آماده سازی دارو:
1ـ محیط:
2ـ هود:
3ـ سرنگهای luerlock
4ـ ست سرم:
5ـ الکل70%
6ـ گان:
7ـ دستکش لاتکس شیمی درمانی
8ـ کیسه های پلاستیکی با برچسب داروهای خطرناک
9ـ عینک یا پوشش محافظ صورت و ماسک دو لایه
10ـ ظرف مخصوص زباله های تیز و خطرناک
11ـ پوشش های برای سطح کار
12ـ ظرف مخصوص سرسوزنها
13ـ پد گاز استریل
14ـ دستور دارویی بیمار
15ـ برچسب های دارویی جهت سرنگ ها و بطری های حاوی CDS
احتیاطات لازم جهت پیشگیری از اشتباه در اجرای شیمی درمانی
ـ فقط یک پرسنل مجرب باید دستورات را بنویسد یا کموتراپی را اجرا کند
هر جنبه از دستور که مخالف اعمال روتین بود باید سؤال شود
ـ دستورات شیمی درمانی را باید فقط پزشک استاد یا فلوی انکولوژی که پاسخگوی درمان بیمار بوده و بیشتر با رژیم و دوزاژ دارویی آشنا هستند بنویسند نه یک رزیدنت و یا اینترن . دستورات شفاهی برای شیمی درمانی نباید داده و یا اجرا شود.
نکات قابل توجه در آماده سازی داروها:
تجهیزات محافظ را قبل از شروع کار در BSC بپوشید
کلیه لوازم ضروری باید قبل از شروع کار در BSC در جای خود قرار گیرد
خوردن آشامیدن ، جویدن آدامس، استعمال دخانیات یا مصرف لوازم آرایشی در محل آماده سازی داروها ممنوع است.
برای جلوگیری از تماس غیرضروری پرسنل بیماران و محیط دقت زیاد داشته که هنگامی که لباس محافظ مخصوص شیمی درمانی را به تن دارید محل کار را ترک نکنید.
حلال باید به آرامی به صورت تزریق متناوب مقادیر کم به ویال افزوده شده و اجازه دهید هوا در داخل سرنگ جابجا شود و کل حلال نباید یک باره تزریق شود
تکنیک آسپتیک را به هنگام آماده سازی داروها به کار ببرید.
ترشحات بیمارانی که بعضی داروهای آنتی نئوپلاستیک را دریافت کرده اند ممکن است شامل غلظتهای بالایی از دارو یا متابولیت های خطرناک باشند
اگر داروها با پوست شما تماس یافت پوست را به طور دقیق با صابون و آب بشوئید.
سر ریزهای کمتر از5 سی سی در خارج هود باید بلافاصله توسط فردی که مجهز به گان و دستکش لاتکس دوبله و عینک و ماسک می باشد پاک شود
سرریزهای بزرگ به میزان بیشتر از 5 سی سی باید با پوشاندن آرام بوسیله پدهای جاذب یا با بالشتکهای کنترل کننده نشت محدود شده بوسیله پودر یا پارچه مرطوب پاک شود
برای جمع آوری خرده شیشه های شکسته از خاک انداز و جاروی یک بار مصرف استفاده کرد
محل نشت دارو باید بوسیله یک علامت هشدار دهنده مشخص شده تا سایر افراد حاضر در محل آلوده نشوند.
آماده سازی دارو و تزریق
محل IV را انتخاب کنید
ـ داروها را تزریق نمایید.
ـ ست های انفوزیون و سرنگها باید از نظر نشت دارو حین مصرف چک شوند
ـ هواگیری باید در BSC انجام شود
اگر کاتتر داخل وریدی دائمی وجود ندارد پیشنهادات زیرا را دنبال کنید.
1ـ رگی را انتخاب کنید که از عروق آسیب دیده نبوده و یا در انتهای نواحی که قبلاً استفاده شده نباشد.
2ـ از انتهاهایی که گردش خون مختل دارند اجتناب کنید.
3ـ این رگ را فقط برای شیمی درمانی اختصاص دهید.
4ـ وقتی تاول زاها را به کار می برید از محلهایی که احتمال آسیب به تاندون ها و اعصاب زیرین وجود دارد اجتناب کنید
5ـ پانسمان شفاف در محل IVline بکار برده تا تمام مدت از علایم زودرس نشت یا تحریک وریدی قابل مشاهده باشد.
6ـ از بکارگیری پمپ انفوزیون درتزریق داروهای تاول زا خودداری کنید
7ـ وقتی در مورد IV در شک هستید حتماً آن را خارج کنید
8ـ برای جلوگیری از تجزیه برخی داروها طی انفوزیون نیاز به محافظ در مقابل نور دارند ظرف دارو را باید با یک کیف قهوه ای یا فویل آلومینیومی و طول ست را با نوار باریکی کاملاً پوشانده یا از ست رنگی ضد نور استفاده نمود.
9ـ در پایان کلیه سرنگها ، سر سوزن ها و سایر موارد فعلی (از قبیل لباسهای محافظ پوشیده شده به هنگام آماده سازی و انفوزیون دارو ) در ظروف زباله های شیمیایی را در کیف های پلاستیکی برچسب دار مقاوم به نشت دارو و مهر و موم ریخته شوند و باید برطبق پروسه دفع زباله منهدم شوند.
10ـ دستها را با دقت و به طور کامل با آب گرم شستشو داده حتی اگر از دستکش استفاده نموده اید.
11ـ داروی تزریقی شامل دوز، نحوه تزریق، نوع و حجم محلول و واکنشهای حاصل را یادداشت کنید.
12ـ پرسنلی که در تماس با خون، مواد استفراغی یا ترشحات بیماران کوتراپی شده هستند در 48 ساعت اول باید دستکشهای لاتکس جراحی و گانهای یک بار مصرف پوشیده سپس آنها را بعد از مصرف دور بریزید.
شیمی درمانی:
شیمی درمانی استفاده از عوامل ضد نئوپلاستیک است که با دخالت در اعمال سلولی و ممانعت از تولید و رشد آن باعث پیشبرد مرگ سلول تومورال می شوند
هدف از شیمی درمانی (بهبودی، کنترل، تسکین) می باشد تکرار دوره های شیمی درمانی تخریب سلولهای تومورال را که در فاز تقسیم سلولی نیستند با قرار دادن آنها در فعالیت پرولیفراسیون افزایش می دهد این اثرات با مراحل تولید سلول در چرخه سلولی در ارتباط است.
هر دو سلولهای طبیعی و بدخیم از الگوی چرخش سلولی پیروی می کنند چرخش سلولی عبارت است از مجموعه تغییراتی که یک سلول بین تقسیم و تقسیم بعدی خود طی می کند
مراحل چرخه سلولی
1ـ مرحله G1 که مرحله سنتر RNA و پروتئین است
2ـ مرحله s که سنتز DNA صورت می گیرد.
3ـ مرحله G2 قبل از میتوز است که سنتز DNA کامل و دوکهای میتوزی ایجاد می گردد.
4ـ مرحله M میتوز که تقسیم سلولی رخ می دهد.
مرحله G0 مرحله خوابیده سلول است و می تواند بعد از میتوز و در طی مرحله G1 رخ دهد.
در مرحله G0 سلولهایی خطرناک هستند که فعالیت تقسیمی را نداشته ولی قدرت دوباره سازی بعدی را دارا هستند تجویز بعضی از عوامل شیمی درمانی با چرخه سلولی هماهنگ است.
طبقه بندی عوامل شیمی درمانی
برخی از عوامل (داروهای خاص چرخه سلولی) cell cycle specificdrags) سلول را در مرحله خاصی از چرخه سلولی از بین می برند.
عوامل شیمی درمانی که فعالیت شان به مراحل چرخه سلولی وابسته نیست اصطلاحاً داروهای غیر اختصاصی چرخه سلولی (cellcycle nonspecific drugs) می نامند که تاثیر طولانی تری بر سلولها داشته و باعث صدمه یا مرگ سلول می شوند.
تجویز عوامل شیمی درمانی
روش تجویز:
به صورت موضعی ـ خوراکی ـ وریدی ـ عضلانی ـ زیر جلدی ـ شریانی ـ حفره ای و intrathecal می باشد.
دوزاژ :
دوز داروهای شیمی درمانی براساس سطح کل بدن، پاسخ قبلی بیمار به شیمی درمانی یا رادیوتراپی وضعیت جسمانی بیمار می باشد.
انواع داروهایی که در شیمی درمانی به کار گرفته می شوند:
1ـ عوامل آلکیلیتینگ
2ـ آنتی متابولیت ها
3ـ آنتی بیوتیکها
4ـ آلکالوئیدهای گیاهی
5ـ هورمونها
6ـ داروهای تحقیقاتی
7ـ عوامل متفرقه
عوامل الکیل کننده:
این دسته داروها در ساختمان DNA دخالت کرده و باعث اختلال در مواد انتقال دهنده صفات ژنتیکی سلول می گردند. از این دسته می توان به داروهای زیر اشاره کرد.
سیلکوفسفاماید ـ بوسولفادن ـ کارموستین ـ داکابازین ـ سیس پلاتین ـ کارموستین لوموستین
سیلکوفسفاماید: Cyclophamide- Cytoxan- Endoxana
1ـ برای تهیه سیکلوفسفاماید خوراکی، پودری را که برای تزریق به کار می رود در محلول قندی حل کرده و پس از آن که غلظتش به 5-1 میلی گرم در میلی لیتر رسید می توان با گذاشتن آن در یخچال در عرض 14 روز آن را مصرف کرد.
2ـ اگر دارویی را که برای تزریق با آب مقطر حل کرده اید خارج یخچال باشد باید در عرض 24 ساعت و در صورت نگهداری در یخچال در عرض 6 روز مصرف نمود.
3ـ جدی ترین عارضه آن کاهش گلبول سفید است که معمولاً دو روز پس از اولین دوز درمان آغاز و 10ـ7 دوز بین از قطع دارو بهبود می یابد.
4ـ سیستیت خونریزی دهنده در 5 تا 10 درصد موارد بوجود می آید که کشنده است بنابراین استفاده از mesna به شدت توصیه شده و در دوزهای معمولی استفاده زیاد آب نیز می تواند مسمومیت را کاهش دهد.
5ـ آن بر علیه مولتیپل میلوماـ CLL ـ لوسمی مزمن اطفال موثر است و در درمان قطعی لنفوم بورکیت (به عنوان تک دارویی) و All اطفال نیز به کار می رود.
سیس پلاتین Cisplatin
1ـ سین پلاتین را فقط در یک دوره درمانی هر 4ـ3 هفته یک بار به کار می برند و مادامی که کراتی نین سرم کمتر از 015/0 میلی گرم در میلی لیتر خون، اوره خون کمتر از 25/0 میلی گرم در میلی لیتر خون، پلاکت بیشتر و مساوی 100000 در هر میلی لیتر و گلبول سفید بیشتر و مساوی 4000 در هر میلی لیتر خون نشده اند و نیز نتایج تستهای شنوایی سنجی در محدوده طبیعی قرار نگرفته اند دوره درمان تکرار نمی شود.
2ـ قبل از شروع یا درمدت انجام درمان به علت احتمال میوکاردیت یا تحریک پذیری عضله قلب انجام الکتروکاردیوگرام ضروری است.
3ـ سمیت اصلی محدود کننده ی مصرف دوز این دارو عبارت است از نارسایی افزایش یابنده ی کلیوی.
4ـ از 4 ساعت قبل از درمان تا 24 ساعت پس از آن مقدار برون ده ادرار و نیز وزن مخصوص آن را مرتباً اندازه گیری کنید در صورتی که حجم ادرار از 100 میلی لیتر در ساعت یا وزن مخصوص آن بیشتر از 1030 بود فوراً پزشک را مطلع کنید.
5ـ 4ـ1 ساعت پس از شروع درمان تهوع و استفراغ شدیدی بوجود می آید که ممکن است تا 24 ساعت تا یک هفته ادامه یابد در صورت شدت این عارضه باید دارو را قطع نمود.
6ـ این دارو به صورت پودر در ویالهای تیره حاوی mg10 یا mg50 سیس پلاتین عرضه شود به جز در مواقعی که کارخانه سازنده دستور خاصی برای نگهداری دارو داده باشد همیشه ویال سیس پلاتین حل نشده را به صورت در بسته با برودت 8ـ2 درجه سانتیگراد نگه دارید
داکاربازین Dacarbazin (DTIC – Done)
1ـ آن باید از طریق ورید مستقیما در عرض یک هفته و بوسیله تزریق قطره ای در طی نیم ساعت داده شود در این مدت فشار خون و علایم حیاتی کنترل شود.
2ـ از محل تزریق مراقبت نمائید زیرا نشت مایع با زیر جلد موجب درد شدید و خرابی و انهدام بافت می گردد برای درمان ناحیه مزبور از کمپرس یخ استفاده کنید.
3ـ در صورت گلبول سفید کمتر از 3000 یا پلاكت کمتر از 100000 باید دارو کم یا درمان متوقف شود.
4ـ استفراغ از یک ساعت پس از ورود دارو به بدن شروع و تا 12 ساعت بعد ادامه می یابد.
5ـ به بیمار هشدار دهید تا از تماس طولانی با نور خورشید یا اشعه ماوراءبنفش در مدت درمان و تا دو هفته پس از اتمام آن بپرهیزد پوست قسمتهای در معرض تابش را با لوسیون ضد آفتاب محافظت نماید.
6ـ داکاربازین را با آب مقطر حل کنید تا غلظت آن به 10 میلی گرم در میلی لیتر برسد سپس آن را داخل سرم قندی 5 درصد یا کلرور سدیم ریخته و از طریق قطره ای محلول فوق را وارد بدن کنید.
7ـ محلول غلیظ تا 72 ساعت در یخچال و تا 8 ساعت در اتاق و محلول رقیق تا 24 ساعت در یخچال و تا 8 ساعت در اتاق قابل نگهداری است.
8ـ داکاربازین را از نور دور نگهدارید.
9ـ این دارو به شکل پودر به صورت داخل وریدی مصرف می شود.
آنتی متابولیت ها:
این داروها از طریق دخالت در سنتراسید نوکلئوئیک کروموزمها عمل می نمایند این مواد شبیه و مقلد متابولیتهای طبیعی بوده و آنزیم ضروری جهت سنتز عوامل اساسی یا آنزیمی که در سنتز DNA و RNA همکاری می کند را مهار کرده و بنابراین مانع نسخه برداری می شود .
از این دسته می توان سیتارابین، فلوئویوراسیل، فلوکسوریدین، مرکاپتوپورین، متوترکسیت و تیوگوانین را نام برد.
متوترکسیت: Methotrexate- MTX
1ـ دارو را در محیط تاریک و بدون نور نگه دارید.
2ـ تجویز دارویی مثل لوکورین کلسیم در طی 12 ساعت اول دریافت متوترکسیت باعث حفاظت بافت طبیعی از تأثیر اثرات کشنده دارو می گردد.
3ـ التهاب زخم شونده مخاط دهان به همراه التهاب زبان کوچک و التهاب لثه اغلب از اولین علایم مسمومیت است
4ـ این دارو به صورت خوراکی، تزریق عضلانی، وریدی، شریانی مصرف می شود.
5ـ آن جهت درمان در ALL، مننژیت لوکمیک ـ و تقریباً درمان قطعی در کوریوکارسینوما و جهت تخفیف سرطان پستان، پوست، سرو گردن و ریه به کار می رود.
فلوئویوراسیل Fluorouracil – 5 fu
1ـ میزان دارو با وزن واقعی بدن تنظیم شود اگر بیمار چاق است باید با وزن ایده آل بدن دارو را تنظیم کرد
2ـ آن را می توان بدون رقیق کردن و به طور مستقیم از طریق تزریق وریدی یا با تزریق قطره ای وریدی به همراه محلول قندی 5 درصد یا کلرور سدیم 9/0 درصد به بیمار برسانید اگر چه تزریق سریع دارو موثر است ولی دادن در عرض 8ـ2 ساعت عوارض وحملات سمی آن را کم می کند.
3ـ موارد قطع دارو عبارت است از التهاب شدید زبان ـ کاهش گلبول سفید کمتر از 3500 در میلی لیتر خون ـ استفراغ شدید و پایدار ـ اسهال و کاهش پلاکت خون کمتر از 100000 در میلی لیتر ـ خونریزی از نقاط مختلف بدن.
4ـ دارو را به طور کلی در درجه حرارت 30ـ15 درجه سانتیگراد نگه دارید .
5ـ آن به دو صورت داخل وریدی و موضعی عرضه می شود.
6ـ 5FU اثرات تخفیف دهنده در کارسینومای سینه، کولون، پانکراس، رکتوم، معده در بیمارانی دارد که نمی توانند از جراحی یا روشهای دیگر استفاده کنند.
سیتارابین Cytarabin
1ـ آن به طور اساسی در درمان لوکمی حاد گرانولوسیتی بزرگسال و برای درمان لوکمی در اطفال و بزرگسال به کار می رود.
2ـ دو رژیم دارویی استنادارد آن 1ـ انفوزیون سریع 100 هر h12 برای5تا7 روز و 2ـ انفوزیون پیوسته200-100 برای 5تا7 روز و برای لوسمی منثری می توان از 30mg/m2 از آن به صورت دورن نخاعی و برای هر 4 روز استفاده کرد.
3ـ در صورت تعداد پلاکت کمتر از 50000 عدد در هر میلی لیتر خون و گلبول سفید چند هسته ای کمتر از 10000 در هر میلی لیتر خون فوراً درمان را قطع کنید.
4ـ محلولهای حل شده تا 48 ساعت در درجه حرارت اتاق قابل نگهداری است
مرکاپتویورین -6MP Mercaptopurine
1ـ در شروع درمان اطلاعات اساسی پیرامون میزان الگوی جذب و دفع مالیات ـ وزن بدن را در یک برگه ثبت کنید.
2ـ به ندرت دهان زخم می شود اما در صورت بروز زخم به شکل وصله های به رنگ کرم روشن با ترشح روی مخاط دردناک و متورم خواهد بود که در صورت شکایت بیمار جهت تشکیل می توان از قطره نیستاتین یا آمفوتریپسین B استفاده نمائید.
3ـ اگر برای تقلیل با پیشگیری از افزایش اسیداوریک آلویورنیول داده شد و مقدار 6mp را به یک سوم یا یک چهارم معمول باید رساند زیرا آلوپورنیول مانع متابولیسم 6mp می شود.
4ـ عارضه اصلی دارو کاهش لوکوسیت خون است در دوزهای بالا کاهش ترومبوسیت و خونریزی رخ می دهد
5ـ قرصهای مرکاپتوپورین را در محفظه هایی دور از نور و جریان هوا باید نگه داشت آن به شکل خوراکی عرضه و مصرف می شود.
آنتی بیوتیک ها:
این داروها فرآورده های تخمیر میکروبی بوده و سنتز DNA و RNA را مهار می کنند. آنها اختصاص به دوره خاصی از زندگی سلولی ندارند اکثر موارد این داروها تاول زا بوده و در صورت نشت دارو از ورید موجب واکنش شدید باقی می شوند.
از این دسته می توان داکتینوماسین ـ دو کسوروبین ـ مایتومایسین ـ میترامایسین ـ دانوروسین را نام برد.
دوکسوروبین Doxorubicin Hydrochloride- Adriamycin
1ـ محلول آماده شده را در حال مخلوط شدن با کلرورسدیم یا دکستروز 5 درصد درست سرم تزریق کنید سوزن تزریق باید از انواع پروانه ای شکل باشد.
2ـ ممکن است چند هفته تا چند ماه بعد نارسایی احتقان قلب ایجاد شود که با انجام ECG و اسکن ایزوتوپ ماهیانه می توان وجود بیماری را ثابت کرد.
3ـ کاهش تعداد لوکوسیت حدود1000 در یک میلی لیتر خون عموماً در روز 14-10 یک دوره درمان بروز کرده و در عرض21 روز بهبود می یابد.
4ـ محلول تهیه شده به مدت24 ساعت در درجه حرارت اتاق و برای 48 ساعت در یخچال ترکیباتش ثابت باقی ماند محلول را از نور خورشید دور نگهداشته و آنچه را که از محلول مصرف نشده است دور بریزید.
عوامل هورمونی:
کورتبکوستروئیدهایی که از غده فوق کلیه ترشح می شود جزء هورمورنهایی هستند که در درمان سرطان به کار می رود شایعترین آنها پرونیزولون است که احتمالاً در غشاء سلولی دخالت کرده و سنتز RNA و نیز مرحله میتوز را مهار می کند
از ديگر داروهاي این دسته می توان ماتیوتان ـ تستولاکتون ـ سنترات تاموکسی فن را نام برد.
آلکالوئیدهای گیاهی:
عواملی هستند که در عمل پروتئین های میکروتوبولی که برای مرحلۀ میتوز تکامل سلولی لازم است اثر می گذارند همچنین امکان دارد که در سنتز پروتئین و اسیدنوکلوئیک نیز دخالت نمایند.
از این دسته می توان 1ـ وین پلاستین سولفات (ولیان) و 2ـ وین کریستین سولفات (انکووین) را نام برد.
وین کریتسین یا انکوورین VINCRISTIN- ONCOVIN
1ـ آن باید به صورت مستقیم در ورید یا از طریق سرم در عرض 1 دقیقه تزریق شود حتماً با آسپیره کردن از وجود سوزن در رگ مطمئن شوید.
2ـ برای حل دارو از محلول نمکی یا آب مقطر استریل به گونه ای استفاده کنید که غلظت آن به 01/0 میلی گرم در لیتر برسد.
3ـ مقدار جذب و دفع مایعات را کنترل کرده و فشارخون و درجه حرارت بیمار را هر روز اندازه گیری کنید.
4ـ برای پیشگیری از یبوست و فلج روده کوچک رژیم غذایی حاوی مایعات زیاد و الیاف فراوان و نیز ملین ملایم برای بیمار در نظر بگیرید
5ـ محلول های حل شده وین کریستین را می توان تا14 روز بدون اینکه در میزان قدرت دارو تاثیر بگذارد در یخچال نگه داشت ـ پودر و محلول را می باید به دور از نور و در یخچال نگهداری کرد.
وین بلاستین: Vinblastin Sulfate- Velban
1ـ برای آماده کردن آن جهت تزریق 10 میلی لیتر کلرورسدیم (حاوی فنل الکل یا بنزیل الکل) را به 10 میلی گرم دارو اضافه کرده در این حالت غلظت داروml1/mg1 است استفاده از سایر حلالهای توصیه نمی شود.
2ـ دارو را در عرض یک دقیقه از طریق ست سرم تزریق کرده اگر قرار است دارو مستقیماً به داخل ورید تزریق شود از سون جدید و تازه و خشک استفاده نمائید و حتماً قبل از شروع تزریق جهت اطمینان از صحت عمل سوزن را آسپیره کنید.
3ـ کاهش گلبول سفید معمولاً در عرض14-7 روز بهبود می یابد ولی اگر کاهش شدید باشد ممکن است تا سه هفته بعد هم به حد طبیعی نرسد.
4ـ مادامی که تعداد گلبول سفید به 400 عدد در میلی لیتر نرسیده حتی اگر یک هفته هم از قطع دارو گذشته باشد نباید مجدد آن را شروع کرد.
5ـ دارو را در محفظه تاریک و به دور از نور در یخچال نگه دارید محلول حل شده را تا یک ماه می توان در برودت یخچال نگهداری کرد.
داروهای متفرقه:
داروهای وجود دارند که مکانیسم عمل آنها ناشناخته است و یا اینکه قابل دسته بندی در طبقات فوق نیستند هر چند اطلاعات مربوط به مکانیسم عمل آن ها محدود است اما اثرات سمی آنها تا حدودی معلوم گردیده است.
از این دسته می توان آنزیم آسپارژنیاز را که برای درمان لوسمی لفنوبلاتیک به کار می رود یا هیدروکسی پوریا که شبیه به آنتی متابولیت ها عمل می کند و برای درمان لوسمی استفاده می گردد و پروکاربازین نیز دارویی است که در مرحله S دوره سلولی اثر کرده و برای درمان لنفوم و هوچکین به کار می رود را نام برد.
آسپارژنیاز:
1ـ برای آماده کردن آن پودر لئوفیلیزه شده را با آب مقطر استریل یا کلرور سدیم جهت تزریق داخل وریدی یا عضلانی مخلوط کرده و شیشه را به خوبی تکان دهید. در غیر این صورت کلیه ذرات دارو حل نشده و آنزیم فعال نمی گردد.
2ـ مقدار حجم پیشنهادی برای محلول داخل وریدی آسپارژنیاز 10000 واحد در 5 میلی لیتر است و برای محلول داخل عضلانی 10000 واحد در 2 میلی لیتر است.
3ـ محلول در هنگام تزریق باید صاف و شفاف باشد لذا تا 8 ساعت بعد از حل شدن قابل نگهداری است
4ـ در تزریق عضلانی حداکثر حجم دارو 2 میلی لیتر است در صورت بیشتر بودن باید برای تزریق بقیه حجم دارو از ناحیه دیگر استفاده کرد.
5ـ قبل از دادن اولین مقدار آسپارژنیاز باید یک هفته قبل از تزریق آن را داخل جلد تست کرد اگر بین تست پوستی دادن دارو بیش از این فاصله افتاد باید از پزشک سؤال کنید.
6ـ در مدت تزریق علایم حیاتی را کنترل کرده و مراقب واکنشهای ورم عروقی ـ کهیر ـ بثورات جلدی ـ افت فشارخون ـ اشکال در نبض ـ اسپاسم برونش ـ تنگی نفس ـ محدودیت حرکت قفسه سینه باشد.
7ـ پودر حل نشده آن در درجه حرارت8 درجه سانتی گراد و محلول را در درجه حرارت28 درجه سانتی گراد و طی8 ساعت نگهداری نمائید و سپس دور بریزید معلول غبارآلود را مصرف نکنید.
هیدروکسی یوریا
2ـ قبل از درمان و سپس به فواصل معین وضعیت کلیه، کبد، مغز استخوان را بررسی کنید هر هفته وضعیت هموگلوبین، تعداد گلبولهای سفید و پلاکت را اندازه بگیرید اگر گلبول سفید به 2500 عدد و پلاکت به 10000 عدد در میلی لیتر خون تقلیل یافت قطع درمان ضروری است اگر پس از سه روز با تکرار آزمایش بهبودی مشاهده شد درمان مجدد از سر گرفته می شود معمولاً می توان بدون قطع دارو با تزریق خون کامل این عارضه را برطرف کرد.
3ـ وزن بدن را کنترل و تغییرات آهسته و دائمی یا ناگهانی آن را اطلاع دهید.
4ـ اگر بیمار قادر به بلع کپسول نیست می توان آن را در آب لیوان خالی کرد و بلافاصله به بیمار بخورانید. ذرات حل نشده قابل هضم است.
5ـ در صورت افزایش اسیداوریک خون و ادرار تجویز آلوپورنیول، قلیایی کردن ادرار و مایع رسانی زیاد مفید است.
6ـ مدت لازم برای درمان6 هفته است اگر نتیجه رضایت بخش بود با کنترل هفتگی گلبول سفید می توان درمان را به مدت نامحدود ادامه داد.
7ـ این دارو را در محفظه در بسته، در محیط تاریک و درجه حرارت اتاق یا ترجیحاً در حرارت30-15 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
منابع مورد استفاده:
ـ داروهای ضد سرطان مکانیسم عمل و شیمی دارویی ـ تألیف و گردآوری دکتر زهرا رضایی ـ سید محمدرضا جعفری
ـ پرستاری داخلی و جراحی پرستاری سرطان ـ تألیف: برونر و سودارث
ـ مراقبتهای پرستاری از بیماران سرطانی تحت مداوا با شیمی درمانی ـ تألیف: زهره پارسا یکتا
ـ دستورالعمل آماده سازی صحیح داروهای سیتوتوکسیک ـ ترجمه و گردآوری: فخری افشار ـ سیما عبداللهی