تراکتور

شرکت ماشين‌آلات صنعتی تراکتور سازی ایران در سال 1356 فعالیت خود را با اخذ پروانه از وزارت صنایع و معادن به منظور ساخت و مونتاژ تریلر کشاورزی آغاز كرد.طراحی ابتدائی این کارگاه توسط مهندسان مشاور کشور رومانی که یکی از پیشتازان این صنعت مي‌باشد صورت گرفت.

طرح‌ريزی اولیه بر اساس تولید 5هزار دستگاه تریلر در سال صورت گرفت.از شهریور 1366 نیز طرح ساخت بکهو لودر تحت لیسانس کمپانی M.F انگلیس در این کارخانه مورد بررسی قرارگرفت.در سال 1370 خط تولید بکهو لودر به عنوان محصول اصلی شرکت توسط وزیر صنایع سنگین افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. ظرفیت تولیدی این خط 5 دستگاه انواع بکهو لودر در روز است.

انواع ماشين الات و کاربرد آنها ( ماشين آلات راهسازي )

تراکتورها و بولدوزرها
تراکتورازمهمترین ماشین الات راهسازی وساختمان سازی است که دارای کاربردهای متعددی است هدف اولیه تراکتور به جلوراندن ویا کشیدن اقسام بارها می باشد برروی تراکتورانواع لوازم مکانیکی را میتوان نصب کرد لوازمی ازقبیل : بیل های مکانیکی ریپرها تیغه های بولدوزر دکل های لوله گذار جانبی کج بیل ها نهرکن ها وغیره به علاوه ازتراکتور استفاده های دیگری هم میکنند نظیرکشیدن اسکریپر واگن وغیره .
تراکتورها ازموتورهای دیزل که معمولا توربوشارژ هستند نیرو می گیرند ودرانواع استاندارد و دنده اتوماتیک موجود هستند همچنین کنترل آنها به صورت کنترل هیدورلیک و دنده اتوماتیک است تراکتورها برد و نوع کلی چرخ زنجیری وچرخ لاستیکی می باشند .
کاربرد
بولدوزرها موارد استفاده فراوانی دارند که ازمیان میتوان به موارد زیراشاره کرد
1-تصطیح زمین وپاک سازی آن ازبوته ها وکنده های درخت
2-ایجاد راههای اولیه درکوهستانهای وزمینهای سنگ لاخی
3-جابجا کردن توده خاک به صورت فشاردادن درحجم های زیاد
4-کمک به هل دادن اسکریپرها
5- پخش کردن خاک درخاکریزها
6-پشته کردن خاک درکنارنهرهای ایجادشده
7- تصطیح وپاک سازی بقایای مانده ازعملیات ساختمانی
8-نگهداری راههای موقت خاکی
9-پاک سازی گودالهای کف معادن
انواع تراکتورها
الف – تراکتورهای چرخ زنجیری

ریشه لغوی

واژه تراکتور یک کلمه خارجی است. و معنی آن «کشنده» می‌باشد. این واژه اسم فاعل ساخته شده از واژه (Tratiox) به معنی کشش است.

دیدکلی
این کلمه به ماشینهایی اطلاق می‌شود که جهت کشیدن یک بار یا یک وسیله بکار می‌ر‌وند. ‌در واقع تراکتور وسیله ایست که برای تامین قدرت مورد نیاز جهت کشیدن وسایل و تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد. شاید اکثریت مردم با شنیدن کلمه تراکتور ذهنشان به کشاورزی و کاربرد این وسیله در کشاورزی معطوف گردد، لیکن لازم است بدانیم که تراکتورها دارای انواع گوناگونی می‌باشند. مثلا تراکتورهایی با عنوان تراکتورهای صنعتی و یا راهسازی نیز وجود دارند.

تاریخچه پیدایش و سیر تکاملی
پیدایش ماشینهای کشش (تراکتورها) به شکل امروزی در حدود 100 سال قبل آغاز شد. نمونه‌های اولیه تراکتورها برای استفاده در مزارع و به منظور کشیدن وسایل کشاورزی مثل گاو آهن مورد استفاده قرار می گرفتند.

در این انواع اولیه برای تامین کردن توان مورد نیاز تراکتور از یک موتور بخار استفاده می شد. این موتور بخار برای آنکه کار کند به مقادیر زیادی آب و ذغال سنگ نیاز داشت. بنابراین این تراکتورهای اولیه بسیار بزرگ بودند و نیاز به مراقبت و نگهداری زیادی داشتند بطوری که گاهی برای به حرکت درآوردن و استفاده از یک تراکتور ، موتور بخار به 15 نفر کارگر نیاز بود. این مدلهای اولیه تراکتور دارای چرخ های بسیار بزرگ فلزی بودند که می توانستند وزن بسیار زیاد تراکتور را تحمل نمایند. البته فلزی بودن چرخهای تراکتور باعث کاهش سرعت ماشین می شد. بنابراین در نمونه های بعدی و مدرن‌تر از چرخهای لاستیکی استفاده شده است.

سیر تکاملی تراکتورها با اختراع موتورهای درون سوز روند سریعتری را پیدا کرد و البته در کنار این اختراع که باعث اضافه شدن توان تراکتورها شد ، متعلقات و مکانیسم های پیچیده ای نیز مختص تراکتورها طراحی و استفاده شده است ، که نتیجه آن ساخت تراکتورهای بسیار مدرن و همه کاره در حال حاضر است
ساختمان تراکتور

تراکتورهای امروزی همگی به موتورهای درون سوز که از سوخت های فسیلی (بنزین ، گازوئیل ، گاز مایع) استفاده می کنند. مجهز هستند. موتورهای این تراکتورها برای تولید توان از سوزاندن این سوخت‌ها استفاده می کنند. این ماشین ها (تراکتورها) دارای یک سری سیستم های مجزا ولی متصل به همدیگر می‌باشند که باعث می‌شوند انرژی ذخیره شده در سوخت‌های فسیلی به انرژی مفیدی که کار انجام می‌دهد، تبدیل شوند. این سیستم ها عبارتند از :

• سیستم تبدیل انرژی سوخت به انرژی جنبشی (موتور)
• سیستم انتقال نیرو
• سیستم هیدرولیکی
• سیستم الکتریکی
• سیستم کنترل بار (کنترل کشش)
• سیستم فرمانگیری
• سیستم تواندهی

اندازه تراکتورها

تراکتورهای کشاورزی دارای انواع گوناگونی می‌باشند. اندازه آنها از تراکتورهای دوچرخ کوچک گرفته که دارای 10 اسب بخار قدرت می‌باشند. تا تراکتورهای بزرگ کمرشکن 8 چرخ که دارای بیش از 500 اسب بخار قدرت می‌باشند ، تغییر می‌کند. این گوناگونی و تنوع زیاد تراکتورها به خاطر گوناگونی و تنوع زیاد کارهایی است که به کمک این وسیله انجام می پذیرد. بر این اساس تراکتورها را بر مبنای نحوه کاربرد طبقه بندی می‌کنند. در ادامه طبقه بندی تراکتورها را ذکر می‌کنیم.

• تراکتورهای همه کاره (معمولی)
• تراکتورهای چرخ زنجیری
• تراکتورهای شاسی بلند
• تراکتورهای باغبانی
• تراکتورهای چمن زنی
• تراکتورهای حمل تنه درخت از جنگل
• تراکتورهای بارکن یا بیل مکانیکی
• تراکتورهای دستی (تیلر)
• انواع تراکتورهای چهار چرخ محرک

کاربردهای تراکتور

برای بکارگیری و استفاده نیروی ایجاد شده توسط تراکتور یک سری پیش بینی‌ها در نحوه ساخت این وسیله انجام شده است. مثلا در پشت این وسیله جاهایی تعبیه شده است که بتوان وسایل مربوط به کشاورزی مثل گاو آهن یا دیسک را به آنجا متصل کرد و کشید. از تراکتورها برای کارهای دیگر نظیر حمل و نقل نیز استفاده می شود. حتی اگر هیچ باری هم به تراکتور متصل نباشد، حداقل این وسیله می‌تواند خود راننده را جابجا کند. کاربردهای تراکتور را می توان بصورت زیر بر شمرد.

وسیله کشنده
ادواتی مثل گاو آهن ها ، دیسک های سنگین و غیره به مالبند تراکتور قلاب شده و بوسیله آن کشیده می شوند.

تامین کننده حرکت دورانی
برخی از ماشینهایی که به تراکتور وصل می شوند خود دارای قسمت‌های متحرک داخلی هستند که برای تامین نیروی مورد نیاز آنها به تراکتور متکی می باشند. مثل: کمباین های کششی ، دروگرها و چاپرها.

راه اندازی ماشین های ثابت
گاهی برای تامین توان مورد نیاز ماشینهای ثابت از قبیل آسیابها ، پمپ‌های آبیاری ، ژنراتورهای برق ، خرمنکوب‌ها و غیره از تراکتور استفاده می شود.

استفاده به عنوان بیل مکانیکی یا جرثقیل
چنانچه تجهیزات لازم به یک تراکتور اضافه شود، می‌تواند به عنوان بیل مکانیکی یا جرثقیل از آن استفاده شود.
مشخصات فنی تراکتور تک دیفرانسیل ITM 285

توان بازدهی
تجهیزات الکترنیکی

حداکثر قدرت در2000 دور در دقیقه : 75 اسب بخار ولتاژ : 12 ولت با اتصال منفی بدنه
حداکثر گشتاور در 1300 دور در دقیقه : 278 نیوتن متر باطری: 125 آمپر ساعت
حداکثر قدرت محور P.T.O : ا 5/69 اسب بخار دینام:45 آمپر
حداکثر قدرت محور P.T.Oدر540 دور : 4/63 اسب بخار استارت: 8/2 کیلو وات
موتور
چراغها :جلو- بغل- ترمز- راهنماوچراغ شخم درعقب
ساخت : شرکت موتورسازان سایر تجهیزات :بوق- پریز 7 پایه تریلر
مدل : A4-248 چرخ ها و تایرها

نوع : دیزلی با پا شش مستقیم جلو : 8 و 6 لایه 16-5/7
تعداد سیلندر : 4 عقب : 6 لایه 30-15*4/18 وزنه ای
قطر سیلندر : 101 میلیمتر تنظیم فاصله چرخها

کورس پیستون : 127 میلیمتر جلو : 75/1 تا 35/1 متر
حجم جابجائی : 06/4 لیتر عقب : 24/2 تا 42/1 متر
نسبت تراکم : 16:1 وزن و ابعاد

کمک استارت : شمع گرم کن با سوخت و روغن و آب پرو با چرخ عقب (30*15 )
خنک کننده: بوسیله آب وزنه ای و با عرض 80/1 متر
فیلتر هوا : روغنی با دو المنت و پیش صافی وزن روی محور جلو : 1118 کیلو گرم
فیلتر گازوئیل : تکی همراه پیش فیلتر وزن روی محور عقب : 1694 کیلو گرم
اگزوز : عمودی وزن کل : 2812 کیلو گرم
سیستم هیدرولیک
طول ( بازوی عقب به حالت افقی ) 01/4 متر
اتصال سه نقطه : از نوع 2 ثابت عرض : 06/2 متر
تجهیزات: کنترل عمق شخم وکنترل وضعیت (بابازوی مرکزی حساس) ,کنترل عکس العمل ارتفاع ( بالای اگزوز ) : 52/2 متر
حداکثر ظرفیت بالا بری در انتهای بازوها بحالت افقی : 2227 کیلو گرم ارتفاع ( روی فرمان ) : 68/1 متر
پمپ هیدرولیک : پیستونی فاصله محورهای جلو و عقب : 29/2 متر
حداکثر دبی پمپ : 7/16 لیتر بر دقیقه شعاع چرخش (با ترمز) :6/7 متر
حداکثر فشار : 233بار فاصله از زمین ( زیر مالبند ) : 380 میلیمتر
محور جلو

فرمان: هیدرومکانیک
ظرفیت ها

نوع محور : قابل تنظیم باک گازوئیل : 90 لیتر
محور عقب
سیستم هیدرولیک : 43 لیتر
نوع ترمز :5 عدد دیسک غوطه ور در روغن روغن موتور : 8 لیتر
نوع عمل : مکانیکی تک یا هر دو چرخ با هم سیستم خنک کننده : 2/14 لیتر
سطح موثر دیسک ترمز : 4/222 میلیمتر جعبه فرمان 9/0 لیتر
ترمز دستی : با اهرم دستی پمپ فرمان :1/1 لیتر
قفل دیفرانسیل : مکانیکی سایر تجهیزات

جعبه دنده
مالبند با تریلر کش سنگین
نوع : کشوئی شیلنگ هیدرولیک مخصوص تریلر
سرعتهای خروجی : هشت سرعت جلو و دو سرعت عقب محافظ راننده
محور انتقال نیرو (P.T.O)
صندلی دولوکس
نوع p.t.o : تک سرعته (مستقیم با موتور یا با گیربکس ) زنجیر مهار کننده
سرعت دوران در 1684 دور موتور : 540 دور در دقیقه وزنه های چرخ جلو
قطر محور : 35 میلی متر وزنه های چرخ عقب مخصوص نوع دیسکی
تعداد شیار : 6 شیاره جعبه ابزار با ابزارهای عمومی و آچارچرخ
کلاچ
وزنه های کیفی جلوی تراکتور
نوع : دوبل
قطر : 305 میلی متر سایر امکانات به انتخاب مشتری

شیر فرمان هیدرولیک جهت استفاده در ادوات
چرخ عقب 38-12 * 6/13 دیسکی
سایه بان
گیربگس سنکرون 12 سرعت جلوو 4 سرعت عقب
اشنایی با برخی از تراکتور های موجود در کشور

موتور
موتور ساخت شركت موتورسازی سیزو دیزل فنلاند (Sisudiesel) بوده و در طراحی تخصصی آن شرایط دشوار عملیات زراعی مد نظر قرار گرفته است. توان موتور بر اساس استاندارد ISO14396 معادل 184 اسب بخار می‌باشد. رعایت مواردی همچون حفظ دور مشخصه موتور در یك سطح عملی و قابل قبول، افزایش میزان گشتاور در دورهای پایین موتور، تثبیت گشتاور در محدوده مناسبی از تغییرات دور موتور، افزیش راندمان با مصرف سوخت قابل قبول و . . . سبب شده است تا كارآیی موتور بهبود یابد.

گیربكس
نیروی محرك حاصل از موتور، از طریق یك عدد كلاچ تك صفحه‌ای خشك ( مجهز به پمپ روغن ) تامین می‌گردد.
گیربكس دستگاه مجهز به دنده كمك ( دنده سبك، سنگین و فوق سنگین )، دنده اصلی (1،2،3،4) و دنده اتوماتیك دلتا پاور شیفت (دندهIII،II،I) است كه در مجموع تعویض 36 دنده مختلف را امكان پذیر می‌سازد.
همچنین با بهره‌گیری از یك اهرم دنده عقب/جلو امكان تغییر مسیر حركت وجود دارد. افزایش استفاده از دنده‌های سینكرونه سبب شده است تا هزینه تعمیرات این نوع گیربكس در مقایسه با گیربكس‌های كاملاً پاورشیفت كاهش یابد.
سرعت حركت در دنده‌های فوق سنگین ( كریپر )، سنگین و سبك به ترتیب حدود 5.0 تا 5.2 كیلومتر در ساعت، 5.2 تا 12.5 كیلومتر در ساعت و 9 تا 40 كیلومتر در ساعت بوده است و به ترتیب مناسب عملیات زیر بنایی، عملیات كشاورزی و حمل و نقل جاده‌ای است. در هر یك از دنده‌های فوق سنگین، سنگین و سبك امكان تعویض 12 دنده نزدیك به هم وجود دارد كه دستیابی به حداكثر توان را امكان پذیر می‌سازد.

اكسل جلو
اكسل محرك جلو نیروی حركتی خود را از گاردان سمت جلو جعبه دنده تامین می‌كند و مجهز به قفل دیفرانسیل الكتروهیدرولیكی است كه همزمان با قفل دیفرانسیل عقب عمل می‌كند.
خلاص و درگیر شدن دیفرانسیل جلو به وسیله سیستم الكتروهیدرولیكی صورت می‌گیرد. وقتی توسط كلید مربوطه دستگاه را در حالت چهار چرخ محرك قرار می‌دهید، فنرهای بشقابی، مجموعه لنت‌های مربوطه را به یكدیگر فشرده و گاردان به حركت در می‌آـید. بدین ترتیب نیروی محرك به چرخ‌های جلو نیز انتقال می‌یابد.
وقتی موتور خاموش باشد، به دلیل عدم خنثی سازی فشار فنر‌های بشقابی توسط فشار هیدرولیك، سیستم چهار چرخ در حال درگیری خواهد بود. همچنین با فشردن پدال ترمز نیز دیفرانسیل جلو به طور موقت درگیر خواهد شد تا نیروی ترمز به چرخ‌های جلو نیز، انتقال یابد و ترمز مطمئن‌تری گرفته شود.

سیستم PTO
مكانیزم قطع و وصل حركت پی‌تی‌او (PTO) یا شافت خرمنكوب از نوع الكتروهیدرولیكی بوده و امكان بهره‌گیری از دورهای استاندارد 540 و 1000 دور در دقیقه توسط یك اهرم وجود دارد. طراحی این سیستم به گونه‌ای است كه با فشردن یك كلید، بدون نیاز به گرفتن پدال كلاچ، راه اندازی و توقف حركت شافت پی‌تی‌او، به نرمی صورت گرفته و در نتیجه عمر مفید كلاچ پی‌تی‌او افزایش می‌یابد. این سیستم به دو عدد شافت 6 خار و 21 خار مجهز است كه تعویض آن به سادگی امكان‌پذیر است. همچنین در هنگام كار با شافت پی‌تی‌او در حالت درجا، به منظور ایمنی یك عدد فیش قطع كن اضطراری، در قسمت بیرونی كابین تعبیه شده است كه در مواقع اضطراری و خطر با خارج ساختن آن از محل خود ( مثلاً توسط دست یا یك ریسمان ) می‌توان به سرعت نسبت به توقف حركت PTO اقدام كرد.

سیستم هیدرولیك
سیستم هیدرولیك دستگاه شامل دو مدار كم فشار ( 18 بار ) و پر فشار ( 190 بار ) است كه توسط یك عدد پمپ دنده‌ای دوقلو ( با دبی 30 و 73 لیتر در دقیقه ) تغذیه می‌شود. مدار كم فشار، روغن مورد نیاز برای روغنكاری كلیه چرخ دنده‌ها و همچنین فشار لازم برای درگیر كردن كلاچ‌های هیدرولیكی گیربكس دلتا پاور شیفت، پی‌تی‌او، قفل دیفرانسیل عقب، قفل دیفرانسیل جلو و سیستم چهار چرخ محرك (4WD) را تأمین می‌كند.

مدار پرفشار نیز، روغن مورد نیاز جهت سیستم فرمان هیدرواستاتیك، جك‌های بالابر بازوهای عقب و خروجی‌های هیدرولیك را تأمین می‌كند. بازوهای جانبی عقب با استفاده از دو عدد جك هیدرولیك مجزا قادرند تا نیروی بالابری حدود 7 تن را اعمال كنند. این بازوها از نوع قلابدار بوده كه به دو جفت قرقری تیپ III ( معمولی و لبه‌دار ) و یك جفت قرقری تیپII مجهز هستند.

همچنین سیستم هیدرولیك تراكتور به دو عدد مقسم خروجی هیدرولیك مجهز است كه هر مقسم داری یك اهرم كنترل در داخل كابین و یك جفت كوپلینگ اتصال سریع در پشت كابین است. هر مقسم می‌تواند به سادگی متناسب با جك هیدرولیك مورد استفاده به وسیله اپراتور به صورت یكطرفه یا دوطرفه تنظیم شود.

كنترل اتوماتیك بازوهای عقب
به منظور سهولت در امر كنترل حركت بازوهای جانبی تراكتور، عملیات فرماندهی و كنترل شیربرقی جك‌های هیدرولیك بر عهده یك سیستم الكترونیكی و در رأس آن یك واحد كنترل برنامه‌ریزی شده ( جعبه سیاه ) گذاشته شده است. با تنظیم سیستم كنترل اتوماتیك توسط اپراتور ( راننده تراكتور )، این سیستم كنترل موارد زیر را بر عهده خواهد گرفت:
• كنترل سرعت پایین رفتن بازوها با توجه به سنگینی بار وارده.
• كنترل حداكثر ارتفاع بالا رفتن بازوها به منظور ایمنی و تعادل.
• كنترل حداكثر پایین رفتن بازوها به منظور كنترل عمق ادوات.
• كنترل عكس العمل بازوها نسبت به نیروی كشش وارده از سوی ادوات.
• كنترل تعادل تراكتور هنگام حمل ادوات سنگین در جاده به ویژه در سرعت‌های زیاد.
• امكان عمق‌گیری سریع ادوات در هنگام شروع حركت در ابتدای هر راه شخم.
• امكان ایجاد حالت تعلیق یا شناوری بازوها در حین كار با كارنده‌ها.
• امكان حركت تدریجی بازوها با استفاده از كلیدهای روی گلگیر در هنگام نصب ادوات.
از دیگر كنترل‌های اتوماتیك تعبیه شده در این تراكتور، در گیر شدن چهارچرخ محرك (4WD) در زمان فشردن جفت پدال ترمز یا كشیدن ترمز دستی به منظور درگیری بهتر چرخ‌ها با زمین و همچنین قطع كردن قفل دیفرانسیل عقب در زمان فشردن هر یك از پدال‌های ترمز یا بالا بردن بازوها به منظور ایمنی است.

كابین
در طراحی كابین رعایت اصول ارگونومی مدنظر بوده و علاوه بر زیبایی و میدان دید عالی، استحكام و ایمنی آن نیز مورد توجه بوده است. طراحی پانل سمت راست راننده به گونه‌ای است كه ضمن افزودن به زیبایی آن، گنجایش كابین را نیز افزیش داده است. داشبورد جلو دستگاه (AGRO LINE) یكی از زیباترین و مدرن‌ترین داشبوردهای موجود بوده و در كنار تركیبی از درجات مختلف مربوط به دور موتور، درجه حرارت آب و میزان گازوئیل و هم چنین لامپ‌های هشدار دهنده مختلف، مجهز به یك نمایشگر LCD است كه مواردی مانند زمان، درجه حرارت روغن هیدرولیك، میزان بالا رفتن بازوهای هیدرولیك، مسافت طی شده، دور شافت پی‌تی‌او، ساعت كار تراكتور و سرعت حركت را نشان می‌دهد. كالیبراسیون داشبورد جلو نیز برای نمایش صحیح اعداد امكان پذیر است.
از دیگر امكانات كابین می‌توان به كولر، بخاری، پنكه، فیلتراسیون هوای داخلی و خارجی، فندك، صندلی كاملاً قابل تنظیم با امكان چرخش به راست ( تا 180 درجه )، صندلی تاشو همراه، فرمان كمرشكن با ارتفاع قابل تنظیم و دیگر تجهیزات رفاهی اشاره كرد.