تاریخچه پلاستیک

پلاستیک های طبیعی
در طی یک و نیم قرن گذشته، دو گروه مواد جدید که نه تنها با مواد قدیمی تر به سبب مصارف کاملاً جا افتاده شان به رقابت پرداخته اند، بلکه امکان تولید محصولاتی را فراهم کرده اند که به توسعة دامنه ی فعالیت های نوع بشر کمک کرده است. بدون این دو گروه از مواد یعنی لاستیک ها و پلاستیک ها مشکل می توان تصور کرد که چکونه شکل هر روزه زندگی مدرن مانند اتومبیل، تلفن، تلویزیون می توانست بوجود آید و توسعه یابد.
در حالیکه استفاده از لاستیک طبیعی با فرارسیدن قرن حاضر بخوبی جا افتاد بود ول دوره رشد عمده صنعت پلاستیک از سال 1930 بوده است.
موادی که هم اکنون تحت عنوان پلاستیک ها طبقه بندی شده اند، قبل از این زمان ناشناخته بودند، زیرا نشانه هایی از استفاده از پلاستیک های طبیعی را به آسانی می توان در عهد باستان یافت.
رزین، طبیعی دیگری که بیشتر متعلق به مشرق زمین بود، یعنی لاک برای حداقل یکهزار سال پیش از اینکه پلینی متولد شود بکار رفت. یا لاک صدفی را که امروزه بنام خراطی هندی شناخته شده و هنوز هم معمول است.
اولین مرجع ثبت شده برای لاستیک طبیعی درکتاب Valdes La historia naturally general de indias انشتار یافته در سویل( 1557- 1535) بود.
لاستیک منعقدشده یک ماده بسیار کشسان بود و با قالبگیری یا روزن رانی نمی توانست شکل داده شود. در سال 1840 فردی انگلیسی به نام توماس هانکوک،کشف کرد در صورتی که لاستیک به شدت تحت تنش کشیده یا خرد شود پلاستیک شده و بنابراین قابلیت جاری شدن را پیدا می کند. د رحال حاضر می دانیم که این امر به علت کاهش شدید وزن مولکولی در اثر خردشدن می باشد.
واکنش لاستیک گوگرد توسط ویلیام بورکندون یکی از دوستان هانکوک، و ولکانش نامیده شد.
در ادامه کار روی و ولکانش که بطور عادی انجامش مستلزم وجود تنها درصدکمی گوگرد بود گودیر و هانکوک دریافتند که در صورتی که لاستیک با مقادیر بیشتری گوگرد( حدود 50 قسمت بازای 100 قسمت لاستیک) گرما داده شود، محصولی سخت بدست می آیداین ماده بعدها به نام های مختلف مانند ابونیت، وولکانیک، و لاستیک سخت مشهور شد. مقاله ی ثبت شده ای برای تولید لاستیک سخت توسط نلسون گودیر در سال 1851بیرون داده شد.
کشف ابونیت معمولاً بعنوان یک مرحله ی برجسته و مهم در تاریخچه صنعت لاستیک در نظر گرفته شد. اهمیت این ماده در این امر است که ابونیت اولین پلاستیک گرما سختی بود که تهیه شد و همچنین اولین پلاستیکی بود که تولیدش مستلزم یک تغییر شیمیایی مجزا برروی یک ماده طبیعی بود.

پارکزین و سلولوبید
هنگامی که هانکوک و گودیر در حال بهبودبخشی فرآیندهای اساسی تکنولوژی لاستیک بودند اکتشافات مهم دیگری در اروپا در حال رخداد بود. با ادامه کارهای ابتدایی انجام شده توسط پلوز، شوبنانین توانست شرایطی برای نیتروژن دار کردن کنترل شده سولفور بنا نهد.
محصول بدست آمده در ساخت کلودین( یک ماده منفجره) و جامد باقیمانده از تبخیر حلال کلودین مصرفی درعکاسی ماده ای سخت شدیداً کشسان و ضدآب را تولیدکند. تولید پارچه های بافته شده ضدآب را با استفاده از چنین محلول های به نام خود ثبت کرد. در سال 1866 شرکت پارکزین با مسئولیت محدود تشکیل یافت ولی در سال 1868 هزینه تولید، محصولات به مرغوبیت پائین تری نسبت به تولیداتی که در سال 1862 به نمایش گذارده شده بود، رسیده بودند. اگرچه شرکت پارکزین متحمل یک شکست اقتصادی شد ولی باید به پارکسی بعنوان اولین انسانی که در بهره برداری تجاری از یک بسار اصلاح شده از طریق شیمیایی بعنوان یک ماده گرماسخت مبادرت و تلاش نموده اعتبار داد.
در آمریکا نیز پیشرفت هایی درزمینه استفاده از سلولوز نیترات در حال بوقوع پیوستتن بود. جان وسلی هایت در سال 1865در ابداع روشی برای تولید توپ های بیلیارد از مورادی به غیر از عاج موفق شد. او استفاده از کلودین برای پوشش دادن به توپ های بیلیارد را به صورت مقاله ای ثبت کرد.
محصولاتی که تا این زمان چه در انگلیس و چه در ایالات متحده آمریکا ساخته شده بود، بعلت تبخیر حلال از جمع شدگی بسیار زیادبرخوردار بودند. اگرچه پارکسی و اسپیل به کافور در کارهای خود اشاره کرده بودند ولی این موضوع برای برادران هایت باقی گذاشته شد تا ارزش بی نظیر کافور را بعنوان نرم کننده ای برای سلولوز نیترات احساس کنند.
ارزش اختراعاتت برادران هایت در بین سالهای 1887 و 1884 توسط اسپیل و چندین دادگاه به زیر سئوال کشیده شد. دادگاه رأی دادکه مخترع واقعی فرآیند در حقیقت اکلساندر پارکس است زیرا او استفاده از کافور و الکل را در اختراع خود ذکر کرده بود.

1900 تا 1930
در سال 1900 تنها مواد پلاستیکی موجود، شلاک، گوتاپرکا، ابوتیت، و سلولویید( و قیرها و کهربا اگر بعنوان پلاستیک در نظر گرفته شوند) می بودند.
اولین گروه این مواد که به بار نشست، مواد همراه با پروتئین شیر یعنیکازئین بودند. در حدود سال 1897 در مدراس آلمان تقاضا برای چیزی که تنها می توان آنرا تخته سیاه سفیدرنگ توصیف نمود وجود داشت. امروزه هنوز هم کازئین در صنعت دکمه سازی مورد توجه و علاقه قرار دارد.
لئوهندریک بالکند، روش هایی را برای چگونگی کنترل و اصلاح و اکنش کشف کرد. بطوری که محصولات مفیدی را می شد شناخت. اولین اختراع از صدونوزده اختراع او در مورد پلاستیک های متول- آلدهیددر سال 1907 بیرون داده شده و در سال 1910شرکت جنرال بالکیت در ایالات متحده تشکیل گردید. در مدت کوتاهی درطی چندین سال این ماده در زمینه های بسیاری تثبیت و قابل استفاده شده بود، به ویژه برای عایقکاری الکتریکی هنگامی که بالکند در سال 1944 ازدنیا رفت، تولید جهانی رزینهای متولی به میزان 175 هزارتن در سال بود و امروزه مصرف سالیانه این رزین ها هنوز هم قابل توجه است. در سال 1918 هانس جان، رزین هایی را از واکنش اوره و فرمالدهید تهیه کرد. این واکنش در یک تلاش ناموفق جهت تولید شیشه ای براساس ترکیبات آلی توسط پولاک و ریپر در بین سالهای 1920 تا 1924 بطور کاملتری مورد مطالعه قرار گرفت.
اگرچه درآن زمان نه رزین یتواوره – فرمالدهید و نه رزین اوره فرمالدهید از ارزشی برخوردار نبودند رزینهایی با استفاده از اوره با فرمالدهید ساخته شدکه با موفقیت درساخت گردهای قالبگیری به مصرف رسید.
در طی مدت توسعه رزین های برپایه اوره، یک گرما نرم یعنی سلولوز استات گام های نخستین خود را برای ورود به جامعه پلاستیک ها برمی داشت این ماده خیلی بیشتر به مقدار زیادی بعنوان ماده جلای بدنه هواپیما و برای ساخت الیاف سنتزی به مصرف رسید. کشف نرم کننده ها ی مناسب در سال 1927 باعث معرفی این ماده بعنوان ماده ای اشتعال ناپذیر درست در نقطة مقابل سلولویید شد.
سیر تکامل پلاستیک های وینیل
دهه 1930 تا 1940 پیشرفت های صنعتی اولیه چهار گرمانرم اصلی امروزی را شاهد بودند. یعنی پلی استیرن، پلی وینیل کلرید(PVC ) ،پلی اولفینها و پلی( متیل متاکریلات)چون همه این مواد می توانستند بعنوان مشتقات اتیلن در نظر گرفته شوند در گذشته بنام پلاستیک های اتنویید خوانده می شدند. اگرچه در حال حاضر معمولا ً لفظ کمابیش غیردقیق پلاستیک های ونیل ترجیح داده می شود.
در حدود سال 1930 آی.جی. فاربن در آلمان برای اولین بار پلی استیرن را تولید کرد. مورد تو جه واقع شدن PVC از نظر تجاری نیز در حدود همین زمان آغاز گردید.
آی. استرومیلنسکی روسی بسپارش، وینیل کلرید و مواد هم خانواده آن را در سال 1912 بنام خود ثبت کرد ولی سرعت تجزیه بسیار بالای این ماده دردمای فرآیند برای بیش از 15 سال مشکل غیرقابل حلی را ایجاد کرد. امروزه PVC که یکی از دو پلاستیکی ا ست که از نظر میزان مصرف بالاترین مقام را دارند، پلاستیک دیگر پلی اتیلن است.
کشف و توسعه ی پلی اتیلن در سی آموزنده در ارزش مشاهده و دنبال کردن یک نتیجه تجربی غیرقابل انتظار را دارد. در سال 1913 آزمایشگاههای تحقیقاتی آلکالی دیویژن وسیله ای را برای تحقیق در مورد تأثیر فشار بالای 3000 اتمسفر برروی سیستم های آلی دوتایی و سه تایی طراحی کردند.

در یکی ازآزمایش هایی که در آن زمان اتیلن استفاده شده بود، مقدار کمی جامد مومی سفیدرنگی تشکیل شده بود، تجزیه این ماده مشخص کرد که بسپاری از اتیلن است.در همان زمان کوششهایی جهت تولید مجدد این بسپار صورت گرفت. سرانجام کشف شد که مقدار بسیار ناچیزی اکسیژن موردنیاز است تا سبب تشکیل پلی اتیلن شود. در تجزیه اولیه بعلت منفذ موجود در دستگاه بطور تصادفی اکسیژن موجود بوده است. تحقیق برروی محصول نشان داد که این ماده یک عایق الکتریکی بسیار عالی بوده و مقاومت شیمیایی بسیار خوبی دارد.
واحد پلی اتیلن در اول سپتامبر 1939 درست قبل از جنگ جهانی دوم وارد خط تولی شد.درجنگ جهانی دوم از ماده ای به نام پرسپکس (متیل متاکریلات) برای لعاب دادن بدنه هواپیما و در حد کمتری برای تولید دندان مصنوعی ارزش بسیار زیادی یافت.
امروزه پلی( متیل متاکریلات) در کشور های زیادی تولید می شود بویژه در جایی که شفافیت و یا مقاومت مناسب در برابر آب و هوا اهمیت داشته باشد.
پیشرفت ها از سال 1939
وقوع جنگ، پلاستیک ها را عمدتاً بعنوان جانشینی بر ای موادی همچون لاستیک طبیعی وگوتاپرگا که کمبود عرضه داشتند، بیشتر مورد تقاضا و درخواست قرار داد. در ایالات متحده برنامه کوتاه مدت جهت تولید لاستیک های سنتزی در مقیاس بالا باعث انجام پژوهشهای وسیعی در زمینه شیمی تشکیل بسپارها شد.
مواد جدیدی نیز وارد صحنه شدند، نایلون که بطور درخشنده ا ی در واسط دهه 1930 توسط و اچ.کاروترز و گروه پژوهشی اش به شکل الیاف برای شرکت دوپان ساخته شده برای اولین بار در سال 1941 بعنوان یک ماده قالبگیری استفاده گردید.
پیشرفتهای قابل توجهی نیز در زمینه رزینهای گرماسخت در حال وقوع پیوستن است.
ملامین، فرمالدهید به شکل تجاری در سال 1940 به بازار عرضه شد.
اولین دهه پس از جنگ شاهد استقرار جدیدترین مواد سنتزی در بسیاری از زمینه های کاربردی بودند. موادی مانند پلی اتیلن و پلی استیرن که در ابتدا موادی نسبتاً گران به کاربرد ویژه بودند، در تناژ های بالا با هزینه کم تولید شدند وشروع به کنارزدن برخی ازمواد قدیمی تر بلکه با مواد موسوم تر مانند فلزات،چوب، شیشه و چرم قابلیت رقابت داشتند. بکاربردن پلاستیک ها در زمینه های ناردست بطور گاه و بیگا خسارتی را به صنعت وارد کرد و پلاستیک ها برای چندین سال با جریانی از بی اعتبیاری احاطه شدند بتدریج باوری در مورد فواید و محدودیت های استفاده از پلاستیک های مختلف ایجد شد،درست به همان شکلی که ما برای سالهای متمادی،خصوصیات خوب و بد مواد مرسوم و رایج را دریافیم.چوب تاب برداشته و می پوسد، آهن زنگ می زند، و بیشتر شیشه ها شکننده هستند هیچیک از این خصوصیات ارزش بسیار والای این مواد را انکار نکرده اند.
موادی تا حدود ویژه عبارت بودند از رزین های استال که اولین بار توسط دوپان معرفی شده بود و پلی کربناتها که بطور همزمان ولی مستقل از هم در ایالات متحده وآلمان ساخته شده بودند پیشرفتهای بیشتر در زمینه پلی استیرن با مقاومت ضربه ای بالا به ساخت بسپارهای ABS منتهی شد.
کشف و توسعه پلی پروپیلن که براستی تنها گرماندم جدی با تناژ بالا می بود و از زمان جنگ جهانی دوم ساخته شده بودف بخشی از چیزی را تشکیل داد که حقیقتاً مهمترین دوره در تاریخ علم بسپار بشمار می رفت. سالهای زیادی بود که می دانستند ساختار بسپار های طبیعی بسیار منظم تر از بسپارهای سنتزی است.
تحقیقات بیشتر نشان دادکه این پلی اتیلن های جدید خواص برجسته ای در مقایسه با مواد قدیمی تر که توسط ICI تولید شده بود، دارند. آنها نقطه نرمی بالاتری داشته،سخت تر بوده و از چگالی بالاتری برخوردار بودند.

 مواد خام برای پلاستیک ها
امروزه صنعت پلاستیک شدیداً با صنعت نفت در ارتباط است. در حقیقت یک نظر عمومی این است که در صورتی که نفت دردسترس نباشد، نمی توان پلاستیکها را تولید کرد. این عقیده بسیار با وضعیت 30 تا 40 سال پیش هنگامی که صنعت پلاستیک بعنوان«لاشخور موادخام» وصف می شد بسیار متفاوت است.
قبل از جنگ جهانی دوم، مهمترین دسته از گرمانرم ها یعنی مواد سلولوزی از منابع گیاهی ساخته می شد. سلولز جزء مهم سازنده یک گیاه است. از سبوس جو، پلاستیک های فوران ساخته شدند. در حالی که راههایی نیز برای دستیابی به نایلون از این ماده اولیه در حال پیشرفت بود.
انواع ابتدایی پلی اتیلن از ملاس حاصله از نیشکر و تبدیل آن به اتیل الکل وا تیلن بدست آمدند. تا اواسط دهه 1950 منبع اصلی ماده اولیه برای صنعت پلاستیک اروپا زغال سنگ بود. تقطیر تخریی زعال سنگ چهارماده تولید می کند. قطران زغال سنگ، کک، زغال سنگ و آمونیاک. قطران زغال سنگ منبعی مهم برای مواد شیمیای آروماتیک مانند بنزن، تولوئن، متول، نفتالین و محصولات وابسته بود. از این مواد سایر مواد شیمیایی نطیر آدیپیک اسید، هگزامتیل دی آمین، کاپرولاکتام، وفتالیک آنیدرید می توانست بدست آید که به پلاستیک های مهمی نظیر رزینهای قتولی، پلی استیرین و نایلون ها منتهی می شد.
واکنش کک با کلسیم اکسید، کلسیم کاربید را می دهد که در واکنش با آب استیلن تولید می کند. این ماده برای سالها یک نقطه شروع مهم برای تولید آکریلونیتریلف وینیل کلرید، وینیل استات، و سایر تکپارهای وینیلی بود.
توسعه صنعت پتروشیمی احتمالاً بزرگترین عامل منحصر به فرد مؤثر در رشد صنعت پلاستیک است. این دو صنعت امروزه از درون به میزان قابل توجهی به هم وابسته اند.
صنعت پتروشیمی کمی بعد از جنگ جهانی اول برای تولید حلالها از اولفینها که در آن زمان تنها پسابهای کراکینگف فرآیند شکستن برش های نفتی سنگین به محصولات سبک مانند بنزین بودند بنا نهاده شد.
در طول جنگ جهانی دوم، درایالات متحده صنعت بزرگ لاستیک سنتزی با استفاده از بوتا دی ان و استرین بوجود آمد که ماده اول کاملاً و ماده بعدی تا حدی از نفت بدست می آمد. در حالی که در زمانهای قدیم پلی اتیلن از تبدیل ملاس به اتیل الکل و اتیلن تولید می شد. امروزه اتیلن مورد استفاده برای بسپارش و سایر اهداف تقریباً بطورکامل از نفت بدست می آید.
سه روش کلی برای تولید حدواسط از نفت وجود دارد:
1) جداسازی تک تک هیدروکربن های سیرشده از برش های نفتی و به دنبال آن تبدیل آنها به محصولاتی قابل استفاده تر مانند سیکلوهگزان به مواد حد واسط نایلون.
2) جداسازی اولفینهای تولیدشده توسط فرآیند کراکینگ و بعد تبدیل آنها این راه عمده برای دستیابی به مواد پتروشیمیایی آلیفاتیک است.
3) بوجود آوردن ساختارهار آروماتیک همچون بنزن و همرده های آن توسط تبدیل با پلاتین و فرآیندهای دیگر. این روش همواره اهمیت فزاینده ای را در تولید آروماتیکی داشته است این سه دسته محصول اولیه سپس توسط اکسایش، هالوژن دارکردن، آلکیل دارکردن، آبپوشی، کربنیل دارکردن، چندپارش و بسیاری از واکنش های دیگر می توانند به سایر مواد شیمیایی تبدیل شوند. امروزه تعداد کمی مواد حد واسط برای پلاستیک ها موجود است که نتوان آنها را از نفت بطور ارزانتری نسبت به سایر منابع بدست آورد.
بازار پلاستیک ها
تصورات موجود در زمینه رشد غیر عادی صنعت پلاستیک از شروع جنگ جهانی دوم براساس اطلاعات منتشره در طی سالها در مجله مدرن پلاستیک برای تولید ایالات متحده در جدول 1 نشان داده شده است. در حالی که رشد قبل از سال 1973 بسیار قابل توجه بود ولی از آن زمان رشد بیشتری داشته است.

جدول 1: تولید/  مصرف مواد پلاستیکی در ایالات متحده

1939

1951

1957

1960

1963

1967

1973

1980

1986

1987

000/90

000/810

000/920/1

000/480/2

000/730/3

000/567/5

000/182/13

000/117/16

000/552/22

000/456/24

( ارقام مربوط به پلاستیک های گرماسخت شامل رزین مصرفی در چسب و پوشش سطح می باشد)
همانگونه که پیش از این ذکر شد بیشترین مصرف پلاستیک درست پس ازجنگ جهانی دوم بعنوان جایگزین ارزان قیمت بجای مواد مرسوم و رایج بود، در موارد دیگر این ماده به دلیل ارزشی که به علت تازگی اش داشت به مصرف می رسید.
توانایی پل اتیلن برای عایق بودن در فرکانس های بالا اهمیت زیادی در پیشرفتهای اولیه را داشت، در این زمینه سه روند جدید قابل تشخیص است. در مرحله اول مورد قبول واقع شدن فزاینده پلاستیک ها برای ساخت قابل وسایل برقی و الکترونیکی بوده که باعث افزایش مصرف پلاستیک هایی با مصارف عمومی شده است. در مرحله دوم توسعه و پیشرفت ریزپردازنده ها و چیپس های میلیکونی بدین معنی بوده است که اجزای وسایل کوچکتر شده و بنابراین در ازای هر قطعه مقدار کمتری مواد پلاستیکی بکار رفته و در بعضی از موارد حتی حذف شده است. در مرحله سوم پلاستیک ها در فنون پیچیده مصرف پیدا کرده اند. بطور مثال رفتار قابلیت هدایت نورد در پلی( ونیل کار بازول) این ماده را در دستگاه کپی الکترواستاتیک و در تولید هولوگرانها قابل استفاده کرد در حالی که خواص عجیب پیزوالکتریک و پیروالکتریک در پلی( وینیلیون فلوئورید) در تداندیوسرها، بلندگوها و آشکار سازها مورد استفاده قرار گرفته است.

جدول 2- مصرف اروپا( میلیون تن) (براساس مقادیر تخمین کان استوف)

  1970 1974 1978 1986
پلی اتیلن باکم چگال

پلی اتیلن با پرچگال

پلی پروپلین

PVC

پلی استرین

پلی استرین انبساط یافته

ABS

نایلونها

پلی اورتانها

00/2

61/0

3/0

3/2

86/0

19/0

11/0

09/0

42/0

10/3

03/1

6/0

5/3

15/1

29/0

24/0

15/0

77/0

6/3

33/1

08/1

5/3

30/1

35/0

28/0

17/0

94/0

6/5

1/2

4/2

1/5

5/1

44/0

49/0

27/0

10/1

در صنعت ساختمان این مصارف شامل لوله آب، فاضلاب و مجاری آب، لایه های ضدرطوبت، کفپوش، عایق کاری، تزئین دیوار و قاب پنجره می باشد.
پلاستیک ها بعنوان مواد بسته بندی به حدود وسیعی مورد قبول واقع شده اند بطر یهای پلاستیکی بویژه در حمام که مسئله شکستن ظروف شیشه ای باعث بسیاری از سوانح خطرناک شده، مورد تقدیر واقع شده است. توانایی بسیاری از موارد در مقاومت در برابر بسیاری از مواد شیمیایی خورنده برای صنایع شیمیایی و صنایع وابسته به آن مفید بوده است. ضمن اینکه وزن سبک تر این مواد در برابر بطری شیشه ای انرژی مورد نیاز برای حمل و نقل آنها را کاهش داده است. ظروف کوچکتر نیز بطور وسیعی از پلاستیک ها ساخته می شوند و برای داروها بویژه در شکل قرص، استفاده از درپوش هایی که توسط بچه های کوچک نتواند با زور باز و بسته شوند از ارزش خاصی برخوردار است.
صنعت اتومبیل در حال حاضر یکی از مصرف کنندگان عمده پلاستیک ها است که سال به سال با افزایش وزن پلاستیک مصرفی بازای هر اتومبیل روبروست.
قایق های ساخته شده از پلاستیک های تقویت شده توسط الیاف شیشه به دلیل اقتصادی بودن تولیدشان، سبکی وزن، برای مقاصد نظامی و خصوصیت ضدمغناطیسی آنها بطور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند.
صنایعی که صنایع نفتی نامیده می شوند، گسترده ترین مصرف کنندگان پلاستیک ها می باشند. صنعت عکاسی بدیهی است که یکی از قدیمی ترین مصرف کنندگان پلاستیک ها برای فیلم های عکاسی است. همچنین در وسایل تاریکخانه برای سالهای متمادی استفاده وسیعی از پلاستیک ها شده است.
موراد اشاره شده برخی از مصارف عمده مواد پلاستیکی را نشان میدهد ولی این مواد در بسیاری از زمینه های دیگر نیز کاربرد یافته اند در کل مواد کاملاً مرتبط مانند پلاستیک ها، الیاف، روکش های سطح و چسب ها از اهمیت به سزایی برخوردارند.
 آینده پلاستیک ها
وقوع بحران نفت درسال 1973 باعث پیش بینی های وحشتناکی در مورد آینده مواد پلاستیکی شده که تاکنون هیچیک به حقیقت نپیوسته است. پیش از هرگونه تلاش جهت پیش بینی اینکه در چند سال آینده چه چیزی اتفاق خواهد افتاد ارزشمند است.
کمی در این مورد تأمل کنیم،که چرا رشد پلاستیک ها در طی دوره سال های 1945تا 1973 بسیار چشمگیر بود:
در اصل این رشد چشمگیر در تأثیر متقابل سه عامل بر یکدیگر قرار دارد:
1)افزایش شناخت خصوصیات و توانایی های مواد پلاستیکی
2) قابلیت روبه بهبود پلاستیک ها بواسطه ظهور مواد جدید، کیفیت های بهتر، تجهیزات فعلی و تجهیزات فرآیند بهتر
3 ) کاهش مداوم هزینه مواد اولیه پلاستیک ها نسبت به هزینه مواد رایج مانند چرم، کاغذ، فلزات و سرامیک ها
می توان استدلال نمود که چهار علت اصلی کلاً برای افت قیمت مواد اولیه پلاستیکها بطور نسبی و خیلی اوقات بطور مطلق، بین سالهای 1945 و 1973 وجود داشته است. این علل عبارتند از
1) رشدجهانی صنعت پتروشیمی که تولید پلاستیک ها را با هزینه کمتری نسبت به تولید سایر مواد نظیر زغال سنگ امکان پذیر ساخته است.
2) جوانب اقتصادی حاکی از آن است که تولید واکنش های بزرگ از انواع کوچکتر اقتصادی تر است.
3) اصلاح و بهبود روش های ساخت بسپارها و مواد حد واسط آنها
4) رقابت شدید جهانی بطوریکه ابتدا شرکت های شیمیایی بزرگ در کشورهای عمدة صنعتی در زمینه تولید پلاستیک ها وارد شدند، این امر با سیاست بسیاری از کشورهای کمتر صنعتی شده دنبال شد تا در این زمینه درگیر شدند.
با این حال این تحلیل باعث پیش بینی آینده ای سرد برای پلاستیک ها نمی شود. صرفنظر از قیمت نفت این عوامل به میزان زیادی نشان میدهند که صنعت پلاستیک یک صنعت بالغ است، رشد آینده آن به میزان زیادی بستگی به وضعیت اقتصادی جهان خواهد داشت. هزینه تبدیل این نفت به مواد پلاستیکی و هزینه حمل و نقل و فرآیند آنها اغلب کمتر از فعالیت های مشابه توسط مواد مرسوم است. بنابراین مشخص می شود که قیمت پلاستیک ها با سرعتی پائین تر از مواد مرسوم رقیب آنها افزایش می یابد و این دلیلی برای باور این امر است که این حالتی است که پیش خواهد آمد، یعنی انتظار می رود اهمیت پلاستیک ها افزایش یابد. مشکل دیگری که در صنعت پلاستیک و درواقع بطورکل تمدن با آن مواجه است و برای اولین بار در دهه 1970 آشکار شد نگرانی در مورد محیط زیست می باشد. آگاهی در مورد نیاز به تغییر روش نگهداری منابع،مضرات آلودگی و این واقعیت که این کیفیت زندگی است تا مالکیت مواد که باید از جانب تمدن برای داوری کردن بعنوان ملاک و معیار درنظر گرفته شود، افزایش یافته است.
برخلاف بسیاری از مواد شیمیایی با وزن مولکولی کم، پلاستیک ها باعث آلودگی نمی شوند. مگر در مواردی که آنها مجاری آب و ماشین آلات زیر آی را مسدود و آلوده کرده باشند. همانند شیشه، فلزات، و سایر موادیکه باعث ایجاد تمدن شده اند، این مواد مشکل زباله دارند. در اینجا ذکر یک نکته جهت آگاهی لازم است. جامعه مدرن بعنوان یک منبع انرژی و مواد اولیه ارزان قیمت بسیار به نفت متکی شده است. افزایش مداوم قیمت و کمبود فزایندة این کالا پیش ا ز ایجاد بهبودی مؤثر در زمینه منابع انرژی جایگزین تأثیرات وسیعی بطور اعم برروی جامعه و بطور اخص برروی صنعت پلاستیک می گذارد. شاید خوب باشد که پلاستیک ها از انواع فرآورده های گیاهی قابل تجدید مانند سلولوز، لاستیک طبیعی، جلبک های دریایی، سبوس جو، دانة سویا، و ملاس ساخته شوند. به هر حال امید آن است که این کار قبل از آنکه ناچار به استفاده از چنین مواردی جهت منابع اصلی مواد خام برای پلاستیک ها شویم، صورت پذیرد.

پلاستیک
Comments (0)
Add Comment