعی می باشد .
یکی از فرضیه هایی را که از مطالعه ازدواج به عنوان امر فردی و امر اجتماعی می توان استخراج نمود به قرار زیر است :
مفهوم ازدواج بر همسرگزینی و انگیزه ازدواج و حتی بر خانواده تأثیر می گذارد . براساس برداشتهای سنتی ازدواج پیش فرض تشکیل خانواده است . رابطه بین مفهوم فردی ازدواج و همسرگزینی و سرانجام انگیزه ازدواج از یک طرف و تأثیر آن بر خانواده هسته ای از طرف دیگر در جدول شماره یک نشان می دهد . ص 35 و 34
از نظر ویلیام گود : روند انتخاب همسر درست مثل یک نظام اقتصادی عمل می کند شکلهای انتخاب همسر نیز بیشتر یک امر اجتماعی – فرهنگی است و از یک جامعه و جامعه دیگر فرق می کند .
تأخیر سن ازدواج :
عمل اجتماعی ازدواج و در نقش و مقام اجتماعی که به فرد ازدواج کرده با عنوان شوهر و زن داده می شود و ارزشها و هنجارها و گروههایی که این عمل را کنترل می کند – و به تعبیری در این عمل و ساختی که این عمل در آن انجام می شود – چند جنبه قابل توجه است .
- مراسم ازدواج در واقع یک « مراسم گذر از کودکی و نوجوانی به بزرگسالی است و به همین خاطر در هر جامعه ای فقط افرادی می توانند ازدواج کنند که ویژگیهای بزرگسال بودن را کسب کرده باشند و به همین دلیل وظایف خاصی بر دوش آنها قرار می گیرد و پاداش هایی به آنها تعلق می گیرد .
- در عمل اجتماعی ازدواج بلوغ جسمی – جنسی ، بلوغ عاطفی ، بلوغ اقتصادی ، بلوغ اجتماعی مطرح است که با ازدواج این جنبه ها توسط جامعه مورد تأیید قرار گرفته و هویت اجتماعی شخصی دارای ویژگی خاصی می شود و نقش و مقام های تازه ای
می یابد . - بلوغ جسمی – جنسی تا حدود زیادی مستقل از مسائل فرهنگی است اما از آن متأثر است حداقل در احساس این امر
- بلوغ عاطفی تابع سن ، بلوغ جسمی – جنسی و شرایط اجتماعی فرهنگی است و در عین حال شرایط محیطی و نوع معیشت هم بر آن تأثیر دارند . هم صحبتی با والدین و احساس وابستگی عاطفی به آنها در جوانی کم رنگ می شود و در مراحلی از بین می رود .
- بلوغ اقتصادی وقتی حاصل می شود که شخص توانایی تولید پیدا کند و در تأمین معاش مجبور به استفاده از تولید دیگران بنا شد . در مورد خاص بحث ما بلوغ اقتصادی وقتی است که مرد بتواند تأمین کننده مخارج اقتصادی یک خانواده هسته ای باشد .
- بلوغ اجتماعی داشتن هویت اجتماعی بزرگسالان در جامعه است که عمدتاً با گذر از ازدواج مورد تأیید قرار می گیرد . گرچه لوازم آن قبل از آن باید تحقق یابد مانند قدرت تشخیص ، قدمت تصمیم ، حدی از سن و … که همگی در چهارچوب ارزشها و هنجارهای جامعه مشخص شده اند .
ازدواج یک مبادله اجتماعی است :
ازدواج یک تبادل است . مبادله ای بین دو خانواده و نیز بین دو شخص رخ می دهد همه شنیده اید که در برخی روستاها هنوز هم یک دختر می دهند و یک دختر می گیرند . ازدواج پیامبر با دختر ابوبکر و یا دختر عمو که هر دو از افراد بانفوذ در قبیله خود بودند ، موجب پیوند خویشاوندی پیامبر (ص) با قبیله آنها و باعث دفاع آنها از پیامبر گردید . اینکه هرچه مهریه و هدیه نقدی پسر به دختر بیشتر باشد توقع جهیزیه بیشتری از خانواده عروس دانرد و اینکه دخترهای زیادی ازدواج با پسری که تحصیلاتش از دختر کمتر است سرباز می زنند معمولاً سعی می شود ارزشهای مساوی مبادله
پسران جوان باید هم شأن خود زن بگیرند یا هم شأن پدرانشان :
پسران و دختران از نوجوانی به جوانی می رسند و علاوه بر بلوغ جنسی به بلوغ روانی نایل می شوند و احساس نیاز به ازدواج و همسرگزینی می کنند . مدیر هستی نیز از این طریق بقاء نوع انسان را عملی ساخته چون انسان را علاقمند به ازدواج کرده است .
بسیاری از ریزه کاریهای مراسم ازدواج نمادهایی هستند که منزلت اجتماعی و رتبۀ خانواده ها را به نمایش می گذارد .
سنگین شدن مهریه سنگین شدن جهیزیه سنگین شدن نقدینه و مخارج عقد و عروسی سنگین شدن اجاره بهای مسکن بالا رفتن مخارج ماهانه زوج جوان ضرورت داشتن درآمد بیشتر
شناخت مسائل مشکلات جوانان در امر ازدواج :
بررسی شناخت مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج از این جنبه حائز اهمیت است که عبارتند از :
- شناخت مسائل و مشکلات مربوط به ازدواج کمک می کند تا یکی از مهمترین عوامل مؤثر در شبکه روابط اجتماعی مورد بررسی و دقت نظر قرار گرفته و اطلاعات مفیدی در این زمینه ها حاصل گردد .
- استرس بنیان خانواده یکی از پیش شرط های موفقیت و پیشرفت جوامع مخصوصاً جامعه ایران محسوب می شود .
- با توجه به پدیده بسیار مخرب و ناشایست طلاق که رسول خدا من از آن به عنوان ابعض الهلال یاد فرموده اند که اثرات منفی بسیار زیادی در جامعه به جای می گذرد ، مطالعات اجتماعی مربوط به ازدواج اهمیت پیدا می کند .
- اگر پویایی و شادابی جامعه با توجه به نهادها و گروهها و نهایتاً اعضای آن جامعه تبیین و تحلیل گردد . در این صورت جوانان بیشتری سهم را خواهند داشت . جوانان نیروی فعال و سازندۀ جامعه محسوب می شوند .
- یکی از اهداف ضمنی تشکیل جوامع برطرف ساختن نیازهای انسان محسوب می شود . در هر جامعه ای متناسب با شرایط اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، محدودیت ها و شرایطی برای همسرگزینی وجود دارد . علاوه بر این در هر جامعه ای هنجارهائی وجود دارد که براساس آن هنجارها مشخص می شود . که چه فردی می تواند ازدواج کنند ؟
یکی از نکات مهم در مورد ازدواج جشن ازدواج است که علت برپایی آن به معنای اعلام تعهد متقابل دو نفر به همگان باشد . مهمترین کار برد این مراسم عبارتست از رسمیت بخشیدن به مناسبات بین زن و مرد و همچنین مشروع بودن فرزندانی که به دنیا خواهند آمد .
ازدواج به عنوان پدیده ای است که در قالب مبادلۀ اجتماعی صورت می گیرد بنابراین عناصر مربوط به مبادله یعنی داده و ستاده که اغلب شامل عناصر اجتماعی است که بر ازدواج تأثیر می گذارد .
مهمترین عوامل مؤثر بر مشکلات جوانان در ازدواج عبارتند :
- عامل همسان همسری
- ازدواج با پایگاه اجتماعی بالاتر یا پائین تر از خود
- به نظر می رسد که با توجه به شرایط اجتماعی و اهمیت چگونگی وقوع ازدواج محدوده معاشرت اجتماعی به قلمروهای زندگی نیز در ارتباط می باشد ، برای تبیین مسئله متغیری مناسب باشد . شامل متغیرهای جزئی تر دیگر از جمله طریق آشنای قبل از ازدواج و طریق انتخاب همسر .
- ارزشهای اجتماعی از جمله موارد مشخص تر می توان توقعات و انتظارات جوانان از یکدیگر و خصوصیات همسر اشاره کرد .
بررسی جامعه شناسی ازدواج جوانان :
یکی از خواسته های اغلب جوانان در جامعه ازدواج کردن و تشکیل خانواده است جوانان برای ارضای نیازهای زیستی و غریزی خود و به منظور رسیدن به آرامش خاطر نیاز به ازدواج و تشکیل خانواده دارد .
مشکلات مختلفی که از لحاظ اقتصادی و مالی ادامه تحصیل و بیکاری و نظایر آن وجود دارد مانع از ازدواج جوانان در سن مناسب می شود . اگر جوانان نتوانند به موقع برای ازدواج و تشکیل خانواده اقدام کنند عوارض و پیامدهای ناگوار درونی و بیرونی به وجود می آید .
جوانان با توجه به حساسیت ها و غرور در دوره جوانی از این امر بیشتر متأثر شده و شرایط عادی و بهنجار شخصیت آنان تحت تأثیر قرار می گیرد .
ازدواج یک قرارداد اجتماعی مبتنی بر توافق و سازش بین زن و مرد برای دوام جامعه دانست که براساس قانون و شرع مقدس انجام می پذیرد .
چهار دلیل عمده وجود دارد که به توسط آن جامعه در امر ازدواج دخالت دارد که عبارتند از :
- به واسطه ازدواج ژن ها جابجا می شوند .
- از طریق ازدواج طبقات اجتماعی مزوج می شوند در این صورت طبقه کاستی باقی نخواهند ماند .
- از طریق ازدواج آینده جامعه تنظیم و فراهم می شود .
- از طریق ازدواج ایدئولوژی های اجتماعی تحقق می یابد .
تمایل شدیدی وجود دارد که پسر و دختر جوان بعد از ازدواج در یک محل جدید سکنی بگزینند به هر جهت خیلی از جامعه شناسان معتقدند که سن ازدواج به شدت تحت تأثیر میزان درآمد و سطح سواد است . هر چند که سطح سواد زن و مرد کمتر باشد ازدواج هم در سن پائین تر خواهد بود .
در جوامع سنتی و بخصوص جوامع در حال انتقال به دلیل اهمیت ازدواج و ادامۀ زندگی که سایر جنبه های شخصیت اجتماعی فرد را نیز تحت تأثیر قرار می دهد . جوانان از اینکه مبادا زندگیشان به طلاق منجر شود از ازدواج خودداری می کنند . این امر در جامعه ای مثل ایران برای زنان و خانواده دختر مهمتر است و به همین دلیل می خواهند تمام جوانب احتیاطی را رعایت کنند و عواملی که در آینده ممکن است . باعث از هم پاشیدگی زندگی مشترک شود . از اول بررسی بکنند که در مورد دختر آنها تا چه اندازه می تواند مدخلیت داشته باشد یکی از راههای کنترل طلاق از سوی خانواده ها افزایش میزان مهریه در حین ازدواج از سوی خانواده دختر می باشد این امر که از سوی خانواده دختر به عنوان ضامن تحکیم رابطه ازدواج تلقی می شود از سوی پسر و خانواده اش به عنوان یک مشکل جدی و مانعی بر سر ازدواج تلقی می گردد به این ترتیب مهریه و میزان آن در حین ازدواج نیز به عنوان یکی از مشکلات در نظر گرفته می شود .
یکی از عوامل و علل اصلی مربوط به مشکلات ازدواج جوانان در جامعه ایران می توان با افزایش سطح توقعات و انتظارات جوانان و خانواده های آنان در هنگام ازدواج اشاره نمود .
یکی دیگر از علل مشکلات ازدواج این است که در جامعه ما مثل همه جوامع سنتی برای ارضای نیازهای جنسی راهی غیر از ازدواج وجود نداشت ولی بتدریج در حال حاضر راههایی وجود دارد که مردان بدون ازدواج هم می توانند نیازهای جنسی خود را ارضای بکنند و دور و بر ازدواج نمی روند و می تواند کاهش ازدواج یا بالا بردن سن ازدواج را تحت تأثیر قرار می دهد .
اطلاعات :
هر جوانی لازم است که قبل از ازدواج اطلاعاتی در مورد خودش و نیز در مورد جنس زن و مرد و به طور کلی اطلاعاتی در مورد مختلف داشته باشد که این اطلاعات عبارتند از :
- اطلاعات راجع بخودش ( خودشناسی )
- اطلاعات راجع به زن و مرد
- اطلاعات راجع کار و وظیفه
اطلاعات راجع به خود :
حکمای یونان گفته اند که خودشناسی مقدمه ای بر خداشناسی است . اگر کسی خود را آن طور که هست نشناسد ، زندگیش همیشه در تضادهای بیهوده سپری خواهد گشت .
طرحهایی که برای زندگی ترسیم می نمایند چون مناسب شخصیتشان نیست این احساس را در آنان به وجود می آورد . که چیزی ناقص است و آن طوری که دوست دارند از شور و شوق زیستن برخوردار نیستند .
راهی پیدا کنیم تا از خود شناخت و آگاهی نسبت به نقاط قوت و ضعف خود پیدا کنیم چون در صورت شناخت بهتر می توانیم تصمیم بگیریم دودلی کاهش می یابد و اقدام برای اجرا به راحتی صورت می گیرد و در نتیجه از زندگی لذت بیشتر و بهتری خواهیم برد .
مهمترین و اولین وظیفه هر جوان در زندگی کشف خود واقعی و رفع نقاط ضعف و شکوفا نمودن نقاط قوت آن می باشد .
انگیزه :
انگیزه عبارت است از نوعی میل نسبت به رسیدن به چیزی شخصی و یا هدفی معین . بعد از رشد و اطلاعات داشتن انگیزه برای ازدواج است در جوانی داشتن انگیزه ازدواج از ضروریات دیگر زندگی است .
داشتن انگیزه برای ازدواج عبارت است از حالتی که در شرایط سلامت جسم و روان به طور تدریجی در طی مراحل رشد و در زمان خاصی از دوران زندگی پیش می آید .
داشتن انگیزه برای ازدواج امری طبیعی است که خداوند در وجود انسان به ودیعه گذاشته است . خداوند انسان را به گونه ای خلق نموده است که در یک سن خاص نوعی جاذبه و کشش درونی نسبت به جنس مخالف پیدا می کند .
ازدواج برای انسان لازمه زندگی است و داشتن انگیزه برای آن امری طبیعی است و جوانان باید این مسئله را بسیار جدی تلقی کنند .
چگونه باید ازدواج کرد ؟
ایرانیان از زمانهای بسیار قدیم بنای زندگی خود را بر خانواده استوار کرده و به تشکیل خانواده اهمیت فراوان داده اند . وجود خانواده سبب خواهد شد که کودکان در قالب خانواده هویت پیدا کنند به اصل و ریشه خود واقف شوند و اصالت خود را حفظ کنند .
برای یک ازدواج مناسب از چه راهنمای باید استفاده کرد ؟
الف ) انتخاب از طریق خواستگاری
ب ) انتخاب از طریق شناخت قبلی و بعد خواستگاری
انتخاب و ازدواج از طریق خواستگاری کردن یک سنت بسیار خوب قدیمی است که در دنیا شاید از نه هزار قبل از میلاد مسیح (ع) وجود داشته است .
زندگی زناشویی یعنی مسئله و زندگی با دیگران یعنی مسائل مختلف
خواستگاری از اتفاقات خوب و زیبای زندگی است . خانواده ها حضور دارند و بسیاری از مسائل از دیدگاه آنان پنهان نمی ماند به همه چیز فکر می کنند و برای هر مسئله ای راه حلی پیدا می کنند .
زوجین باید در موارد چند با یکدیگر همخوانی داشته باشند :
- همخوانی فامیلی
- همخوانی مذهبی
- همخوانی فرهنگی
- همخوانی از نظر میزان تحصیلات
- همخوانی سنی زوجها
- همخوانی از نظر زیبایی و تناسب قد و اندام
- همطرازی و همخوانی از نظر زبان و ملیت
- همخوانی و همطرازی از نظر سلامت جسم و روان
- همخوانی از نظر تفکر هوش و قضاوت
- همخوانی خلقی
در میان انسانهای اولیه هر بار روابط یک مرد با یک زن یک ازدواج قلمداد می شود و امروزه هر بار یک قرارداد دائمی میان دختر و پسر بسته می شود یک ازدواج اجتماعی روی می دهد . امروزه نه تنها قرارداد اجتماعی اولیه دختر و پسر معیار یک ازدواج است و تعداد مقاربت ها معیار نمی باشد .
فواید کلی ازدواج :
- ایجاد محیطی آرام و محترم برای ارضای جنسی
- ایجاد محیطی خانوادگی و تبدیل دو نفر به سه یا بیشتر
- عمل به دستورات مذهبی و آرام کردن وجدان
- حذف فشار ناشی از فرهنگ و خرده فرهنگ در اقدام به ازدواج
- تبدیل عشق کاذب به صفحه های عملی و دستی و عاطفه گرایی
- مبتلا نشدن به بیماریهای مقاربتی و مسری
- امکان پدر شدن یا مادر شدن
- پرورش توانمندیهای همیاری و مددکاری
- امتحان قدرت زن و مرد در نگاهداری و تربیت فرزندان
- پرورش استعداد از خودگذشتگی برای فرزندان و همسر و خانواده
- ادغام دو نوع روحیه و ساخت روانشناسی و افزایش قدرت سازگاری
- تبدیل تخیلات به واقعیات
- عمل به فطرت انسانی و کمک به تنازع بقاء روی کره زمین
- انجام وظیفه الهی که بر عهده هر مسلمانی گذاشته شده است .
- کسب تجربه در مورد تفاوت دوست داشتن و عشق ورزیدن
- کسب تجربه برای اقتدار و نحوه به کارگیری آن در زندگی
- نجات از دنیای تنهایی که طی آن ممکن است فرد به انواع انحرافات و بیماری ها مبتلا شود .
- آشنایی با شیوه های تفکر و عاطفه و خلق و ساختار کلی زنان برای مردان و بالعکس
- ارضای میل جنسی در هر زمان ممکن و مقدور به طور مشروع
- پرورش استعداد اقتصادی و تقویت انگیزه های تلاش و کوشش
- کسب تجربیات شخصی در نحوه تبدیل و ترکیب دو نوع روحیه
- امتحان قدرت زن و مرد در نگهداری و تربیت فرزندان
- ایجاد دامنۀ مشترکی از منافع فردی یعنی نفع مشترک با عنوان انگیزه همکاری دائمی
نظر اسلام و قرآن در مورد نیازهای جنسی و نحوه ارضای آن و ازدواج :
یکی از تمایلات اساسی انسان ارضای غرایز جنسی است . ارضای صحیح غریزه جنسی نقش اساسی در آرامش و تعادل روانی و رفتاری دارد . افرادی که ازدواج نمی کنند دارای نابسامانی های روحی و اخلاقی بسیار هستند که از حرکات و سکنات آنها می توان به این واقعیت پی برد . قرآن برای این غریزه ارزش و اصالت خاصی قایل است . نه به آن بی توجهی می کند و نه آن را به گونه ای که باید غریزه جنسی از راه صحیح آن که ازدواج است ارضاء شود و ارضای آن را به وسیلۀ ازدواج صحیح موجب آرامش روانی انسان می داند ، قرآن غرایز جنسی را وسیله ای می داند تا انسان با بهره برداری صحیح از آن بتواند در جهت حقیقی حیات حرکت کند .
خصوصیات کلی ازدواج در اسلام :
- در اسلام ازدواج یک مستحب مؤکد است یعنی اینکه توصیه شده در صورت فقدان عذر و اشکال واقعی حتماً افراد ازدواج کنند .
- در اسلام ازدواج طی طریق سعادت است .
- در اسلام ازدواج یعنی عمل کردن به فطرت پاک الهی
- بدون ازدواج ، تعالی انسانی زن و مرد امکان پذیر است و در اسلام زندگی یعنی ازدواج
- در اسلام حفظ دین تنها با آغاز زندگی توأم با ازدواج امکان پذیر شده است .
- در اسلام تشکیل خانواده و تلاش برای اصلاح اجتماع از طریق بنا کردن خانواده های منظم ، معتقد و نظامند توصیه شده است .
- در اسلام تکامل زن و مرد تنها با امتزاج جسمی ، روحی ، روانی آن و تحت لوای قوانین موضوعه قرآن وحی و دستورات امام یا ولی فقیه قابل تصور است .
- در اسلام راه نجات از طریق تقوی امکان پذیر است و تقوی بدست نیاید جز در پاکدامنی جنسی و روانی که با زمینه ازدواج فراهم می شود .
- در اسلام ازدواج مستحب است ولی اگر فرد احتمال دهد به گناه می افتد بایستی ازدواج ( موقت یا دائم ) کند .
- ازدواج واجب برای کسانی است که خطر گناه کبیره برایش وجود دارد .
- در اسلام داشتن آگاهی و هوشیاری و دانش کلامی برای ازدواج مورد تأکید قرار گرفته است .
- در اسلام ازدواج و دختردار شدن روزی را زیاد می کند .
معیارهای انتخاب همسر برای ازدواج :
اساس معیارهای علمی برای انتخاب همسر بنا بر تحقیقات به قرار زیر است :
- سلامت اخلاقی و نداشتن انحراف جنسی
- سلامت روانی و نداشتن بیماری جسمی مرتبط به روان و اعتیاد
- تطابق مذهبی و اعتقادی دو نفر
- تطابق تحصیلی و بالاتر بودن تحصیل مرد
- تطابق هوش و بالاتر بودن تحصیل مرد
- تطابق سنی و بالاتر بودن سن مرد
- تطابق خانوادگی و تواق نسبی خانواده های دوطرف
- تطابق خونی و نداشتن خویشاوندی که تولید مشکل وراثتی کند .
- تطابق اندازه بدن – مرد بلندتر از زن باشد .
- تطابق وزنی و فقدان اختلاف خیلی زیاد وزن دختر و پسر
- تطابق جنسی و سئوال غیرمستقیم از تمایلات و خواسته ها
- تطابق دستگاه تناسبی و معاینه توسط پزشک و تأیید سلامت آن
- تطالق اقتصادی و بالاتر بودن وضعیت اقتصادی مرد
- تطابق مهارت ها مرد و زن هر یک بنوع خود مهارت هایی باید داشته باشند .
- فقدان هرگونه رابطه عشقی
- زمان آشنایی حداقل 6 ماه باید باشد .
- دوشیزه بودن دختر و شرافت و مردانگی در پسر
- فقدان بیماری جسمی مزن و ناتوان کننده نظیر دیابت ، سرطان و …
- داشتن اطلاعات زناشویی کافی قبل از ازدواج
- جواب مثبت در مشاوره ازدواج که مشاوره باید وصلت را تأیید کند .
ازدواج و شرط سنی :
مسئله سن از دو بعد قابل بررسی می باشد یکی سن تقویمی و دیگر سن واقعی و فیزیولوژیک
از دیدگاه روانشناختی قدرت تفکر ، استنباط ، استدلال ، صبر و مقاومت و تلاش و عقل مربوط به سن است ، هماهنگی سن لزوماً وابسته به تمایز و تطابق و تفاوت سنی هستند در شناسنامه نمی باشد . وقتی برای جوانی تنها ایدئولوژی و اعتقاد مهم باشد ممکن است با زنی با بیش از 20 سال اختلاف سن نیز ازدواج کند .
سازمان بهداشت جهانی اختلاف سن 7-5 سال مرد نسبت به زن و بزرگتر بودن مرد را مورد تأیید قرار می دهد .
در دیدگاه پزشکی زن باید کوچکتر از مرد باشد – در دیدگاه روانشناسی هماهنگی فکری و عقلی شرط است – در دیدگاه اخلاقی و عقیدتی همگونی ایدئولوژیک اول است و سن در مرحله بعدی قرار دارد و مهم نیست و تحت الشعاع عقیده و رفتار اخلاقی قرار می گیرد .
در دیدگاه اجتماعی قوانین حاکم هستند و گاهی عدم اجرای آنها عواقب بدی بدنبال دارد .
موانع ازدواج :
هر عاملی که باعث عدم شکل گیری وصلت دو دختر و پسر شده و یا آن را به تأخیر بیندازد مانع ازدواج قلمداد می شود . این موانع بدون رعایت ترتیب خلل عبارتند از :
- فقر و تهیدستی
- تحصیلات
- انحرافات جنسی
- امکانات زنا و لواط
- ناتوانی جنسی مرد و سرد مزاجی زن
- خدمت سربازی
- ناهماهنگی سطح اقتصادی و اجتماعی خانواده طرفین
- روابط عشقی شدید – عاشق شدن
- عدم قبول و یا قبول توام با شرایط سخت ازدواج از طرف جامعه و جوانان
- گذشت زمان مسن شدن دختر یا پسر
- تفاوت زیاد هوشی و عقلی دختر و پسر
- فاصله مکان و مهاجرت
- توقعات زیاد و صبر برای کسب شرایط اقتصادی
- اختلاف عقیدتی و مذهبی
- محارم رضاعی و غیره
- شیوه های تربیتی متفاوت
- فرهنگ های بسیار متفاوت و متناقض
- مخالفت خانواده های طرفین
- اختلاف سنی بسیار زیاد
- اختلاف تحصیلی شدید
روانشناسی عشق و دوست داشتن :
در تمام متون روانشناسی هدف از عشق همان نیرو و غریزه جنسی می باشد . و عشقی که فروید و پیروان آن مکتب روانکاوی اولیه یا اصلی مبتنی بر عقاید فروید از آن داد سخن می دهند همان نیرو و سائق جنسی در انسان است .
دوست داشتن فرایندی سالم و یکسان بوده و رو به عمیق شدن می باشد . دوست داشتن به اوج نمی رسد که سقوط کند و به نفرت بدل شود . اگر آدمی را دارای چهار بعد جسمی ، اجتماعی و اخلاقی بدانیم ، عشق به بعد جسمی و نیاز فیزیولوژیک مربوط به دوست داشتن به بعد و نیاز معنوی مرتبط می شود .
دوست داشتن عبارت از یک نوع احساسی که به عللی نامعلوم باعث گرایش مثبت دو نفر نسبت به یکدیگر شده و دلیل خاصی برای آن نمی توان ذکر کرد . و عشق عبارت است از یک احساس مبالغه آمیز و مثبت میان دو نفر و بدون هیچ دلیل ظاهری و مکشوف علت واقعی دوست داشتن این است که فرد می تواند از موضوع مورد علاقه بدون فشار و نگرانی رهایی یابد و اصلاً غیرقابل تحمل نیست . در عشق عدم تعادل رفتاری و روانی و در دوست داشتن تعادل و قرار روانی بارز است . بزرگترین توفیق یک جوان زندگی با همسری است که معتدل باشد .
تعریف ازدواج :
ازدواج عبارتست از فرآیند علاقمندی کشش جسمی ، جنسی ، روانی و به دنبال آن فراهم سازی شرایط اقتصادی و اجتماعی علمی و شغلی خانوادگی شخصی دو جنس مخالف در جهت ایجاد یک زندگی مشترک توأم با تفاهم ، محبت ، پویایی ، زایندگی ، و هدفمند که در رأس آن بیشتر تأثیرات را مذهب و اعتقاد و دین دو طرف دارد .
مفهوم ازدواج :
مفهوم ازدواج را شاید بتوان با جملات زیر معنی نمود :
- عامل تکامل زن و مرد است .
- عامل سرعت در تجربه جنس مخالف است .
- عامل بقای نسل است .
- عامل درک واقعیتهای وجودی و روان شناختی زن و مرد است .
- عامل پایداری اخلاق جنسی در اجتماع است .
- عامل عملی نمودن تمام تجربیات جنسی است .
- عامل تمرین مکانیسمهای تطابق سازش و سازگاری و از عهده برآیی است .
- عامل عملی کردن محبت بی شائبه به جنس مخالف و فرزندان خود است .
- عامل تجربه صبر است . زندگی در کنار کسی که مثل ما نیست و تفاوت فاحش دارد نیاز به صبر وافر و تحمل مشکلات رفتاری بی شماری را روشن می کند .
- عامل تعادل روانی – فیزیولژیک است .
زن را دوست دارید و این دوستی را به او اعلام کنید .
لازم نیست که دایم به همسرتان بگویید که دوستش دارید . بیشتر اوقات عشق بی کلام است ؟
مثلاً زمانی که کنار یکدیگر نشسته اید یک نگاه عاشقانه یا گفتن یک کلمه بیانگر یک دریا عشق و محبت است .
روش تحقیق :
تحقیق حاضر با روش زمینه یابی – همبستگی اجرا می شود که هدف این روش مطالعه پدیده ها در شرایط طبیعی بدون کنترل متغیرها می باشد . همچنین در این روش به مطالعه روابط بین متغیرها نیز پرداخته می شود که این همبستگی نشانگر روابط علی ( علت و معلول )
نمی باشد .
جامعه آماری :
در این تحقیق جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد که در سال 85-84 مشغول به تحصیل هستند .
نمونه آماری و روش نمونه گیری :
بر طبق ویژگی های تحقیق انجام شده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به تعداد 40 نفر از بین افراد جامعه آماری انتخاب شده است . به این صورت که شدت دانشجویات براساس رشتۀ تحصیلی و جنسیت به نسبتب در جاکعه برای نمونه لحاظ شده است .
در روابط عاشقانه دو طرف صبور ، با گذشت و بخشنده هستند ، یک عشق واقعی در برابر مشکلات و فشارهای زندگی مقاومت می کند و دو طرف یاد می گیرند که در قالب یک روابط نزدیک و بسیار صمیمی که همان ازدواج است . با مهربانی و ملاطفت رفتار کنند
پس از گردآوری اطلاعات با ابزار پرسشنامه ( در فصل قبل معرفی شده است ) داده ها ابتدا تنظیم و در جداول فراوانی خلاصه گردیده و با روشهای آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً با استفاده از روشهای آمار استنباطی به تحلیل داده ها پرداخته شده و آزمون فرضیه های پژوهش با روشهای آمار استنباطی صورت پذیرفت . خلاصه روند مراحل یاد شده در این فصل در دو بخش تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی آورده می شود .
الف ) تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها
جدول شماره 1 – سن
| P% | F% | F | فراوانی
سن |
| %5/12
5/37 25 25 |
5%
15% 10% 10% |
5
15 10 10 |
33-29
29-25 25-21 21-81 |
40 نفر
جدول شماره 2 – وضعیت متأهل – مجرد
| P% | F | وضعیت |
| 5/62
5/37 |
25
15 |
مجرد
متأهل |
40
جدول شماره 3 – مقطع تحصیلی
| P% | F | وضعیت |
| 30%
70% |
12
28 |
کاردانی
کارشناسی |
جدول شماره 4 – جنسیت
| P% | F | وضعیت |
| 50%
50% |
20
20 |
( زن ) 1
( مرد ) 2 |
سئوال 1- به نظر شما کدامیک از عوامل زیر در ازدواج جوانان موثر است ؟
جدول شماره 5 – تأثیر سن در ازدواج
| P% | F | وضعیت | ||||
| 45
35 20 |
18
– – 14 – – – – 8 – |
1
. 0 7 0 0 0 0 0 11 18 |
45 درصد دانشجویان تأثیر سن را بر ازدواج جوانان قوی دانسته اند .
55 درصد دانشجویان تأثیر سن را بر ازدواج متوسط دانسته اند .
هیچ یک از دانشجویان تأثیر سن را بر ازدواج ضعیف ندانسته اند .
جدول شماره 6- تأثیر مشکلات مسکن در ازدواج
P% |
F | وضعیت | ||
| 10
5/32 5 20 5/32 |
4
13 2 8 13 |
3
6 7 10 11 |
جدول شماره 7 – تأثیر تأمین مخارج در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 15
5 20 5/32 5/12 5/2 5/12 |
6
2 8 13 5 1 5 |
3
4 5 10 14 15 18 |
جدول شماره 8 – تأثیر امکانات تحصیل ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/32
5/17 30 15 5 |
13
7 12 6 2 |
8
9 12 15 17 |
جدول شماره 9 – تأثیر توافق اخلاقی در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/12
20 5 15 15 5/12 20 |
5
8 2 6 6 5 8 |
1
2 4 5 10 14 16 |
جدول شماره 10 – تأثیر مشکل لزوم اشتغال در ازدواج
P% |
F | وضعیت | ||
| 30
25 5/2 5/22 10 5/12 5/2 |
12
8 1 9 4 5 1 |
2
4 5 7 9 12 14 |
جدول شماره 11 – تأثیر تحصیلات جوانان یکی از عوامل در ازدواج
P% |
F | وضعیت | ||
| 5/17
5/17 35 5/12 5/7 10 |
7
7 14 5 3 4 |
3
4 10 11 13 16 |
جدول شماره 12 – تأثیر میزان درآمد ماهانه در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/27
5/22 5/32 5/12 5 |
11
9 13 5 2 |
2
3 8 9 12 |
جدول شماره 13 – تأثیر مخارج عروسی در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/2
20 20 5/2 5/22 5 5/27 |
1
8 8 1 9 2 11 |
2
4 5 8 9 16 18 |
جدول شماره 14 – تأثیر شاغل بودن ( همسر زن ) در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/2
5/17 5/12 5/17 5/32 5/2 15 |
1
7 5 7 13 1 6 |
9
10 11 12 13 14 17 |
جدول شماره 15 – تأثیر میزان مهریه در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 20
5/42 5/37 |
8
17 15 |
5
17 18 |
جدول شماره 16 – تأثیر نوع کار پسران در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 25
5/42 5/7 5/12 5/12 |
10
17 3 5 5 |
3
6 7 8 18 |
جدول شماره 17 – تأثیر فرهنگ خانواده در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/22
15 5/27 5/7 5/2 5/12 5/12 |
9
6 11 3 1 5 5 |
2
3 4 6 12 13 16 |
جدول شماره 18 – تأثیر مشکلات خانواده در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/27
20 5/12 5/2 10 5/12 15 |
11
8 5 1 4 5 6 |
2
6 7 8 14 15 17 |
جدول شماره 19 – تأثیر مشکلات اقتصادی در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/27
5/17 5/7 10 10 5/27 |
11
7 3 4 4 11 |
1
6 10 12 15 16 |
جدول شماره 20 – تأثیر سطح توقعات در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/2
5/27 25 25 20 |
1
11 10 10 8 |
1
5 8 14 15 |
جدول شماره 21 – تأثیر عدم آموزش در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/2
5/12 15 5/2 15 10 5/22 20 |
1
5 6 1 6 4 9 8 |
2
5 7 8 13 16 17 18 |
جدول شماره 22 – تأثیر حمایت مالی نشدن در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
5/17 15 20 40 |
3
7 6 8 16 |
4
9 11 12 16 |
سئوال 2- به نظر شما کدام یک از عوامل از موانع ازدواج جوانان می باشد ؟
جدول شماره 23 – عامل سن از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/32
45 5 5/17 |
13
18 2 7 |
1
7 9 11 |
جدول شماره 24- عامل مشکلات مسکن از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5
5/12 5/12 5/42 5/27 |
2
5 5 17 11 |
2
3 6 10 11 |
جدول شماره 25 – عامل تأمین مخارج از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/2
10 5/37 15 15 20 |
1
4 15 6 6 8 |
1
3 4 10 14 18 |
جدول شماره 26 – عامل امکانات تحصیل از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 40
5/2 40 5/17 |
16
1 16 7 |
9
10 14 15 |
جدول شماره 27- عامل توافق اخلاقی از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5
5/22 5/2 35 5/2 10 5/12 10 |
2
9 1 14 1 4 5 4 |
1
2 3 5 8 10 14 16 |
جدول شماره 28- عامل مشکل لزوم اشتغال از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 35
5/2 25 5/12 5 15 5 |
14
1 10 5 2 6 2 |
2
3 4 7 9 12 14 |
جدول شماره 29- عامل تحصیلات جوانان از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 20
15 5/2 5/17 5/12 20 5/12 |
8
6 1 7 4 8 5 |
3
4 6 10 11 13 16 |
جدول شماره 30- عامل میزان درآمد ماهانه از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/22
5/32 5/2 5/27 5/7 5 5/2 |
9
13 1 11 3 2 1 |
2
3 5 8 9 14 17 |
جدول شماره 31- عامل مخارج عروسی از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
5/17 15 5 5 5/7 5/7 5 30 |
3
7 6 2 2 3 3 2 12 |
4
5 9 10 11 12 13 17 18 |
جدول شماره 32- عامل مشاغل بودن همسر زن از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
5/12 5/27 5/32 5 15 |
3
5 11 13 2 6 |
10
11 12 13 16 17 |
جدول شماره 33- عامل میزان مهریه از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
10 5/7 45 30 |
3
4 3 18 12 |
5
13 15 17 18 |
جدول شماره 34- عامل نوع کار پسران از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/27
5 30 5/12 5/12 5/12 |
11
2 12 5 5 5 |
3
5 6 7 8 18 |
جدول شماره 35- عامل فرهنگ خانواده از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/27
5/7 5/22 5/12 15 5/2 5/12 |
11
3 9 5 6 1 5 |
2
3 4 6 13 14 16 |
جدول شماره 36- عامل مشکلات خانواده از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/12
35 15 5/7 5/12 5/17 |
5
14 6 3 5 7 |
2
6 7 14 15 17 |
جدول شماره 37- عامل مشکلات اقتصادی از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/43
5/22 10 5/7 5/27 |
17
9 4 3 7 |
1
6 12 15 16 |
جدول شماره 38- عامل سطح توقعات از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
20 25 5/27 20 |
3
8 10 11 8 |
1
5 8 14 15 |
جدول شماره 39- عامل عدم آموزش از موانع ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 10
5/17 5/7 5/7 20 15 5/22 |
4
7 3 3 8 6 9 |
5
7 9 13 16 17 18 |
جدول شماره 40- عامل حمایت مالی نشدن از موانع ازدواج
| P% | F | رتبه |
| 5/22
15 5/27 5/7 5/2 5/12 5/12 |
9
6 11 3 1 5 5 |
2
3 4 6 12 13 16 |
15 درصد افراد عامل حمایت مالی نشدن جوانان را در موانع ازدواج قوی می دانند .
5/32 درصد افراد عامل حمایت مالی نشدن جوانان را در موانع ازدواج متوسط می دانند .
45 درصد افراد عامل حمایت مالی نشدن جوانان را در موانع ازدواج ضعیف می دانند .
سوال 3- ملاکهای صحیح ازدواج
جدول شماره 41- ملاک فرهنگ درست در ازدواج
| P% | F | رتبه |
| 25
5/27 25 5/17 5 |
10
11 10 7 2 |
1
2 3 4 5 |
جدول شماره 42- ملاک آداب و رسوم در ازدواج
| P% | F | رتبه |
| 25
5/42 5/12 5/12 5/7 |
10
17 5 5 3 |
1
2 3 4 5 |
5/67 درصد افراد این ملاک را در ازدواج در حد قوی می دانند .
5/12 درصد افراد این ملاک را در ازدواج در حد متوسط می دانند .
20 درصد افراد این املاک را در ازدواج در حد ضعیف می دانند .
جدول شماره 43- ملاک حل مسائل اقتصادی در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5
0 5/22 30 5/42 |
2
0 9 12 17 |
1
2 3 4 5 |
جدول شماره 44- ملاک جوان سالم در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/37
10 5/32 5/17 5/2 |
15
4 13 7 1 |
1
2 3 4 5 |
جدول شماره 45- ملاک انتخاب همسر در ازدواج
P% |
F | رتبه | ||
| 5/7
20 5/7 5/22 5/42 |
3
8 3 9 17 |
1
2 3 4 5 |
بسمه تعالی
با عرض سلام و خسته نباشید
با کمال تشکر و قدردانی از شما دانشجویان راه حق و علم و دانش خواهشمندم به دقت به سئوالات پژوهش اینجانب پاسخگو باشید .
———————————————————————–
سن : مقطع تحصیلی : رشته تحصیلی :
وضعیت : مجرد متأهل جنسیت :
———————————————————————–
- به نظر شما کدامیک از عوامل زیر در ازدواج موثر است به ترتیب اولویت شماره گذاری کنید؟
| سن o
مشکلات مسکن o تأمین مخارج o امکان تحصیل o توافق اخلاقی o |
مشکل لزوم اشتغال o
تحصیلات جوانان o میزان درآمد ماهانه o مخارج عروسی o شاغل بودن o ( همسر زن ) |
میزان مهریه o
نوع کار پسران o فرهنگ خانواده o مشکلات اقتصاد o سطح توقعات و انتظارات o |
|
| عدم آموزش صحیح زندگی و مهارتها ازدواج o | حمایت مالی نشدن از طرف خانواده ها o | ||
- به نظر شما کدام یک از عوامل زیر از موانع ازدواج جوانان می باشد به ترتیب اولویت شماره گذاری کنید ؟
| سن o
مشکلات مسکن o تأمین مخارج o امکان تحصیل o توافق اخلاقی o |
مشکل لزوم اشتغال o
تحصیلات جوانان o میزان درآمد ماهانه o مخارج عروسی o شاغل بودن o ( همسر زن ) |
میزان مهریه o
نوع کار پسران o فرهنگ خانواده o مشکلات اقتصاد o سطح توقعات و انتظارات o |
|
| عدم آموزش صحیح زندگی و مهارتها ازدواج o | حمایت مالی نشدن از طرف خانواده ها o | ||
- ملاکهای صحیح ازدواج به ترتیب اولویت شماره بگذارید ؟
| فرهنگ درست o
جوان سالم o |
آداب و رسوم o
انتخاب همسر o |
حل مسائل اقتصادی o |
و موارد دیگر ؟
- چرا یکی از مشکلات جوانان در ازدواج شاغل بودن یا نبودن ( همسر زن ) می باشد ؟
| کاش می شد تا افق پرواز کرد
کاش می شد مثل گل در باغ بود کاش می شد شعر ماندن را سرود کاش می شد لحظه های عشق را |
حل مشکل را به عشق آغاز کرد
دست پیر باغبان را ناز کرد با ظهور یک غزل اعجاز کرد بی ریا و با نگاه ابراز کرد |
نتیجه گیری :
همانگونه که در فصلهای گذشته گفته شده کانون خانواده به عنوان مهمترین مرکز تداوم عواطف انسانی در متن زندگی اجتماعی می باشد و بنای خانواده یعنی جایی که انسان در آن به آرامش و کمال می رسد می باشد .
امر ازدواج به سلامت جامعه کمک می کند و یک سنت دیرینه اجتماعی است که به صورت بنیانی مقدس از آغاز زندگی بشر وجود داشته است . زندگی زناشویی یکی از سخت ترین مدلهای زندگی است و در این امر مقدس ازدواج پایۀ تربیت انسانها را کامل می کند .
پس با توجه به مطالعات و تحقیقات انجام شده نتایج را این گونه دسته بندی نمود :
الف ) نتایج بدست آمده از سئوالات یک و دو :
- نمرات ( یک الی 6 ) ملاکهای قوی می باشند .
- نمرات ( 7 الی 12 ) ملاکهای متوسط می باشند .
- نمرات ( 13 الی 18 ) ملاکهای ضعیف می باشند .
- بر طبق نظریات جمعی از دانشجویان ملاکهایی که 50 درصد به بالا نمره گذاری شده اند به شرح ذیل می باشد :
| ملاکها | عواملی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
موانعی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
عواملی که در امر ازدواج و موانعی که در ازدواح موثر هستند |
| قوی | – فرهنگ خانواده
– تأمین مخارج – توافق اخلاقی – مشکلات لزوم اشتغال – میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران |
– مشکلات اقتصادی
– تأمین مخارج – توافق اخلاقی – مشکل لزوم اشتغال – میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران – فرهنگ خانواده |
– توافق اخلاقی
– مشکلات لزوم اشتغال – میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران – تأمین مخارج |
| متوسط | – امکانات تحصیل
– سن – مشکلات مسکن |
– نوع کار پسران
– سن – مشکلات مسکن – امکانات تحصیل |
– سن
– امکانات تحصیل – مشکلات مسکن |
| ضعیف | – حمایت مالی نشدن
– امکانات تحصیل – شاغل بودن همسر (زن) – میزان مهریه – عدم آموزش |
– امکانات تحصیل
– شاغل بودن همسر (زن) – میزان مهریه – عدم آموزش – مخارج عروسی |
– امکانات تحصیل
– شاغل بودن همسر (زن) – میزان مهریه – عدم آموزش |
- بر طبق نظریات جمعی از دانشجویان ملاکهایی که 30 الی 50 درصد نمره گذاری شده اند به شرح ذیل می باشند :
| ملاکها | عواملی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
موانعی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
عواملی که در امر ازدواج و موانعی که در ازدواح موثر هستند |
| قوی | – مشکلات خانواده
– سطح توقعات – سن – مشکلات مسکن – تأمین مخارج – مخارج عروسی – تحصیلات جوانان – مشکلات اقتصادی |
– سن
– مشکلات مسکن – تحصیلات جوانان – مشکلات خانواده |
– مشکلات خانواده
– مشکلات مسکن – تحصیلات جوانان – سن |
| متوسط | – تأمین مخارج
– مشکلات لزوم اشتغال – شاغل بودن همسر (رن) – تحصیلات جوانان – میزان درآمد ماهانه – حمایت مالی نشدن |
– امکانات تحصیل
– تحصیلات جوانان – میزان درآمد ماهانه – حمایت مالی نشدن |
– تحصیلات جوانان
– میزان درآمد ماهانه – حمایت مالی نشدن |
| ضعیف | – توافق اخلاقی
– مخارج عروسی – مشکلات خانواده – مشکلات اقتصادی – سطح توقعات |
– تحصیلات جوانان
– فرهنگ خانواده – حمایت مالی نشدن – تأمین مخارج – مشکلات خانواده – مشکلات اقتصادی – سطح توقعات |
– مشکلات خانواده
– مشکلات اقتصادی – سطح توقعات |
- بر طبق نظریات جمعی از دانشجویان ملاکهایی که کمتر از 30 درصد نمره گذاری شده اند به شرح ذیل می باشد :
| ملاکها | عواملی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
موانعی که در امر ازدواج موثر
می باشند |
عواملی که در امر ازدواج و موانعی که در ازدواح موثر هستند |
| قوی | – میزان مهریه
– عدم آموزش – حمایت مالی نشدن |
– مخارج عروسی
– سطح توقعات – میزان مهریه – عدم آموزش – حمایت مالی نشدن |
– عدم آموزش
– میزان مهریه – حمایت مالی نشدن |
| متوسط | – نوع کار پسران
– مشکلات اقتصادی – مخارج عروسی – نوع کار پسران – مشکلات خانواده – سطح توقعات – عدم آموزش – توافق اخلاقی |
– تأمین مخارج
– مشکل لزوم اشتغال – شاغل بودن همسر زن – توافق اخلاقی – مخارج عروسی – مشکلات خانواده – سطح توقعات – عدم آموزش |
– توافق اخلاقی
– مخارج عروسی – سطح توقعات – مشکلات خانواده – عدم آموزش |
| ضعیف | – تأمین مخارج
– تحصیلات جوانان – فرهنگ خانواده – مشکلات لزوم اشتغال – میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران |
– توافق اخلاقی
– مخارج عروسی – مشکلات لزوم اشتغال – میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران |
– مشکلات لزوم اشتغال
– میزان درآمد ماهانه – نوع کار پسران |
ب ) نتایج بدست آمده از سئوال سوم :
– نمرات ( 2 و 1 ) ملاک خیلی مهم
– نمرات ( 4 و 3 ) ملاک مهم
– نمره (5) ملاک کمی مهم
- بر طبق نظریات جمعی از دانشجویان ( سئوال 3 ) که مشخص نشده ملاکهای صحیح ازدواج می باشد براساس درصد گذاری به شرح ذیل می باشد :
| ملاکها | 70 الی 100 درصد | 50 الی 70 درصد | 50 درصد به پائین |
| قوی | – فرهنگ درست
– آداب و رسوم |
– حل مسائل اقتصادی
– جوان سالم – انتخاب همسر |
|
| متوسط | – حل مسائل اقتصادی
– جوان سالم – آداب و رسوم – فرهنگ درست – انتخاب همسر |
||
| ضعیف | – حل مسائل اقتصادی | – انتخاب همسر | – جوان سالم
– فرهنگ درست – آداب و رسوم |
- بر طبق نظریات جمعی از دانشجویان که آیا مایل می باشند همسرشان شاغل باشد یا خیر به شرح ذیل می باشد .
| ردیف | موارد | تعداد موارد |
| 1 | نیاز به کار کردن همسرم نمی باشد | 6 مورد |
| 2 | دوست ندارم کار کند | 8 مورد |
| 3 | میل خودش است | 3 مورد |
| 4 | فرهنگ خانوادگی اجازه نمی دهد | 5 مورد |
| 5 | غیرت مردانگی اجازه نمی دهد | 5 مورد |
| 6 | خستگی علت دوست نداشتن کار ایشان می باشد | 7 مورد |
| 7 | اگر هر دو کار کنیم زودتر به نتیجه و هدفمان می رسیم | 5 مورد |
پیشنهادات :
جهت تحصیل در روابط اجتماعی و استواری بنیانهای خانواده و توسعه بررسی و شناخت بیشتر زمینه های ازدواج ضرورت هایی وجود دارد . ازدواج رابطه است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بند و باری و روابط نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون می دارد .
در جوامع سنتی و بخصوص جوامع در حال انتقال به دلیل اهمیت ازدواج و ادامه زندگی که سایر جنبه های شخصیت اجتماعی فرد را نیز تحت تأثیر قرار می دهد از عوامل و علل های اصلی مربوط به مشکلات ازدواج جوانان در جامعه ایران می توان گفت با افزایش توقعات و انتظارات جوانان و خانواده های آنها و همچنین نوع کار پسران ، درآمد مانهانه ، مشکلات لزوم اشتغال ، تأمین مخارج عروسی ، مشکلات اقتصادی ، حمایت مالی نشدن در هنگام ازدواج اشاره نمود .
در جوامع امروز چون جوانان نمی توانند مشکلات ازدواج را از سر راه خود بردارند برای ارضای نیازهای عاطفی و جنسی خود به راههای غیراصولی متوسل می شوند .
برای هر چه بهتر شدن وضعیت ازدواج و آسانتر شدن آن و از بین بردن هر عاملی که باعث عدم شکل گیری وصلت دختر و پسر یا به تأخیر افتادن ازدواج آنها بهتر است بر طبق نتایج بدست آمده عمل نمائیم .
- جوانان خود را در امر ازدواج کمک کنیم و مشکلات موجود در ازدواج بزرگ نمایی
نکنیم . - سطح توقعات خانواده را پائین آورده تا ازدواج ها آسان تر صورت گیرد .
- ملاکهای جزیی را به ملاکهای کلی تبدیل ننماییم چرا که بعضی از خانواده ها فکر می کنند که ملاکهایی چون اختلاف سنی ، اختلاف تحصیلی و … از ملاکهای کلی هستند در صورتی که برای دو جوان ، این ملاکها در درجۀ جزیی قرار دارند .
- برای از بین بردن مشکلات اقتصادی و مشکلات مسکن و … به دو جوان کمک کنیم وگرنه بگذاریم دو جوان با یکدیگر حل نکنند . این دو زوج هستند که باید یک عمر در کنار یکدیگر زندگی کنند نه خانواده های آنها .
- یکی از مشکلات در حال حاضر خانواده ها که با آن روبرو هستند مسئله مهریه های سنگین دختران است . در صورتی که این مهریه نیست که ارزش دختر را تعیین می کند . مسلماً نجابت و اصالت خانوادگی مهمتر است و بیاییم در این امر مقدس از بزرگان دین و پیامبران عبرت بگیریم .
سنگین شدن مهریه سنگین شدن جهیزیه سنگین شدن نقدینه و مخارج عقد عروسی سنگی شدن اجاره بهای مسکن بالا رفتن مخارج ماهانه زوج جوان ضرورت داشتن درآمد بیشتر می باشد .
- کمک به جوانانی که در آستانه ازدواج باشند و رفع مشکلات اشتغال آنها
- ازدواج امری است مقدس پس بیاییم ما جوانان مسائل و مشکلات خود را به خوبی درک کنیم و از تجربیات دیگران مخصوصاً بزرگترها و پیامبران استفاده کنیم .
- از دخالت های بیجای بزرگترها در زندگی زناشویی جوانان جلوگیری کنیم و بگذاریم دو زوج مسائل را که می توانند با یکدیگر حل کنند خودشان راه حلی پیدا کنند با همکاری یکدیگر .
- ازدواج صحیح موجب آرامش روانی انسان می باشد پس این آرامش را از جوانان نگیریم .
- بگذاریم یک زندگی مشترک توأم با تفاهم ، محبت ، پویایی ، زایندگی و هدفهمندی و در رأس آنها تأثیرات مذهبی و اعتقادی و دین دو طرفه باشد .
منابع :
- مجله خانواده . سال 1384 مهر
- مجله ندای آزاد . سال دوم . شماره بیستم تیر 84
- بررسی مشکلات تطبیقی تغییرات ازدواج . تألیف دکتر محمدصادق مهدوی
- جامعه شناسی ازدواج
- ازدواج بدون طلاق . نویسنده : محمدرضا رنجبر
- مشاوره ازدواج . تألیف علی اسلامی نسب بجنوردی
- شاخصهای اجتماعی و اقتصاد زنان در جمهوری
- جوانان و ازدواج . نویسنده : کیهان نیا اصغر
- ازدواج و ازدواج درمانی . نویسنده : حسین مصلحتی
- رسانه نمونه . احکام ازدواج . نویسنده : روح ا… خمینی
- بررسی علل افزایش سن ازدواج در بین جوانان
- بررسی موانع ازدواج از دیدگاه دانشگاه
- ازدواج و آداب زناشویی در آئینه حدیث . نویسنده : غضنفری
- بررسی معیارهای انتخاب همسر در دانشجویان دختر . نویسنده : داریوش عابدی
- آگاهی و نگرش زوجین در شرف ازدواج . کریم ا… جاجیان
- تفاهم روانشناسی رفتار و روش صحیح مذاکره
- ازدواج در اسلام . مشکینی
- مبانی حقوق و تکالیف زن . مشکینی
- انتخاب در ازدواج . حمید میرزایی
- ازدواج مراحل و ویژگیها . اسماعیل مهدوی
- سن ازدواج دختران . رجبیان زهره
- ازدواج در خانواده ایران . محسنی منوچهر
- مشاوره در آستانه ازدواج
- بررسی وضعیت ازدواج جوانان
- اصول ژنتیک پزشکی در ازدواج
- فرهنگ تفاهم در ازدواج
- مبانی روان شناختی ازدواج