تفكر ايجاد پست را از وقتي مي توان جستجو كرد كه بشر، خود را نيازمند مساعدت همنوعان ديد و«زندگي اجتماعي» را بنيان نهاد. به اين ترتيب با رشد و توسعه جوامع شكل، نوع و حجم روابط بين انسانها تغيير يافته و «نياز»هاي جديد بوجود آمده، آدميان را به سمت اختراع و ابداع صنايع، تجهيزات و حتي آداب، رسوم و مقررات گوناگون سوق داد. از جمله نيازهاي اساسي جوامع بشري چه در بين تك تك افراد، چه در سطح گسترده تر در بين جامعه هاي مختلف«ارتباط» است. اين ارتباط هم بعد معنوي و نيازهاي روحي افراد را شامل مي شود هم در مناسبات مادي و مبادلات مختلف بين انسان ها خود را نشان مي دهد.
نخستين مسئله در روابط بين انسان ها وقتي پيدا شد كه موضوع بوجود آمدن فاصله و ارتباطات غيرحضوري مطرح گرديد. اين گونه بود كه بشر براي تماس و طلب درخواست از ديگران به«پيام» متوسل شد. در زبان فارسي آورنده ي پيام شفاهي را«پيام رسان» و حامل پيام كتبي را«پيك» مي گويند. فرستادن پيك و پيام از نقطه اي به نقطه ديگر تاريخي چند هزار ساله دارد. در ايران نيز سابقه پيك و چاپار به زمان حكومت هخامنشيان باز مي گردد و از آن زمان به تناسب حكومت ها و دولت هاي وقت، دستخوش تغييرات بسياري شده است.
«اميركبير» صدر اعظم مقتدر ناصرالدين شاه، پست نوين ايران را در بيش از يكصد و پنجاه سال پيش پايه گذاري كرد. با فرا رسيدن زماني كه به انقلاب اطلاعات و ارتباطات در جهان مشهور است و گسترش روابط و مناسبات بين المللي«صنعت پست» هم وارد مرحله اي جديد شد. اين موضوع به صورت يك نياز عمده، كشورهاي جهان را وادار كرد تا از مشاوران و مستشاران كشورهايي كه در حوزه ي خدمات پستي تجربه و دانش بسياري اندوخته بودند، براي ساماندهي و ساختارمند نمودن پست كمك بگيرند، ايران نيز از اين قاعده مستثني نبود و تقريبا از ابتداي تشكيل«اتحاديه پستي جهاني» درصدد ارائه خدماتي كه تامين كننده ي نيازهاي داخلي و مناسبات خارجي بود، برآمد.
تجربه طولاني، درك و شناخت روز افزون از خدمات پستي، نياز جامعه جهت استفاده عموم مردم از خدمات پستي در ارتباطات داخلي و خارجي، گستردگي سازمان، اعمال سياست جامع در زمينه برنامه ريزي، تاسيس، تجهيز، گسترش و بهره برداري از واحدهاي پستي و همچنين تامين و تعميم خدمات پستي در سراسر كشور هماهنگ با آخرين پيشرفت هاي تجربي و فناوري ارتباطي، لزوم استقلال پست به عنوان يك شركت دولتي را ايجاب كرده و اين امر در سال 1367 به وقوع پيوست. پس از آن خدمات پستي در قالب ساختار سازماني شركت پست جمهوري اسلامي ايران در سراسر كشور و در همه آحاد ارائه شده و مي شود.
ساختار پست ايران
همچنانكه در تاريخچه مطرح گرديد، پست در ايران از سال 1367 به شكل يك شركت درآمد. ساختار سازماني شركت پست دولتي ايران متاثر از قوانين و مقررات دولتي است. اين مقررات معمولا براي همه سازمان ها و شركت هاي دولتي يكسان است. در راس هرم شركت پست مجمع عمومي قرار دارد. مجمع عمومي مركب از نمايندگان صاحب سهام دولت بوده و شامل وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، وزير امور اقتصادي و داراي سه نفر حسابرس(بازرس) خواهد بود كه به پيشنهاد وزارت امور اقتصادي و دارايي و تصويب مجمع عمومي، براي مدت يكسال انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد آنها نيز بلامانع است.
هيات مديره شركت از يك نفر رئيس كه سمت مدير عامل را نيز خواهد داشت و چهار عضو اصلي و دو عضو علي البدل تشكيل مي گردد. اعضاء و رئيس هيات مديره و مديرعامل شركت توسط وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات(رئيس مجمع عمومي) براي مدت دو سال انتخاب و منصوب هستند و انتخاب مجدد آنها نيز بلامانع خواهد بود. غير از هسته مركزي گزينش و واحد حراست كه در كليه سازمان هاي دولتي وظيفه يكساني دارند در حوزه مديرعامل چهار واحد سازماني ديگر شامل دفتر مديرعامل، دفتر روابط عمومي، دفتر بازرسي، ارزيابي عملكرد و پاسخگوئي به شكايات و دفتر امور پست بين الملل وجود دارد. ساختار سازماني شركت پست از نوع وظيفه اي بوده و در سه شاخه معاونت، سازماندهي شده است. حوزه هاي معاونت مالي و اداري، برنامه ريزي و توسعه و معاونت فني مسئوليت اداره ستادي اين شركت را عهده دار هستند.
براساس آخرين بازنگري در ساختار سازماني شركت در سال 1379 هر شاخه معاونت از پنج اداره كل با وظايف مجزا تشكيل شده است. آخرين سطح از ساختار را واحدهاي اجرايي شركت تشكيل مي دهند كه شامل ادارات كل پست در 30 استان كشور مي باشد و پشتيباني ستادي در آنها به صورت متمركز انجام مي گيرد. نمودار سازماني شركت پست جمهوري اسلامي ايران مطابق شكل زير مي باشد.