مواد غذايي مفيد براي تقويت سيستم ايمني بدن

مصرف کافی از مواد غذایی مفید برای سیستم دفاعی بدن، قدرت مقابله آن را بالا میبرد. این مواد غذایی به صورت های مختلف عمل می کنند. هرچه تعداد گلوبول های سفید خون در سیستم دفاعی بدن بیشتر باشد، بهتر می توانند با بیماری ها مقابله کنند و سلامتی بدن ارتقاء می یابد. در این مقاله قصد داریم شما را با 8 نوع مختلف از این مواد غذایی آشنا کنیم. اگر می خواهید دیگر به خاطر بیماری از دانشگاه یا سر کار جا نمانید، این مواد غذایی را نیز به برنامه غذاییتان اضافه کنید.

1- ویتامین C :  این ماده غذایی به دلایل زیادی در راس مواد غذایی مفید برای سیستم دفاعی بدن قرار می گیرد. تحقیقات زیادی روی فواید این ماده نسبت به مواد دیگر انجام گرفته است. تولید مکمل های ویتامین C هزینه ی کمتری می طلبد و به صورت طبیعی در میوه ها و سبزیجات بسیاری موجود می باشد.

تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C میزان تولید گلوبول های سفید خون و پادتن را بیشتر می کند، به ویژه اینترفرون را که پادتنی است که روی سلول های را می پوشاند و از ورود ویروس به داخل آنها جلوگیری می کند. ویتامین C احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را با افزایش میزان کلسترول HDL کاهش می دهد و همچنین با مداخله در عملیاتی که از طریق آن چربی در شریان ها به پلاک تبدیل می شود، از بالا رفتن فشارخون نیز جلوگیری می کند. افرادی که ویتامین C را جزء یکی از اصلی ترین مواد در برنامه ی غذایی خود قرار می دهند، به میزان کمتری به بیماری های روده، پروستات و سرطان سینه مبتلا می شوند.

لازم نیست برای ارتقاء سیستم دفاعی بدن میزان بسیار زیادی از این ماده غذایی استفاده کنید. حدود 200 میلی گرم در روز میزان قابل قبولی به نظر می آید که از طریق خوردن 6 وعده میوه به دست می آید. اگر از مکمل های ویتامین C استفاده می کنید، بهتر است به جای استفاده یکباره، آنرا در طول روز به تدریج مصرف کنید.

2- ویتامین E :  این ماده غذایی با اینکه به اندازه ویتامین C مفید نیست، اما فواید بسیار زیادی برای سیستم دفاعی دارد.

ویتامین E تولید سلول های کشنده، سلولهایی که میکروب ها و سلول های سرطانی را از بین می برند، را افزایش می دهد. این ویتامین همچنین تولید سلول های B، سلول های ایمنی که برای از بین بردن باکتری ها پادتن ایجاد می کنند، را افزایش میدهد. مکمل های ویتامین E زوال واکنش های ایمنی را که در افراد سالخورده مشاهده می شود، بهبود می بخشد. این ماده غذایی مفید همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را نیز کاهش می دهد.

مصرف 30 تا 60 میلی گرم از این ویتامین در روز برای افرادی که در برنامه غذاییشان از حبوبات و روغن های گیاهی استفاده می کنند  کار دشواری نیست، اما مصرف بیش از این میزان کار دشواری به نظر می رسد، از اینرو استفاده از مکمل های این ویتامین برای ارتقاء سیستم دفاعی بدن ضروری است.

برحسب شیوه کلی زندگیتان باید روزانه 100 تا 400 میلی گرم از این ویتامین استفاده کنید. افرادی که ورزش نمی کنند، سیگار می کشند یا به میزان زیادی از مشروبات الکلی استفاده می کنند باید روزانه میزان بیشتری از این ویتامین استفاده کنند. 

3- کاروتینوئیدها: بتا کاروتین تعداد سلول های مقابله گر در برابر بیماری ها و سلول های T را افزایش می دهد و همچنین آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که رادیکال های آزاد را که بالا رفتن سن را تسریع می کند، نابود می کند. این هم مانند سه آنتی اکسیدان بزرگ دیگر، یعنی ویتامین C و E، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده است که بتا کاروتین احتمال سکته و حملات قلبی را کاهش داده و با تقویت سلول های دفاعی که ماکروفاژ نامیده می شوند و برای کشتن سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند، بدن را در برابر سرطان حفظ می کند. مکمل های بتا کاروتین تولید لمفوسیت های سلول های T و سلول های کشنده را نیز افزایش داده و قدرت این سلول ها را برای مقابله با سلول های سرطانی تقویت می کند.

بتا کاروتین یکی از مهمترین کاروتینوئیدهاست، اما کاروتینوئیدهای بسیار دیگری نیز وجود دارند. محققان عقیده دارند که فقط بتا کاروتین نیست که این همه فایده در خود دارد، بلکه همه ی کاروتینوئیدها با هم عمل می کنند. به این دلیل است که اگر کاروتینوئیدها را با هم وارد برنامه غذایی روزانه تان کنید، مفیدتر از این است که فقط از مکمل های بتا کاروتین استفاده کنید.

بدن بتا کاروتین را به ویتامین A تبدیل می کند که خود خواص ضد سرطانی و تقویت گر سیستم دفاعی دارد. اما میزان بیش از اندازه از ویتامین A می تواند سم در بدن ایجاد کند، از اینرو بهتر است بتا کاروتین اضافی مورد نیاز را از غذاها دریافت کنید و اجازه دهید بدن خود میزان لازم از آن را به ویتامین A تبدیل کند.

4- بیوفلاوینوئیدها:  این ماده غذایی با محافظت از سلول های بدن درمقابل آلاینده های محیطی، سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. بیوفلاوینوئیدها پوسته سلولی را دربرابر آلاینده هایی که قصد چسبیدن به آنها را دارند، محافظت می کنند. در طول غشای هر سلول، فضاهای میکروسکوپی وجود دارد، که آلاینده ها، میکروب ها و سموم می توانند در آن فضاها جای گیرند و کم کم با خوردن پوسته سلول، به درون آن راه پیدا کنند. اما وقتی بیوفلاوینوئیدها این فضاها را پر می کنند، دیگر جایی برای قرار گرفتن سموم و آلاینده ها وجود ندارد. این مواد همچنین توانایی کلسترول برای ساخت پلاک در شریانها را نیز کاهش می دهد و همچنین احتمال ایجاد لخته در شریانها که موجب سکته یا حمله قلبی می شود را نیز کمتر میکند. تحقیقات نشان می دهد که افرادیکه میزان بیشتری بیوفلاوینوئید در برنامه غذایی خود دارند، کمتر به بیماری های قلبی-عروقی مبتلا می شوند. برنامه ی غذایی که در آن میزان زیادی از سبزیجات  و میوه تازه دیده می شود، حداقل شش وعده در روز، بیوفلاوینوئید لازم برای بدن را تامین می کند.

5- روی:  این ماده معدنی مفید، تولید سلولهای سفید خون را افزایش می دهد و قدرت مقابله این سلول ها را در برابر بیماریها تقویت می کند. این ماده همچنین حاوی سلول های کشنده ای است که با سلولهای سرطانی می جنگند و باعث می شوند گلوبول های سفید پادتن بیشتری تولید کنند. تحقیقات نشان داده است که مکمل های روی رشد سرطان را کندتر می کند.

روی تعداد سلولهای T  از بین برنده بیماری را، به خصوص در افراد سالخورده که معمولاً با کمبود این ماده معدنی روبه رو هستند، افزایش می دهد. با اینکه برخی تحقیقات ادعا می کند که مکمل های روی به شکل قرص، می تواند احتمال بروز و شدت بیماری ها را کاهش دهد، تحقیقات دیگری موفق به اثبات این مسئله نشده اند. نکته مهم این است که مقدار بیش از اندازه از فلز روی در قالب مکمل (بیش از 75 میلی گرم در روز) می تواند موجب مختل شدن سیستم دفاعی بدن شود. مصرف 15 تا 25 میلی گرم در روز به نظر کافی می رسد.

در برخی موارد مشاهده شده است که مصرف مکمل های روی در کودکان می تواند بیماری های تنفسی را کاهش دهد، اما هنوز به طور جدی به اثبات نرسیده است. بهترین منبع برای استفاده از این ماده معدنی مفید، سیریال های صبحانه حاوی روی می باشد.

6- سیر:  این ماده غذایی تقویت کننده ای بسیار قوی برای سیستم دفاعی بدن محسوب می شود، که تولید گلوبول های سفید را افزایش می دهد، فعالیت سلول های کشنده و از بین برنده بیماری ها را تقویت می کند، و تولید پادتن را نیز در بدن بیشتر می کند. این خواص تقویتگر سیر به خاطر ترکیبات سولفور آن مثل آلیسین، و سولفید می باشد. سیر همچنین میتواند مانند یک آنتی اکسیدان عمل کرده و رادیکال های آزاد موجود در جریان خون را از بین ببرد. این ماده غذایی مفید بدن را در برابر سرطان نیز حفظ می کند. مشاهده شده است که در فرهنگ هایی که سیر به میزان زیاد در غذاهای روزمره مورد استفاده قرار می گیرد، افراد کمتر به سرطان روده مبتلا میگردند. از آنجا که از چسبیدن پلاکت های خونی به هم و بسته شدن شریانها جلوگیری میکند، برای قلب نیز بسیار مفید است.

7- سلنیوم:  این ماده معدنی تولید سلول های کشنده را افزایش داده و سلول های ضد سرطانی را در بدن تقویت می کند. بهترین منابع غذایی برای این ماده، ماهی تن، ماهی سُرخو، خرچنگ دریایی، میگو، حبوبات، سبزیجات، برنج قهوه ای، زرده تخم مرغ، پنیر روستایی، مرغ (گوشت سفید)، تخم آفتابگردان، سیر، گوشت بره می باشد.

8- اسید چرب امگا 3:  تحقیقات نشان داده است که کودکانی که روزانه نصف قاشق چایخوری از روغن کتان استفاده می کنند، کمتر به بیماری های تنفسی مبتلا میشوند و کمتر از مدرسه غیبت می کنند. اسید چرب امگا 3 در روغن کتان و روغن ماهی (مثل سالمون و ماهی تن و ماهی اسقومری) که فعالیت سلول های بیگانه خوار (گلوبول های سفیدی که باکتری ها را از بین می برند) را افزایش می دهد، می توانند تقویت کننده ای برای سیستم دفاعی به حساب آید. استفاده کافی از مکمل های اسید چرب، و مصرف ویتامین E با هم سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می کند.

4 عادت رفتاری که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند

برخی مواد غذایی و تاثیرات محیطی باعث می شود که سیستم دفاعی بدن نتواند به خوبی فعالیت کند. موارد زیر خطرات جدی برای سیستم دفاعی بدن به حساب می آیند:

1- مصرف بیش از اندازه شکر: خوردن 100 گرم (8 قاشق چای خوری) شکر، که معادل یک قوطی سودا است، می تواند توانایی گلوبول های سفید را در کشتن میکروب ها تا 40 درصد کاهش دهد. تاثیر مخرب شکر بر روی سیستم ایمنی بدن، 30 دقیقه پس از هضم آن شروع شده و تا 5 ساعت ادامه می یابد. در عوض، هضم کربوهیدراتهای پیچیده و نشاسته هیچ تاثیر مخربی بر سیستم دفاعی بدن ندارد.

2- مصرف مشروبات الکلی: مصرف مشروبات الکلی می تواند به دو صورت باعث اختلال کار سیستم ایمنی بدن شود. طریق اول با کمبود مواد مغذی کلی بدن است که باعث می شود بدن از کمبود مواد غذایی مفید برای سیستم دفاعی آسیب ببیند، و طریق دوم این است که الکل نیز مانند شکر، اگر به میزان زیاد مورد استفاده قرار گیرد، توانایی گلوبول های سفید را برای تکثیر شدن و از بین بردن سلول های سرطانی کاهش می دهد.  

3- آلرژی های غذایی: به طور ژنتیکی، ممکن است گاهاي سیستم دفاعی برخی مواد مفید برای بدن را مانند شیر، جزء دشمنان بدن بشمارند و با آن مقابله کند که منجر به ایجاد آلرژی در افراد می شود. قبل از این مقابله، مرز روده مانند دیواره ای محکم است که از ورود بیگانگان جلوگیری می کند، اما پس چند مرتبه استفاده این دیوار فرو می ریزد و باعث می شود که مواد سمی نیز وارد جریان خون شود و بیماری به وجود آید.

چاقی بیش از اندازه: چاقی بیش از حد نیز می تواند باعث آسیب رساندن به سیستم دفاعی بدن شود. این مسئله بر توانایی تکثیر گلوبول های سفید و تولید پادتن تاثیر میگذارد و بیماری در فرد بیشتر اتفاق می افتد .