خوش اخلاقي در زندگي آثار زيادي در پي خواهد داشت كه عبارتست از :
1 – ايجاد انس و محبت
2 – از بين رفتن زمينه هاي اختلاف
* ايجاد انس و محبت : يكي از آثار خوش اخلاقي در زندگي ايجاد انس و محبت است، وقتي پدر و مادر در زندگي و مهمتردر محيط خانواده از اخلاق خوش برخوردار باشند، زندگي را براي يكديگر خوش آيند مي سازند، صلح و آرامش را در زندگي ايجاد مي شود و در نتيجه افراد با يكديگر انس زياد پيدا كرده و به يكديگر محبت و عشق مي ورزند.
امام علي (عليه السلام)مي فرمايند : خوش خلق باش كه برايت محبت جذب مي كند.
امام علي (عليه السلام)مي فرمايند : در اثر نرم خويي، ديگران با انسان مأنوس مي شوند.
- از بين رفتن اختلافات :
به طور كل در زندگي، انسان با رفتارهايي رو به رو مي شود كه در بعضي اوقات ميل اوست كه در نتيجه، تشكر و قدرداني وي را مي طلبد و در بعضي اوقات مطابق با ميل او نمي باشد كه در نتيجه مي بايت با خوش اخلاقي آن را اصلاح كرد نه اينكه در مقابل آن واكنش بد نشان داد كه نتيجه آن رفتارهاي بدتر خواهد بود.
انساني كه خوش اخلاق باشد، با رفتارش مي تواند ديگران را اصلاح كند و اختلافات زيادي را حل و فصل بنمايد.
• امام علي (عليه السلام)مي فرمايند : با خوش اخلاقي، زندگي شيرين و نيكو مي شود.
- امام علي (عليه السلام)مي فرمايند : هر كس اخلاقش نيكو شود، زندگي اش پاك و نيكو مي شود.
امام باقر عليهالسلام فرمود: در بني اسرائيل مرد عاقل متمولي بود که يک زن عفيفه داشت و از او پسري شبيه به خود داشت و يک زن غيرعفيفه داشت از او هم دو پسر داشت. چون وقت احتضارش رسيد گفت: اموال من مال يکي از شماها باشد.
چون از دنيا رفت آن سه پسر هر يک مدعي شدند که پدر مالش را به او داده، و با يکديگر مخاصمه کردند، پس ترافع نمودند خدمت قاضي، او گفت: برويد نزد سه برادري که از آل بني غانم هستند از آنها سئوال کنيد.
رفتند نزد يکي از آنها ديد پيرمرد افتاده ايست، از او سئوال کردند، گفت: برويد نزد برادر بزرگترم و از او سئوال کنيد. آمدند نزد برادر وسطي، ديدند مرد ميانه سالي است، گفت: برويد نزد برادرم که بزرگتر از من است از او سئوال کنيد. رفتند نزد او ديدند او به نظر کوچکتر از هر دو اينها ميرسد. تعجب کردند و علت را پرسيدند.
گفت: برادر اولي که نزدش رفتيد از هر دوي ما سنش کمتر است لکن زوجه بداخلاقي دارد. برادر وسطي زوجهاي دارد که گاهي او را از اذيت ميکند و گاهي او را مسرور ميکند، اما من زوجهاي دارم که همه اوقات مرا مسرور ميکند و ابدا مکروهي از او به من نرسيده لذا شباب و جواني من محفوظ مانده.
پيامبر اکرم مصداق زيبايي اخلاقي در اسلام هستند و براي آنکه بتوان به خوبي و شايستگي ويژگيها و خصوصيات اخلاقي ايشان را الگو قرار داد، بايد به شناختي عميق از آن حضرت نائل شد . محمد عمومي پژوهشگر پژوهشکده باقرالعلوم در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در دين اسلام پيامبر اکرم(ص)، به عنوان الگو، درس هاي خداوند را براي ما که در کتاب قرآن از طرف خداوند فرستاده شده است، بيان کرد و خود نيز معلم اين کتاب آسماني شد، وظيفه ما اين است که از پيامبر)ص) سرمشق بگيريم، هر شخصي که حضرت و خصوصيات اخلاقي ايشان را بشناسد خود را از جهت معرفت و اخلاق کامل کرده است. وي افزود: در گام اول از الگو قرار دادن رفتار پيامبر(ص)، در زندگي اين امر مستلزم آن است که همه ابعاد وجودي ايشان براي ما قابل درک باشد و هنگامي که عمق وجودي پيامبر اکرم(ص) شناخته شد به طور ناخودآگاه تمام رفتارها شبيه رفتار پيامبر مي شود لذا موضوع شناخت ويژگي هاي اخلاقي پيامبر(ص) بسيار مهم است. محمد عمومي با تأکيد بر ضرورت شناخت پيامبر خوش خلقي را يکي از ويژگيهاي بارز و ارزشمند آن حضرت عنوان کرد و يادآور شد: در مرحله بعد از شناخت خصوصيات اخلاقي پيامبر(ص)، ابعاد خوش خلقي از نظر مفهومي بايد مورد بررسي قرار گيرند تا مصداقهاي آن دچار اشتباه نگردند تا بدانيم که آيا تبسم داشتن بر لب خوش خلقي محسوب مي شود يا اينکه معناي عميق تري دارد. وي با اشاره به اينکه درون زيبا، و سيره و باطن نيک داشتن در بروز حسن خلق مؤثر است، تصريح کرد: با توجه به اينکه پيامبر اکرم(ص) دروني زيبا داشتند و بعد از شناخت اين مطلب و روشن شدن قضيه، اراده و عزم مهم است هنگامي که شخص اراده و عزم مي کند که پيامبر را الگوي خود قرار دهد آنگاه مي تواند موفق باشد در واقع تا زماني که اراده قوي وجود نداشته باشد کسي قادر نيست پيامبر را به عنوان الگو براي خود در نظر داشته باشد. وي گفت: در زماني که پيامبر اکرم(ص) زندگي مي کردند چه بسيار افرادي بودند که ايشان را به طور کامل مي شناختند اما به اين دليل که اراده بهره گيري از حضرت را نداشتند هرگز نتوانستند پيرو بوده و در برخي موارد حتي گمراه نيز شدند و همچنين برعکس اين قضيه نيز وجود داشت. وي با اشاره به مرحله بعدي از شناخت خوش خلقي پيامبر(ص)، اظهار داشت: مسئله ديگري که در زمينه شناخت بعد خوش خلقي پيامبر الزامي است مسئله استمرار و يک نوع نظارت و در اصل مراقبت از اين ويژگي است که در مراحل بالا بدست آمده است بکارگيري و بهره مندي از اين صفت نيازمند استمرار و محافظت از آن است. وي با اشاره به آثار بهره مندي از خوش خلقي، يادآور شد: اگر چنانچه قدم به قدم ويژگي خوش خلقي به کار گرفته شد، آثار فراگير فراواني در وجود فرد ظاهر مي شود که در درونش آرامش ايجاد کرده، به او وسعت وجود بخشيده و وجودش را دريا دل مي کند
حسن خلق آن است كه فرد به اخلاق و صفات پسنديده انساني و اسلامي مزين شده باشد و به خوي خوش و اخلاق نيكو اعمال و كردار خود را تطبيق دهد و نحوه برخورد و روابط خود را با ديگران تنظيم كند. اهميت اين خصيصه به قدري است كه خداوند تبارك و تعالي پيامبرش را چنين توصيف كرده:
وَ اِنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيم ( سوره قلم ، آيه 4 )
اي پيامبر در حقيقت تو به خلقي نيكو و عظيم آراسته اي .
از سوي ديگر آن حضرت نيز هدف از بعثت خود را اتمام مكارم اخلاق معرفي فرموده است كه :
بُعِثتُ لِاُتَمَّمَ مَكارِمَ الاَخلاق
و ارزش بشر را به پنج چيز دانسته است : دين ، عقل ، حيا ، حسن خلق و ادب.
يكي از ويژگي هاي دوستان شايسته ، داشتن اخلاق نيكو است. زيرا آنان كه پيمان رفاقت و انس و محبت با ديگران بسته و دست محبت يكديگر را براي يك دوستي پايدار فشرده اند، تنها با اخلاق نيكو و خوش رفتاري است كه مي توانند دوستي هايشان را حفظ و تقويت كنند.
مولاي آزادگان جهان حضرت علي بن ابيطالب ( ع) فرمود: من در شگفتم از كساني كه اشياء و بردگان را با مال خويش مي خرند ولي افراد آزاده و اشخاص را نمي خرند. پرسيدند يا علي چگونه مي شود آزادگان را خريد؟ فرمود: با نيكي و خوش رفتاري. و پيامبر خدا (ص) فرمود:
أَلقِ أخاكَ بِوَجهٍ مُنبَسِط
با گشاده رويي و اخلاق نيكو برادر مؤمنت را ملاقات كن.