مقدمه فنون فروش
فروشندگی حرفه ای است پیچیده و قابل تأمل موفقیت در این حرفه در گروی برخورداری از مهارت فنی و تخصصی و مهارت برقراری ارتباط و تعامل با دیگران می باشد برخلاف تفکرات رایج، فروشنگدی مجبور ساختن مشتری به خرید نیست فروشنده حلقه ارتباطی زنجیره سازمان با مشتری است فروشنده کسی است که نیاز مشتری را درک نموده به منظور انتخاب صحیح مشتری را صادقانه ر اهنمایی نماید و سرانجام قادر باشد توافق و اعتماد مشتری را برای خرید جلب نماید یک فروشندۀ موفق باید مواردی چون برنامه ریزی، تیپ ظاهری سعه صدر آراستگی و زیبایی محل کار، آداب گفتگو با مشتری، چگونگی تحت تأثیر قرار دادن مشتری، عکس العمل مناسب در مقابل بدگوئیهای رقبا، اهمیت خاتمه فروش، مراحل فروش، اهمیت گزارش دهی به مافوق را بداند و رعایت کند و همین طور سعی در پیشبرد و ارتقاء سطح دانش خود در همه زمینه ها را داشته باشد علی الخصوص اطلاعات مرتبط و با شغل مورد نظرش را براساس همین موضوع به سه صنف (فرش فروشی،طلا فروشی و گل فروشی) مراجعه نمودیم تا از نزدیک با طرح سئوالاتی از فروشندگان محترم درباره نحوه فنون فروشندگی شان اطلاعات کسب نمائیم
علاوه بر سئوالاتی که استاد فرموده اند حدود 40 سوال نیز از فروشندگان شد که به برخی از انها به دلیل دانش اندک نتوانستند پاسخ دهند
- آیا نرخ رشد جمعیت روی صنوف تأثیر گذار می باشد؟
- آیا این صنف دارای اتحادیه می باشد؟
- سیاست های رئیس اتحادیه چیست؟ (فرش گل، طلا)
- ایا اطلاع رسانی دقیق انجام گرفته؟
- تعیین الگوها؟
- تعیین اولویت ها؟
- ارائه کارهای نو و جدید وپیش برد به سوی اقتصاد جهانی چگونه بوده؟
- بهبود زیرساخت ها چگونه امکان پذیر است؟
- درچه صورت واحد صنفی … پلمپ می شود؟
- تعداد واحد صنفی ….در کشور؟
- تعداد واحد صنفی … در جهان؟
- چگونه می توان و با چه شماره از یک واحد صنفی شکایت نمود؟
- تخلفات در این واحد صنفی چگونه و چه چیزهایی می تواند باشد؟
- رسیدگی به تخلفات به عهده چه سازمانی می باشد؟
- گران فروشی چه تأثیری در این … صنف دارد؟
- واحدهای مختلف چه عقوبتی پیدا می کنند؟
- آیا جایزه های صادراتی به این صنعت تعلق گرفته شرایط پرداخت جوایز صادراتی؟
- آیا نیاز مجوز مثبت بوده یا مجوز دارد؟
- جهت دریافت معرفی نامه و ارائه به یک بانک به چه صورت و چگونه اقدام نماییم؟
- در مورد بیمه فلان صنف … (قالیبافی) بافندگان به چه صورتی اقدام نموده و به کجا مراجعه شود؟
- اگر فردی بخواهد فلان … واحد صنفی را ایجاد کند چه کارهایی باید انجام دهد به کجاها برود؟
- چه مدارکی برای صدور پروانه کسب صنعتی لازم است ؟
- آیا دارنده پروانه کسب صنعتی می تواند پس از اخذ پروانه در تمام نقاط شهر واحد صنف یدایر نماید؟
- شرایط برگزاری نمایشگاه چیست؟
- چه اقداماتی برای صادرات باید انجام گیرد؟
- برای تجارت الکترونیکی …. چه باید نمود؟
- خرید و فروش به صورت (عمده، منطقه ای ، جهانی) کدام است؟
- سمینارهای واحد صنفی کجا و کی برگزار شده و آیا تا بحال برگزار شده است.
- در بازار جزء چه گروهی هستید (پیشرو، چالشگر)؟
- شبکه توزیع چه اقداماتی برای بهبود انجام داده است؟
- آیا در صنعت گردشگری نقشی داشته اید؟
- اقتصاد پیشرو در این صنعت (صنف) نسبت به جهان چه جایگاهی دارد؟
- واحد صنفی چیست؟
- مشکل اصلی صنوف و مجامع امور صنفی را در چه می بینید؟
- مشکل … صنفی ؟
- ورشکستگی در هر سه واحد چگونه صورت می گیرد؟ ( و چه موقع ورشکسته تلقی می شود؟)
- آیا نیاز به وجود تیم کاری متخصص هست؟
- چگونه می توان … صنف را جهانی نمود یا نامید؟
- چه اموزش هایی نیاز هست؟
- دریافت تسهیلات بانکی به چه صورت است؟
بیش تر مدیران بازرگانی این گونه می اندیشند که یافتن فروشندگان حرفه ای که بتوانند نیازهای تجاری آن ها را به خوبی تأمین کنند، مشکل است و فروشندگان حرفه ای به ندرت یافت می شوند. برخی از افراد که به نحوی در فعالیت های فروش درگیر هستند، خود را مدیر اجرایی،مدر فروش یا مشاور بازرگانی می خوانند. این در حالی است که امروزه همه مردم به نحوی کار فروش را انجام می دهند، پزشکان، مشاوران حقوقی، نمایندگان دولتی، معماران و نمایندگان تبلیغاتی همگی در جستجوی بازارهای جدید و مشتریان جدید برای فروش خدمات و توانایی های خود هستند.
در عصر کنونی، بازارها بسیار رقابتی شده و شرکت ها به منظور بقا و پیشرفت به درک اصولو فنون فروشو ترغیبمشتریان نیاز دارند. شرکت هایی که وارد فضای بسیار رقابتی بازارهای جهانی قرن بیست و یک شده اند، اگر قصد ارند شکست نخورند، به افرادی نیاز دارند که واقعاً فروشنده های حرفه ای باشند.
بارها از زبان بزرگان علم مدیریت بازرگانی شنیده ایم که یک فروشنده خوب میتواند هر چیزی را بفروشد، زیرا که قدرت در فروش و فروشندگی و توانایی برانگیختن دیگران است،نه در میزان دانش و سطح تحصیلات آکادمیک فروشنده. گرچه این دانش،می تواند زمینه ساز مهارت ایجاد انگیزش در خریدارباشد.
فروش سنتی
فروش یکی ازقدیمی ترین حرفه هاست و شاید یکی از ارکان شکل دهنده ی اجتماع و برآورده سازی نیازهای انسان ها بوده و هست. از شکل سنتی آن که بیش از تصویر حجره های تجار به ذهن متبادر می شود گرفته، تا جهان شبکه ای و دنیای مجازی و بازارهای رقابتی و جهانی دنیای امروز؛ همه، جلوه ها و مصادیق گذشته و امروز فروش است.
اما آنچه بیش تر از ظواهر فروش دچار تغییر شده است، پارادایم ها و مفاهیم اساسی آن است که معلول حوادث و تحولات بنیادی صنعت و زنجیره ی عرضه می باشد.
در فضای سنتی فرشو، به دلیل عرضه ی اندک و رقابتی نبودن فضای فروش، بسیاری از فعالیت های فروشندگی، حول سفارش گیری و تشکیل صف های انتظار توسط مشتریان می گشت و حتی به دلیل دانش اندک مشتریان از پارامترهای دقیق محصولات وکالاهای جایگزین آن، موجب تحمیل اقلام کم کیفیت و انحصاری به مشتریان می شد. همچنین تصور ذهنی از فروشندگی در نظام سنتی، مبتنی بر شخصیتی پر حرف، چرب زبان، چاپلوس و تا حدی دروغ پرداز شکل گرفته؛ حال آن که بسیاری از این مفاهیم و انگاره ها در طی دهه های گذشته دچار تغییرات اساسی و محتوایی شده اند.
شاید اکنون بتوان گفت که دیگر انگاره های گذشته ی فروش، در فرمول ها و محاسبات چند مجهولی دنیای امروز نمی تواند پاسخ گوی نیازهای مشتریان و فروشندگان باشد زیرا که قواد و پارادایم های غالب و احتیاجات حاکم بر بازارهای جدید (قرن بیست و یکم) تفاوت های بسیاری با گذشته ی خود دارد.
دانش فروشندگی
فشارهای فراوان موجود در فعالیت های تجاری در بازارها، باعث آن شده است که بسیاری از فروشندگان و مدیران، برخی دانش ها و مهارت ها ی اساسی فروش را نا دیده بگیرند، اما آنچه مسلم به نظر می رسد این نکته است که برتری مدیران فروش و فروشندگان حرفه ای و موفق در به روز رسانی اطلاعات خود در چهار دانش محوری و اساسی می باشد. دانش واطلاعاتی که بعضا به آن دانش استراتژیک فروشندگی گفته می شود، این دانش ها عبارتند از:
مدیران فروش و فروشندگان حرفه ای باید درباره ی جو غالب و فضای کلی حاکم بر تجارت خود، چه در بازارهای داخلی و چه بازارهای جهانی، اطلاعات جدید و به روزی داشته باشند و مشتریان را از تغییرات ایجاد شده در محیط تجاری و سیاست های بین المللی و قوانین داخلی و خارجی به خوبی آگاه کنند و در صورت لزوم، آن ها را در برخی موضوعات متقاعد سازند.
این اطلاعات می تواند از طریق مطالعه ی نشریات تجاری، مجلات تخصصی، جستجو در فضای مجازی یا هر ریق دیگری که در بردارنده ی اطلاعات مفید و به روز در این خصوص باشد، دانش خود را افزایش دهد.
یک فروشنده زبردست و موفق باید از وضعیت صنعتی که در آن کار می کند اطلاعات کافی و به روز داشته باشد و از تاریخچه صنعت، تکنولوژی های موجود در صنعت، پیشرفت های اخیر آن، تنوع محصولات و کالاهای جایگزین، قیمت محصولات و خدمات شرکت های رقیب، شایعات و خبرهای غیر واقعی و واقعی موجود در افواه و … دقیقاً مطلع باشد. وی باید از شرکت های پیشتاز آن صنعت و شخصیت های مهم و اثرگذار آن، ویژگی ها و برتری های اساسی محصولات آن صنعت آگاهی داشته باشد و در کسب این اطلاعات همیشه گامی جلوتر از مشتریان حرکت کند.
این اطلاعات به سهولت از طریق مطبوعات تجاری، انجمن های صنفی، مراکز اطلاع رسانی دولتی اثر گذار وبررسی بیش تر در تبلیغات واطلاعیه های شرکت های پیشتاز در آن صنعت قابل دسترسی است.
دانش درباره شرکت
فروشندگان موفق باید نمایندگان خوبی از شرکت خود باشند. آن ها باید از سیاست ها، برنامه ها و استراتژی های شرکت و از فرهنگ و روحیه سازمانی خود مطلع باشند و ضمن باور به آن، بتوانند آن رابه مشتریان منتقل کنند. آن ها باید اطلاعات دقیقی از فعالیت های بازاریابی، برناههای تبلیغاتی و روش های جلب و نگهداری مشتری داشته باشند. فروشندگان موفق دلایل برتری های شرکت خود بر شرکت های رقیب را می دانند و به خوبی می توانند مشتریان خود را به آن متقاعد کنند. آن ها افراد اثر گذار و مدیران ارشد سازمان خود را به خوبی می شناسند و از ارتباطات درون گروهی آن باخبرند.
دانش درباره محصول
شاید این طور به نظر برسد که اطلاعات همه فروشندگان، درباره محصولاتی که می فروشند کامل است؛ اما بررسی ها نشان داده است که بسیاری از فروشندگان درباره محصولات خود، آگاهی کامل و دقیقی ندارند و البته هیچ مسئله ای به اندازه فقدان دانش فروشنده نسبت به محصول ، از مشتریان سلب اعتماد نمی کند. این نکته بدیهی است که اگر فروشنده ای از ویژگی های محصول خود معلوماتی نداشته باشد، هرگز قادر به کاربرد هیچ یک از مهارت های ترغیبی خرید بر روی مشتریان نخواهد بود و سرانجام مشتری هم نسبت به محصولو هم نسبت به شرکت تولید کننده آن محصول و هم نسبت به مرکزی که اقدام به عرضه کرده، بی اعتماد خواهد شد.
فروشندگان موفق باید از کیفیت، ویژگی ها و برتری های محصول خود نسبت به محصولات سایر رقبا اطلاع دقیق داشته باشند. البته فرقی نمی کندکه این محصول، کالا یا خدمات باشد، بلکه آن چه مهم است داشتن اطلاعات دقیق از تمامی ریزهکاری ها و ظرایف موجود در محصول است که باعث ایجاد حس انگیزشی در جهت خرید آن می شود.
یک فروشنده ی حرفه ای باید قادر باشد در مشتریان این درک را ایجاد کند که آن چه از وی خریداری می کند، بهترین گزینه بوده و انتخاب، در جهت رفع نیاز وی است.
عنصر حیاتی موفقیت
فروشنده شاید درباره اطلاعات و دانش های ذکر شده بتواند خود را به سطح قابل قبولی از آگاهی برساند، اما نصر حیاتی، حلقه ی واسط، و رمز هماهنگ کننده ی این اطلاعات و دانش ها، طرز تفکر و نگرش فروشنده است؛ نگرشی که سبب برتری وی بر دیگرفروشندگان وپیروز شدن آنها در جلب مشتری می شود. این نگرش به آن ها ایده و الهام می دهد ورویکردی است که به آن نگرش مثبت گفته می شود. این تفکر ذهنی و دیدگاه متکامل مستمراً در جستجوی بهترنی هاست. برای این نوع نگرش، ناامیدی بی معناست. انتظار پیروز شدن و بهینه بودن، توان روبه رو شدن با هر موقعیت وشرایطی را در وی ایجاد می کند وباعث می شود از تمام حوادث و اتفاقات فرصت ها و جنبه های مثبت را درک کنند.
شاید بارها مثبت نگر بودن را در نگرش نسبت به یک لیوان نیمه پر شنیده باشید. این تمرینی است برای این که بدانید دیدگاه افراد نسبت به رویدادهای و جریانات اطرافشان چه رویکردی است، مثبت یا منفی. در دیدگاه مثبت، پاسخ شونده تکیه بر نیمه ی پر لیوان دارد ودر دیدگاه منفی، پاسخ وی نیمه خالی لیوان را یادآور می شود.
رویکرد مثبت یا منفی در نگرش به دنیای پیرامون، ریشه در سه ویژگی دارد:
الف) زاویه ی نگرش
ب) پیش بینی زمینه ی ذهنی
پ) اعتماد به نفس
ت) زاویه نگرش
زاویه ی نگرش به این معنی است که مدیران فروش یا فروشندگان حرفه ای، نسبت به بازارهای جدید یا رویدادهای تازه از چه زاویه ای نگاه می کنند. آیا به مثابه یک تهدید به آن می نگرند یا یک فرصت. در بسیاری از موارد شکل صحیح تعریف وقایع با بیان موضوعات،در زاویه ی نگرش بسیار مهم است. برای مثال به شما می گویند در فروش هر کتاب که قیمتی معادل پنج هزار تومان دارد، هزار تومان به عنوان حق العمل فروش به شما تعلق خواهد گرفت و یا گفته می شود در صورت فروش این بسته های صد عددی، می توانید مبلغ صد هزار تومان کسب درآمد کنید. واضح است که در نگرش دوم، انگیزش بیش تری لحاظ شده است.
در مدیریت فروش باید دقت بسیار زیادی بر این ظرایف معطوف کرد. زیرا زاویه دید در مسائل می تواند در مخاطب ایجاد انگیزه و تمایل کند.
ب) پیش زمینه های ذهنی
بسیاری از مردم در درک وقایع اطراف خود، آن را با تجربیات و پارادایم های ذهنی خود می آمیزند و مفهومی استنباط می کنند که شاید با اصل موضوع بسیار متفاوت باشد.
این نکته را در هنگام تعریف یک اتفاق توسط افراد مختلف به خوبی می توان مشاهده کرد.
فروشندگان حرفه ای هنگام مواجهه با افراد و اتفاقات سعی می کنند پیش زمینه های ذهنی خود را در ادراک شان دخیل نکنند. برای مثال، اگر در گذشته چند مراجعه کننده اروپایی داشته اند که موفق به خرید نشده اند، نباید این ذهنیت ایجاد شود که اروپاییان مشتریان خوبی نیستند بلکه ممکن است این مراجعه کننده جدید، خریدار بسیار خوبی باشد.
در صورت وجود آن ذهنیت، با اولین پاسخ منفی، فروشنده از خرید وی قطع امید می کند، اما اگر تجربه گذشته و پیش زمینه ذهنی خود را در این رویداد دخیل نکند، مطمئناً تا راه های مختلف را نیازماید خسته نخواهد شد.
پ) اعتماد به نفس
فیدلر معتقد است یکی از پنج ویژگی که باعث تمایز انسان های ویژه (همچون رهبران) از سایر انسان ها می شود، اعتماد به نفس است.
اعتماد به نفس، سومین عامل بسیار مهم در نگرش مثبت و فعال نسبت به رویدادها و اتفاقات پیرامون است. مدیران فروش و فروشندگان حرفه ای همواره با تکیه بر توانای های درونی خود، همراه با اعتماد به نفسی آمیخته با تواضع، موفق ترین گام ها در بازاریابی فروش را برخواهند داشت. برای کسانی که آراسته به ویژگی اعتماد به نفس هستند، شکست به معنی مرحله اول موفقیت است و تجربیات ناموفق گذشته بر نگرش و رویکرد آنها اثر منفی نمی گذارد.
یک روز فروشنده موفق
شغل فروشندگی به قدری اهمیت دارد که آن را به تمام کننده تیم (فوروارد) تشبیه کرده اند. در مقاله یک روز فروشنده موفق از لحظه ای که فروشنده چشم باز می کند تا پایان فعالیت روزانه و آخرین لحظات بیداری مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است تکنیک های فروشندگی حرفه ای و ویژگی های فروشندگان موفق در قالب اعمال و کردار روزانه او مورد توجه قرار گیرند.
برای مثال، می توان به مواردی از جمله برنامه ریزی، تأثیر تیپ ظاهری، سعه صدر، آراستگی و زیبایی محل کار، آداب گفت و گو با مشتری، چگونگی تحت تاثیر قرار دادن مشتری،عکس العمل مناسب در مقابل بدگوئیهای رقبا، اهمیت خاتمه فروش، مراحل فروش، اهمیت گزارش دهی به مافوق و …. اشاره کرد.
مقدمه از خصوصیات انسان یادگیرنده در عصر رقابت، پیش بینی و برنامه ریزی است. به طوری که بتواند با برنامه ریزی در جهت تحقق اهداف از پیش تعیین شده گام بردارد و هر زمانی که لازم بود، در برنامه های خود تغییراتی را ایجاد کند و آمادگی انعطاف پذیری و هماهنگی با شرایط را داشته باشد. مقاله بر آن است تا برنامه های یک روز فروشنده موفق را مورد بررسی قرار دهد.
فروشندگان حرفه ای موفق سحر خیز هستند. اگر در هر روز یک ساعت از خواب خود را کم کنید پنج سال به عمر کاری خود اضافه کرده اید سحرخیز باشید و برنامه داشته باشید.
از دوران کودکی به ما یاد دادند بچه خوب کسی است که اول صبح وقتی چشم ها را باز می کند، به پدر و مادر سلام کند. درس خوبی است، سلام سلامتی می آورد و لازمه شروع ارتباط است. تا آخر عمر در سلام کردن به دیگران پیشقدم باشیم،این نشانه بزرگی و ادب است. ضمن اینکه در بازار ودر مواجهه با مشتری می بایست ما شروع کننده ارتباط باشیم: پس یا صدای بلند سلام کنیم.
یادمان باشد که ما بازاریاب و فروشنده ایم. در حرفه و کسب و کار ما دو دسته از انسان ها بسیار اثر گذارتر از بقیه هستند: یک دسته مشتریان و گروه دیگر رقبا. بیائید خود را شرطی کنیم و در آغاز روز دو سوال بسیار مهم از خود بپرسیم.
الف- مشتری من کیست و چه می خواهد؟
ب- رقیب من کیست وچه می کند؟
جلب مشتری هدف ماست و رقیب مانع رسیدن به این هدف است. روزمان را با طرح این دو سوال و با هدف شروع وبرای رسیدن به آن برنامه ریزی کنیم. تصور نکنید اگر پاسخ این سوالها را پیدا کردی، می توانید با این جوابها یک عمر کسب و کار بی دغدغه داشته باشید. خیر دنیا در حال تغییر است. لذا سلیقه، ذائقه، قدرت مالی و … مشتری هم عوض می شود. رقبا هم دستخوش تغییرات فراوان هستند. پس این سوالها تا آخر عمر همراه ما هستند، بنابراین هرروز آنها را از خود بپرسید.
راز و نیاز با خدا، عبادت و درخواست کمک از او برای رسیدن به اهداف فراموش نشود.
مرحله بعد، ورزش و آمادگی جسمانی است، روح سالم در بدن سالم است. این جمله را همواره مد نظر داشته باشید: هر روز حداقل ده دقیقه ورزش کنید.
یک فروشنده حرفه ای باید حتماً نظافت را رعایت کند.
چقدر دیدن انسانهای خمیازه کش، بیحال، ژولیده همراه با بوی عرق بدن در اول صبح برای دیگران دردناک است. شما که نمی خواهید جزء این افراد باشید، چون می دانید که برای فروش موفق لازم است ابتدا فروشنده در نزد مشتری انسانی شایسته و مقبول به نظر آید تا مقدمات کسب و کار فراهم شود.
بدونصرف صبحانه از منزل خارج نشوید؛ صبحانه مهمترین وعده غذایی شماست. صبحانه را مثل پادشاهان، ناهار را مثل شاهزادگان و شام را مثل گدایان بخورید. محل کار جای خوردن صبحانه نیست. یکی از مناظر بد برای مشتریان این است که اول صبح منتظر اتمام صبحانه شما باشند. حتماً این مشتری عجله دارد و گرنه بیکار نیست که زودتر بیاید و وقتش را صرف انتظار صبحانه شما بکند. قهوه خانه که نیست، محل کار است. این دو را با هم اشتباه نگیرید.
رسیدن به وضعیت ظاهری نظیر لباس مرتب، کفش واکس زده و خوش بویی بسیار حائزاهمیت است، قبل از خارج شدن از منزل در آئینه قدی، خود رانظاره کنید تا نقصی در ظاهرتان نباشد، ظاهر ما نشانه باطن ماست، این برداشتی است که مشتری خواهد داشت. با ظاهر عالی، برداشت او را نسبت به خود شکل دهید.
در بین راه به اخبار گوش ندهید، اخبار بد و ناگوار در ذهن و روان ما ایرانیان تاثیر بدی می گذارد. اصولاً انسان های شرقی، احساسی هستند.به احساس خود در اول صبح خوراک خوب بدهید، به نوارهای شاد گوش کنید، نوارهای غمگین اصلاً مجاز نیستند،اخلاقتان را خراب می کنند، حتی بهتر این است که هنگام رانندگی آموزش در مورد فروش و بازاریابی و … گوشکنید.
دررانندگی لجبازی نکنید، در شهر بزرگی مثل تهران وضعیت ترافیک اسفناک است. بهتر است اندکی زودتر از منزل خارج شوید تا اسیر ترافیک نشوید، اگر هم چنین شد صبور باشید، دیگر کاری نمی توانید بکنید، حرص خوردن و کم طاقتی دردی را دوا نمی کند. بهتر است مسیرهای مناسب برای رسیدن به محل کار را از قبل شناسایی کنید، اما در هر حالت عصبانی نشوید، لجبازی نکنید، شما قرار است یک روز سخت کاری را با انرژی فراوان پشت سر بگذارید.
با سلام بلند وارد محل کار بشوید، اجازه بدهید ورود شما مترادف با ورود شادی باشد.
خواندن روزنامه هایی که حوادث را چاپ می کنند در اوقات صبح برای تمام همکاران ممنوع کنید فقط اجازه دهید روزنامه های اقتصادی خوانده شوند. بازاریاب و فروشنده موفق لازم است از اخبار و تحولات اقتصادی مطلع باشد و در گفت و گو با مشتری این موضوع را نشان دهد. امتحان کنید، تأثیر خوبی در طرف مقابل دارد و شما را جزء افراد مطلع به حساب می آورد.
میزتان را مرتب نگه دارید، نظم و انضباط هم در روحیه خودتان و هم مراجعه کنندگان تأثیر مثبتی دارد.
برنامه هایتان را از شب قبل تنظیم کنید، من فهرست تمام تماسهای تلفنی ام را شب قبل تهیه می کنم و این اقدام وقت اندکی را در تماسهای تلفنی از من می گیرد. برای همه چیز حتی تلفن زدن برنامه داشته باشید.
فعالیتهایتان را اولویت بندی کنید و طبق قانون پارتو ابتدا به 20 درصد کارهای مهم بپردازید که 80 درصد مشکلات شما از این طریق حلمی شوند و منافع بیشتری نصیب شما می گردد. فعالیت را اول صبح آغاز کنید، مدیران موفق قبل از منشی ها به سر کار می رسند و لذا این اوقات، فرصت خوبی برای برقراری تماس با آنهاست.
فروشنده موفق برای هر مشتری یک پایگاه داده یا پرونده درست می کند.در این پرونده کلیه الاعاتی را که از مشتری به دست می آورید ثبت کنید.
این پرونده به عنوان یک منبع مهم و با ارزش در شرکت شماست که قبل از ملاقات بعدی با مشتری به آن مراجعه کنید، نکات مهم را یادداشت برداری کنید و با آمادگی نزد مشتری بروید. این پرونده به تعامل سازنده بین شما و مشتری و توسعه ارتباط کمک می کند.
تمام قرارها و برنامه ها را یادداشت کنید، فقط به حافظه تان اعتماد نکنید، قبل از رفتن به نزد مشتری پرونده ایشان را مرور کنید، این کار آمادگی شما را برای مذاکره بالا می برد.
قبل از هر قراری با مشتری به دفترچه یادداشت تان مراجعه کنید.
اگر مشتری پشت تلفن یک وقت عجیب را برای ملاقات تعیین کرد (مثلا 6 صبح روز پنجشنبه) نگویید: ای آقا این که زمان استراحت و تعطیلی است. دوحالت بیشتر نیست، یا مشتری که از نظر شما آدم مهمی است واقعاً وقت دیگری ندارد یا اینکه شما را امتحان می کند. در هر دو حالت او رئیس است، بپذیرید و یک ربع زودتر در محل قرار ، حاضر باشید. مشتری چنین می پندارد که به سایر وعده های شما می تواند با اطمینان فکر کند.
مواظب وقت مشتری باشید. به موقع به محل قرار برسید، مدیریت زمان داشته باشید. یک تفاوت مهم انسان های موفق وناموفق نحوه نگرش آنها به زمان است. در شرایط امروزی بیش از هر زمان دیگری ارزش وقت بالا رفته است، با یک مدیریت زمان عالی زندگی شما بهتر می شود و برای افراد و چیزهایی که از آنها لذت می برید فرصت بیشتری به دست می آورید. مدیریت زمان در واقع مدیریت شخصی مدیریت زندگی، مدیریت خودتان و مدیریت کسب و کار است. با مدیریت زمان در نزد مشتری فردی منضبط به نظر می رسید و به عنوان فردی خوش قول مطرح می شوید.
دیگر زمان کاربرد این جمله گذشته است ترافیک بود، دیر رسیدم شما حتی اگر 10 دقیقه هم زودتر به محل قرار برسید به نظر من پنج دقیقه تاخیر کرده اید، منظورم این است که باید 15 دقیقه زودتر برسید، البته همیشه یک مطلب مفید خواندنی همراه داشته باشید. چون ممکن است رئیسمان (مشتری) به موقع ما را نپذیرد. خوب رئیس است، حرص نخورید، او با خریدش در مورد شما لطف می کند، حال به دلیلی این لطف چند دقیقه به تاخیر افتاده است، به جای حرص خوردن به مغزتان خوراک مناسب بدهید.
در نزد مشتری حرفه ای عمل کنید، دستپاچه نشوید، متین و مسلط باشید، با سلام وارد شوید خود را معرفی کنید. تا زمانی که به شما اجازه نداده است ننشینید،تلفن همراهتان را خاموش کنید، شما در مقابل رئیس تان هستید، مواظب رفتارتان باشید تا خود را در دل او جا کنید.
فروشنده گان موفق می دانند که مشتریان چه خواسته ای دارند. مشتریان می خواهند که شما این را درک کنید که آنها خود را طرف مهمتر رابطه می دانند چون تصمیم گیری با آنهاست پس آنها رئیس هستند. شما باید با رفتارتان این را نشان دهید که آنها مهمتر هستند. با او همانند رئیس خود رفتار کنید. سیگار نکشید،آدامس نخورید و مرتب باشید. مشتریان می خواهند، که فروشنده متوجه نیازهایشان باشد و آن را با جزئیاتش بشناسد آن ها را منحصر به فرد بداند. آگاهی از آنچه مشتریان می خواهند، دقیقا مبنای موفقیت فروش است.
با احترام کامل کارت ویزیت خود را به مشتری (با دودست) تقدیم کنید. اگر کارت ویزیت ندارید از مدیرتان بخواهید تهیه کند، کارت ویزیت زیبا که مشخصات شرکت و سمت شما (نماینده فروش) در آن نوشته شده باشد به مشتری این طور القا می کند که با یک فروشنده حرفه ای وبا یک شرکت معتبر طرف حساب است. کارت ویزیت مشتری را با احترام بگیرید، اگر اسم ایشان را خوب متوجه نشدید، اشکالی ندارد. این عبارات را به کار ببرید: معذرت می خواهم آقای؟ و سپس ایشان را تلفظ می کند. (اگر نام ایشان را بد تلفظ کنید، پسندیده نیست و به مذاق او خوش نمی آید).
سپس کارت او را با احترام در سر جیب کت تان بگذارید با این عمل به مشتری القا می کنید که کارت شما را روی قلبم گذاشتم. با توجه به پوشش خانم های ایرانی که بدون کت بوده و با مانتو، پالتو یا چادر در مقابل مشتری می نشینند، بهتر است کارت ویزیت را در کیف کوچکی که داخل کیف شان وجود دارد با احترام قرار دهند، اگر دقت کرده باشید این کیف کوچک محل نگهداری اشیاء با ارزش خانم ها نظیر لا و پول است. جا دادن کارت ویزیت در این کیف به ضمیر ناخودآگاه مشتری چنین القا میکند که کارت ایشان را در محلی معتبر و در کنار سایر اقلام با ارزش قرار داده اند.
مشتری را با گفتن یک جمله مثبت واقعی تحت تاثیرقرار دهید. مثلا اگر شما را پذیرفته است، به خاطر دقیق بودن به ایشان تبریک بگوئید یا اگثر منشی شایسته ای دارد، این را به ایشنا بگویید. می توانید این طور شروع کنید. قبلاز اینکه وارد مذاکره بشویم به من اجازه بدهید بابت دقت نظری که در انتخاب مسئول دفتر داشته اید به شما تبریک بگویم. حتما این نکته را می دانید که مسئول دفتر، آینه عملکرد مدیریت است که این طور با دقت عمل کرده اید اما اگر تعریف واقعیت نداشته باشد جنبه چاپلوسی پیدا می کند و در آن صورت ممکن است به مشتری بربخورد.
درنزد مشتری از خوردن مایعات خودداری کنید، بهتر است بگویید ممنونم، میل ندارم، چون اگر دست شما اندکی بلرزد ممکن است با برداشت خوبی از سوی مخاطب همراه نباشد و بدتر از آن حالتی است که مایعات روی میز یا وسایل کار ریخته شود.
در مذاکرات، حرفه ای عمل کنید، فنون مذاکره را با دقت مطالعه کنید وآنها را به کار بندید – از صحبت های نامفهوم بپرهیزید، خود را با مشتری هماهنگ کنید. نیازهای مشتری را بشناسید و مشکلات او را بیابید. مزایای محصولات را بشمارید و این مزایا را با نیازها و خواست مشتری پیوند دهید، پس لازم است دقیقا مشتریان را بشناسید. به آنها نشان دهید که چگونه محصول شما می تواند برای آنها مفید باشد و منافعی را نصیب آنها کند. یادتان باشد مشتریان منافع و فواید محصولات را می خرند و نه ویژگی های آن ها را، پس در توضیح هایتان ویژگی های محصول را به مزایا و منفعت هایی که برای مشتری دارند، ربط دهید.
نزد مشتری از رقبا بدگویی نکنید، چون مشتری حرف شما را قبول نخواهد کرد. او می داند که انگیزه شما چیست و ممکن است تصور کند چون رقیب شما پیشرفت کرده است، حسادت می کنید به علاوه بعضی از مواقع، خودتان مشتریان را نسبت به رقبا حساس می کنید که در مورد آنها هم اطلاعای جمع آوری کنند و شاید شما رقبا را به مشتریان معرفی کنید و این آشنایی به معامله مجر شود، این یکی از هدایایی است که شما به رقبایتان می دهید. استراتژی خود را با جمع آوری اطلاعات رقبا تدوین کنید.
اگر مشتریان از قول رقبا در مورد شما نکات منفی را گفتند لبخند بزنید و بگویید خوشحالم از اینکه توفیق ما آنها را نگران کرده است. طبیعی است اگر برای آنها مهم نبودیم از ما صحبت نمی کردند، سپس اگر موضوع صحت نداشت بگویید متاسفانه آنها روش خوبی را برای رقابت انتخاب نکرده اند و به این دلایل (که می شمارید) موضوع صحیح نیست. اما اگر مورد صحت داشت، کتمان نکنید. بلافاصله موضوع را به ارزش مرتب کنید و برآیند نقاط مثبت و منفی را برای مشتری بشمارید و این را یادآور شوید که تمام شرکت ها مشکلاتی دارند اما آن چیزی که برای شما مهم است ارزش است که مقایسه بین فایده ها و هزینه هاست.
فروشندگان خوب از شرکتشان به نیکی یاد می کنند. هیچوقت از محیط کارتان نزد دیگران خصوصاً مشتری بدگویی نکنید، بلکه چنان برخورد کنید که در بهترین شرکت دنیا کار می کنید. اگر چنین نیست علتها را بررسی کنید و به کمک مدیران و سایر همکاران آنجا را بسازید بیشترین زمان عمر شما در محل کارتان می گذرد بدگویی کردن از شرکت جایز نیست و بدتر از آن بدگویی کردن از مدیریت شرکت است. در این حالت، مشتری احساس می کند خانواده کاری شما بنیانی ندارد و با این برداشت احتمال سفارش دادن محصول کم می شود. فروشندگان موفق هیچوقت به مشتری دروغ نمی گویند، حتی دروغهای سفید.
به این جملات دقت کنید:
- به من توصیه شده که با شما تماس بگیرم.
- از این طرف رد می شدم گفتم سری هم به شما بزنم.
از گفتن چنین جملاتی بپرهیزید به مشتری نشان دهید که اوبرای شما مهم است و فقط به خاطر او به آنجا آمده اید و رضایت او برای شما مهم است. به یاد داشته باشید، فروشخوب حالتی است که رابطه برد دو طرفه داشته باشد.
فروشندگان موفق نیازهای مشتری را می شناسند و می توانند آنها را از سوی مشتری به تقاضا تبدیل کنند؛ تقاضا همان نیاز و خواست است زمانی که با قدرت خرید همراه شود. اگرنتوانیم مشتری را به حالت متقاضی تبدیل کنیم در آن صورت آنها جذب رقبا خواهند شد. به این متقاضی شدن، خاتمه فروش می گویند. یعنی هنر تشخیص زمان اتمام معامله. یادمان باشد ما فقط نمایش دهنده نیستیم بلکه فروشنده هستیم. بهترین زمان برای پایان دادن به کار در اولین زمان ممکن است. لذا شما باید مراقب نشانه هایی باشید که حاکی از آن است که مشتری آماده تصمیم گیری است. حالات، اظهارنظرها، صداها و حتی سرتکان دادنها، همگی نشانه هایی هستند از رضایت درباره آنچه ارائه می شود. احتمالا قطعی ترین آنها اظهار نظرهایی درباره وضعیت پس از خرید است فروش بدون خاتمه، فروش نیست. خاتمه فرایندی است که برعلاقه، حل مشکلات، تعهد و ایجاد نیروی محرکه در مشتری استوار است.
اگر مشتری به سختی تصمیم گرفته است از آن به نیکی یاد کنید از توجه و صرف وقت آنان تشکر کنید و اطمینان دهید که اگر سوال یا نکته ای باشد سریعاً در خدمت آنها هستید. اما اگر مشتری به هر دلیلی موانع و ایراداتی داشت،درست برخورد کنید. علت را سوال کنید تا دلیل آن مانع را بشناسید. چون کلمه نه از زیان افراد متفاوت، معانی مختلف دارد پس دقیقا بدانید منظور مشتری چیست و سایر موانع را نیز جویا شوید و از اوبرای سفارش پس از رفع آن تعهد بگیرید و پس از حل مشکل برای خاتمه فروش مجدد اقدام کنید. یکی از مهمترین نکات مذاکره بحث درباره قیمت است. با قیمت هم مانند سایر موارد برخورد کنید و در مقابل اینکه قیمت بالاست به مزایای محصول اشاره کنید. پایین آوردن قیمت در مجموع مناسب نیست چون در ذهن مشتری احتمالا تاثیرات خوبی نمی گذارد. بهتر است به جای کاهش قیمت مزایا را اضافه کنید مثلا نحوه و مدت پرداخت را طولانی تر کنید بهتر است در زمان اصرار جدی مشتری، به کاهش قیمت این طور نشان دهید که تصمیم نهایی در شرکت گرفته می شود تا در گوشه رینگ قرار نگیرید.
اگر قرار شد ادامه مذاکرات در جلسه دیگری صورت گیرد با درخواست تعیین وقت از مشتری وقت خود را با ایشان تنظیم کنید. و اگر قرار شد تا جلسه بعدی نمونه محصول یا مطلبی را برای مشتری بفرستید در اسرع وقت اقدام کنید. به هر حال منتظر گذاشتن مشتری جایز نیست، برای تاخیر احتمالی هم ایشان را از قبل در جریان قرار دهید.
همان طور که قبلاً یادآور شدم فروش، پایان یک معامله ولی در عین حال یک تعهد بلند مدت به مشتری است،لذا مشتریان را برای دوران بلند مدت و به عنوان یک زنجیره بی پایان در نظر بگیرید و در برقراری ارتباط مثبت و مرتب با ایشان بکوشید، او رئیسی است که دائما به ماسفارش ودستور خواهد داد و ما با خدمت بیشتر از او پاداش بیشتری می گیریم.
چیت وود در کتاب فروش حرفه ای فروش پیگیر را طی هفت مرحله مطرح می کند که عبارتند از: مرحله نزدیکی (تاثیر مثبت گذاشتن در مشتری)؛
مرحله صلاحیت وشایستگی (که هدف ارزیابی مشتری، کشف مشکلات ونیازهای مشتری است)؛
مرحله توافق در مورد نیاز (مرور اطلاعات دریافتی از مشتری و هماهنگی بین فروشنده و مشتری)؛
مرحله فروش کمپانی (جا انداختن صلاحیت و صداقت شرکت در ذهن مشتری)؛
مرحله برآورده کردن نیاز (ربط ویژگی های محصول با مزایا و منافع مشتری)؛
مرحله گرفتن تعهد (مرحله خاتمه فروش)؛
مرحله تثبیت فروش (تداوم رابطه با مشتری برای دوران بلند مدت)ن.
فروشندگان حرفهای موفقیتها و شکستهایشان را تجزیه و تحلیل می کنند.
تجزیه و تحلیل دقیق موفقیتها و شکست ها باعث شناسایی نقاط قوت و ضعف خواهد شد.
برای توجیه موفقیتها یا ناکامیها از کلمه شانس استفاده نکنید،واقعا در 99 درصد موارد عامل پیروزی با شکست خودمان هستیم.
شانس چیزی نیست جز هنر درست استفاده کردن از فرصتها و درس گرفتن از شکستها. تعداد کمی هستند که می دانند بخت و اقبال، خلق کردنی است. شکستچیز خوبی نیست اما یک تجربه است. تجربه،معلم است از معلم یاد بگیرید تعریف حماقت چیزی جز این نیست که همان کار گذشته را انجام دهیم و انتظار نتیجه متفاوتی را داشته باشیم. نباید یک شکست را مجدداً تجربه کرد، انسانهای موفق دلیل ناکامی را ابتدا در خود جستجو می کنندو انسانهای ناموفق دلایل ناکامی را ابتدا در دیگران جستجو می کنند و خود را بدشانسمی دانند خداوند هیچ کس را بدشانس نیافرید است، همه فرصت دارند، فقط باید آن را ببیننند، بشنوند و استفاده کنند.
تجربه چیزی است که آن را به سادگی و رایگان به شما نمی دهند.
در صورتی که معامله ارزشمندی را به نتیجه رساندید سریعا آن را به مافوق خود گزارش دهید.
ناهار را با آرامش میل کنید و از آن لذت ببرید. اگر ناهار را با مشتری میل می کنید بیشتر مواظب رفتارتان باشید آداب غذا خوردن را کامل رعایت کنید و بخشی از غذایتان را در ظرف باقی گذارید. بعضی از امتحان ها( مثلا برای تصمیم گیری در روابط بلند مدت) هنگام غذا خوردن صورت می گیرد.
برقراری مرزهایی شفاف و واضح بین کارکنان، اعضای خاواده، پدر و مادر و خواهر و برادر مسیر تصمیم گیری صحیح و حرفه ای ما را هموار و آسان می کند. رابرت فورست شاعر آمریکایی می گوید؛ «پرچین های نیکو،همسایگان خوب را در پی دارد.» در کسب و کارهای خانوادگی اعضای یک خانواده، مالک و مدیر کسب وکار نیز هستند،ایفای نقش در سه قالب مدیر، مالک و عضوی از خانواده به طور ثمربخش در گروه شناخت تمایز و مرزبندی بین این نقش ها است. مرز یا محدوهد نقطه اتمام یک چیز و شروع چیزی دیگر است.
بخشی از حکایت یک نویسنده
در پیشگفتاراین کتاب آمده که هشت سال به کشورهاي مختلف سفر کردم و توانستم 80 کشور دنیا را درپنج قاره جهان دیدن کنم ولی نتوانستم کار مناسبی پیدا کنم و به سراغ فروشندگی رفتم و از این خانه به آن خانه می رفتم و اجناسم را می فروختم واز فروش کالاها یک مبلغ کمی نصیبم می شد، تا اینکه یک روز به خود آمدم و ذهنم مدتها درگیر این بود که «چطور است که دیگران از من موفق ترند؟» و به یکباره مرا از دین رو به آن رو کرد و به سراغ فروشندگان موفق رفتم و کم کم فروشم بالا رفت وبه نصیحت هایشن عمل کردم و پیشرفت کرده و تبدیل به یک مدیر موفق شدم، ازاینکه از یک فرد ناتوانی که به خاطر تجربیات ناموفق درگیر مخمصه های ذهنی شده بودم، به یک فرد موفقی که گویی عالم مکاشفه را کشف کرده،رسیده بودم و همه مات و مبهوت این پیشرفت من شده بودند به خودم افتخار می کردم، که توانسته بودم افکارم و حتی رفتارم را تغییرداده و با توجه به نصایح فروشندگان و عمل به آن نصایح پس از یک سال تبدیل به یک فروشنده طراز اول شدم و تبدیل به یک مدیر عاملی شدم که ششکشور دنیا زیردستم کار می کردند و چندین شرکت را تأسیس و راه اندازی نمودم. و در حال حاضر سالانه برای 300.000 نفر سخنرانی کرده و سمینارهایی که بیش از 200.000 نفر شرکت کننده دارد تشکیل می دهم.
و در طول این سوابق حرفه ای خودم، دریافتم که اگر هر فردی بتواند ذهنش را تمام و کمال روی مهمترین کار درست یا هدفی که داردمتمرکز نماید حتما موفق و پیروز خواهد شد.ویکی دیگر از عوامل پیروزی، صرفه جویی در وقت می باشد.
ابتدا باید کارهای خود را اولویت بندی نمائید و حتی از یک نابغه که فقط حرف می زند و ایده می دهد نیز پیشی بگیرید. وبه عبارتی می بایستی همان اول صبح قورباغه زنده ای را درسته قورت بدهی تا در بقیه روز خیالت راحت باشد، یعنی تنبلی را کنار بگذارید. و به قول قدیمی ها، اگر قرار است دو تا قورباغه را بخوری، اول آن را که زشت تر، بزرگتر و سخت تر است بخور بعد آن یکی را، منظور این است که اگر دوکار در پیش رود اول آنکار را که سخت است انجام بدهید. و تمام زنان و مردان موفق ویژگی عمل گرایی را پیش گرفته اند. و باید در انجام امور مداومت نمائید و به مدور زمان به یک فروشنده موفق که از لحاظ ذهنی و جسمی خود را پرورش وعادت داده که از عهده تمام کارها بر می آید مبدل می شوید و در خود اعتماد به نفس و انرژی و شور و شوق حس می نمائید.
و کم کم دست به پروژه های بزرگتری می زنید. عامل دیگر تمرکز بر روی هدف مورد نظر می باشد. و می رسید به تصمیم گیری، انضباط و اراده و هرگاه به این موارد برسید حال می توانید قورباغه را به خود مشخص کرده و شروع به خوردن نمائید و تبدیل به یک فروشنده طراز اول شوید و می بایست افکار تان را روی کاغذ بیاورید.
صنعت فرش فروشی
فرش چیست؟ بشر از زمانی که خود را شناخت و ضرورت وجود ملزومات زندگی روزمره را احساس نمود به فکر داشتن منسوجی بود تا او را در برابر سرماه و سختی زمین محافظت نماید. پشم و موی حیواناتی نظیر گوسفند و بز اولین یافته های بشر برای برآوردن این نیاز بود و متعاقبا پوست این حیوانات اولین زیر انداز یا به عبارت دیگر فرش منسوج بود به دنبال تحول و پیشرفت در زندگی بشر آموخت که می تواند با درهم نمودن و فشردن الیاف پشم زیراندازی ضخیم ترو گرم تر به نام نمد تهیه نماید متعاقباً با فراگیری فنون ریسندگی و تابندگی نخهای پشمی را تولید نود و برای اولین بار با ادغام رشته نخ های افقی و عمودی نخ ها یپشم گلیم را ابداع کرد و این سرآغازی بود برای ابداع فرش گره دار یا پرزدار که هنر و فنی پیشرفته تر بود تاکنون تاریخ دقیق این ابداعات برای ما مشخص نشده است اما در میان فرشهای گره دار قدیمی ترنی یافته متعلق به حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح می باشد فرش که زمانی توسط بشر بعنوان زیرانداز ابداع شده بود در اثر گذشت زمان وتأثیرپذیری از فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی به گنجینه ای هنری تبدیل شده و اکنون به شکل کالایی تزئینی خودنمایی میکند طبق آمار گرفته شده 2 میلیون نفر از راه تولید و تجارت فرش زندگی خود را تأمین می کنند که یک میلین و 200 هزار نفر آنها بافنده فرش هستند.
تاریخچه فرش در ایران
فرش ایران دارای تاریخی بسیار طولانی است در ایران از دیرباز بافتن انواع فرش متداول بوده و انگیزه ای اجرا می داشته است به نوشته مورخان، جهانگردان و آثار مکشوفه از گذشتگان گویای آن است که فرشبافی به صورت هنری دستی، مردمی، روستایی و عشایری در ایران سابقه بس دراز دارد.
قدیمی ترین فرش جهان با نام (پازیریک) میراث ایرانیان است که با قدمتی 4500 ساله در گنجینه استالینگراد روسیه نگهداری می شود. پروفسور (روونکو) کاشف فرش (پازیریک) معتقد است که قالی مذکور کار مردم ماد یا پارس و پارت (خراسان بزرگ) است توجه به نقش های مشابه و هم زمان این فرش در ستون های تخت جمشید نیز این نظریه را تایید می نماید آثار دیگری از جمله نقاشیهای برخی هنرمندان قرون وسطی حاوی نقش قالیهایی است که گفته اند بافت ایران بوده است برخی مورخان در مورد حمله رومیان به ایران وغارت دستگرد قالی را از جمله غنایمی در این این غارت به دست آورده شده قید نموده اند ونیز منابع یونانی از قالیهای زربافت ایران یاد کرده اند (فرش بهارستان) با آن همه هنرمندی که به تأیید روایات مختلف در بافت آن به کار رفته بوده اگرچه گاه در تعریف از آن راه اغراق پیموده شد،اما خودنشانگر پیشرفت صنعت فرشبافی و صنایع جنبی از جمله طراحی و رنگرزی در ایران قدیم می باشد فرش به عنوان نمودی از فکر و اندیشه بشری و متاثر از حس نوجویی اودر ول تاریخ خود با فراز و نشیبهایی روبرو بوده که گاه با فراغت فکری هنرمندان و محیط مناسبی که برای رشد و شکوفایی هنر ایشان ایجاد گردیده به حد اعلای خود رسیده و گاه صدماتی که بر اثر مصائب طبیعی و غیر طبیعی بر پیکر جامعه وارد شده آن را به دوره نهفتگی خمود سوق داده است. عصر مغولیعنی قرن هفتم هجری را می توان دوران بس غم انگیز برای انواع هنر ایرانی دانست و پس از آن قرون دهم و یازدهم هجری را که عصر صفویان است زمان شکوفایی طبع هنری مردم ایران به شمار آورد آغاز دوران صفوی متقارن با رشد بسیاری از هنرهای دستی و توسعه آن در کمیه شئون جامعه بوده است بسیاری از هنرمندان ایرانی در این دوره ظهور کرده اند که با اغتنام فرصت از آرامش و محیط مساعدی که بوجود آمده عمر گرانبهای خود را بر سر ا رتقاء سطح کیفی هنر و صنایع دستی نهاده اند و یا ابداع طرح ها و نقشه های زیبا و هنرمندانه جایگاه این صنایع به ویژه فرش را به حد اعلاء خود رسانیده اند و نام ایران را در سراسر جهان با آثار خود پرآوازه ساخته اند. با توجه به اهمیت عصر صفویه در اعتلاء هنر ایران و توجهی که در این زمان به صنعت قالی بافی مذول شده جا دارد به این عصر و وضعیت هنرمندان و قالیبافی آن مشروح تر بپردازیم.
فرش های دوران صفویه را می توان منطق به دو گروه زمانی دانست: اول قالبهای بافته شده در دوران سلطنت شاه اسماعیل و شاه طهماسب که به شاه طهماسبی معروف است و خود مکتبی خاصدارد که به همین نام شهرت یافته. شاه طهماسب همواره به تشویق هنرمندان و قلیبافان و طراحان می پرداخت و خود از هنر بهره داشت و حتی نوشته اند، رنگرزی می دانست و مستقیماً طراحی می نمود و بافندگان را راهنمایی می کرد. از این جهت در زمان پادشاهی او انواع صنایع ظریفه به ویژه قالی بافی راه ترقی پیمود و در طرح آن تغییرات کلی به وجود آمد. قالبهای ترنجدار جانشین آن گروه از قالیهایی شد که تا اواخر قرن 9 هجری در ایران بافته می شد و بعداً به طرح مغولی وتیموری شهرت یافت. علاوه بر قالبهای شد که تا اواخر قرن 9 هجری در ایران بافته می شد و بعداً به طرح مغولی و تیموری شهرت یافت. علاوه بر قالبهای ترنجدار در این دوره بافتن قالیهایی با طرح حیوان و شکارگاه متداول شد. دوم: قالیهای بافته شده در زمان شاه عباس که به مکتب شاه عباسی معروف است. در این دوره با اغتنام فرصت از وجود هنرمندان عصر نقشهای جدید به ویژه با استفاده از اسلیمی ها و گلهای مخصوص بوجود آمد برخی طرح های قالی در مکتب شاه عباسی عبارتند از: الف- طرح ترنجدار یا لچک ترنج / ب- طرح شکارگاه / ج- طرح درختی / د- طرح گلدانی.
اینک با توجه به سهولت ایجاد ارتباط بین هنرمندان نقاط مختلف و پیشرفت تکنیک طراحی و نقش پردازی، فرش همگام با سایر هنرها و صنایع مردمی رو به تکامل رفته ست، طرح های محلی به نقاط دیگر برای بافت فرستاده می شود وهنرمندان از نتایج تجربیات دیگر همکاران خویش کاملاً با خبر می گردند. وسایلکار طراحی پیشرفت نموده و تکنیک جدید به کمک هنرمندان آمده وایشان به مهارت در تهیه و تکثیر طرح های خود اقدام می کنند. بازارهای فرش جهانی به ویژه از اوائل قرن بیستم میلادی رونق گرفته و این خود تشویق دست اندرکاران را در پی داشته و به ویژه در تبریز، کرمان، کاشان، اصفهان، اراک، داد و ستد این کالای ارزشمند را رونق داده و در این زمان است که بازار صادرات فرش های نو و کهنه گرم شده و کارگاه های بزرگ برای پاسخگویی به تقاضای روز افزون دایرگردیده است. این قالیها به اروپا به ویژه کشور آلمان و آمریکا حمل می گردد و موجبات تقویت بنیه مالی کشور را در حد خود فراهم می سازد و تجارت خارجی را به سرمایه گذاری در تولید فرش های مورد درخواستشان تشویق و ترغیب می نماید.
تاریخچه هنر فرش بافی
نقش هنر بر تار و پود ذوق بافنده
شماری از فرشهای دست بافت ایرانی، در زمره برجسته ترین آثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند. امروزه علیرغم بازار رقابت شدید مظغله های دنیای جدید و دغدغه های جهان صنعتی، چه در ایران و چه در خارج از ایران، نام ایران با نام فروش گره خورده است. نزد ایرانیان فرش یکی از جلوه های منحصر به فرد به شمار می رود. شماری از فرش های دست بافت ایرانی، در زمره برجسته ترین اثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند. امروزه علیرغم بازار رقابت شدید، چه در ایران و چه در خارج از ایران، نام ایران با نام فرش گره خورده است. خانه یک ایرانی بدون فرش، خانه ای بی روح و خالی جلوه میکند و این نمونه ای کم نظیر و پیوند یک قوم با هنر ملی خود است. این نوشته بر ان است تا مختصری از تاریخچه فرش در ایران را مرور کند و شماری از اثار برجسته و ماندگار فرش ایران را معرفی کند. تاریخ شروع بافت فرش، به درستی معلوم نیست و ضمناً مشخص نیست که بافت فرش از کدام منطقه شروع شد. قدر مسلم این است که ایرانیان از جمله اولین اقوامی هستند که بافت فرش را شروع کرده اند. در واقع تبحر منحصر به فرد ایرانیان امروز، در امر فرش بافی دستاورد بیش از 2500 سال تلاش و تجربه در این زمینه است. ردیابی تاریخ فرش در ایران، به مثابه مطالعه مسیر رشد و بالندگی فنی یکی از بزرگترین تمدنهای جهان است. شواهد حاکی از ان است که فرش برای مقاصد صرفاً کاربردی نظیر حفاظت خانه روستاییان از سرما و نم به وجود آمد و کم کم راه خود را به عنوان یک اثر زینتی و نشانه ای از تحول در خانه های اشراف واعیان باز کرد. اولین نشانه های کاربرد فرش به عنوان یک اثر زیستی مربوط به حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح است. دوره شکوفایی هنر فرشبافی در ایران، مقارن حکومت صفویان (حدود قرن 15 و 16 میلادی) و به خصوص دوران شاه طهماسب و شاه عباس است. فرشهای بسیار نفیس وارزشمندی از این دوران در موزه های سراسر جهان به یادگار مانده، تحولعمده صنعت ف رشبافی در قرون چهاردهم و پانزدهم میلادی در ایران و ترکیه آغاز شد و سپس دامنه آن در قرن شانزدهم به هند و در قرن هفدهم میلادی به چین رسید. در آمریکای شمالی برای اولین بار فرش دست بافت در سال 1861 در نمایشگاهی در فیلادلفیا در معرض دید عموم قرار گرفت. تأثیر این نمایشگاه در مردم به اندازه ای بود که یک تاجر آمریکایی تمام فرش های نمایشگاه را خرید و اولین خرده فروشی فرش را در آمریکای شمالی راه اندازی کرد. به نظر می رسد که قدیمی ترین فرش موجود در جهان، فرشی باشد که در سال 1949 توسط باستان شناسان اتحاد جماهیر شوروی سابق در سیبری و در نزدیکی مغولستان کشف شد. این فرش حدود 2500 سال در زیر یخ مدفون بود و به همین دلیل به نحو حیرت انگیزی از تخریب در امان مانده است. بسیاری از باستان شناسان بر این عقیده اند که محل بافت این فرش در ایران بوده است. گرچه تردیدهایی نیز در این موردوجود دارد. این فرش در ابعاد 1/8*1/5 متر مربع است و با گره هایی موسوم به گره ترکی بافته شده است. کارشناسان عقیده دارند که تعداد شش یا هفت فرش دستبافت موجود در جهان، از دید هنری و تکنیکی دارای ارزش بسیار زیادی هستند. از جمله این فرش ها می توان به فرشی که زینت بخش کاخ پادشاهی دانمارک است اشاره کرد که مراسم تاج گذاری پادشاهان دانمارک، بر روی آن انجام می شود. تمام نقش های این فرش بر روی تار و پودی از طلا بافته شده اند. فرش بیسار نفیس دیگری کهدر موزه وین نگاهداری می شود، فرش شکار نامیده می شود. این فرش ریزیافت ترین قالی موجود است. شاید معروف ترین فرش جهان، فرش اردبیل باشد که در موزه ویکتوریا و آلبرت در شهر لندن نگاهداری می شود. این فرشاز جهت بسیار مشهور است که از روی آن نسخه برداری های بسیار متعددی انجام شده است، به طوری که امروزه در بسیاری از منازل، فرش هایی با طرح فرش اردبیل دیده می شود. به طور مثال نمونه نسخه برداری شده از این فرش در منزل نخست وزیرانگلیس وجوددارد و آدولف هیتلرنیز نمونه ای از آن را در دفترکار خود در برلین داشت. این فرش و جفت آن که در موزه ای در لس آنجلس نگهداری می شود، در دورانشاه طهماسب صفوی، بافته شده اند (حدود سال 1540 میلادی). فرش اردبیل توسط هنرمندی به نام مسدوک کاشانی، برای پوشش صحن آرامگاهی در شهر اردبیل بافته شده است. از قطعات یکی از این فرش ها برای مرمت دیگری استفاده شده است.
به همین جهت، نسخه موجود در شهر لندن نمونه کامل تری است. این فرش دارای تقارن مرکزی بوده و دقت به کار رفته در بافت، آن را در زمره یکی از بی نظیرترین آثار هنری درآورده است. این اثر منحصر به فرد دارای حدود 50 گره در هر سانتی متر مربع و در زمره فرش هایی است که با نام ترنجی خوانده می شوند. در هر طرف قسمت میانی این فرش یک چراغ بافته شده، که یک چراغ کوچک تر از دیگری است. بافنده این فرش در نظر داشته که فرش اردبیل در صحن یک آرامگاه استفاده می شود، به همینجهت چراغی را که عموم مردم در آن می نشسته اند کوچکتر بافته و کسی که بر روی این فرش نشسته است، ابعاد دو چراغ را هماهنگ می بیند. شواهد حاکی از آن است که این فرش ها از آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی و شاه اسماعیل صفوی به موزه های مذکور انتقال داده شده اند. فرش اردبیل دارای ابعاد 5/34*11/52 متر مربع بوده از ریزبافت ترین فرشهای به جا مانده از دوره صفوی به شمار می روند.
طبقه بندی فرشها
طبقه بندی فرشها به علت تعداد مراکز فرش بافیدر ایران و طرح های متنوع مورد عمل قالی بافان این مناطق و تقلیدی که از طرحهای اختصاصی یک منطقه در مناطق دیگر می شود. گاهی شناخت دقیق محل بافت برخی از فرش ها تا حدودی مشکل می گردد در این مورد ضابطه هایی از قبیل نوع گره، نوع رنگ، جنس الیاف، تعداد پود، ارتفاع پرز و برخی دیگر از جزئیات مشخصه های مهمی هستند که ملاک عمل خبرگان قرار می گیرند. نقش قالی: هنرمند طراح ایرانی گاهی با ترسیم نقش های کنایه ای و نمادین مقند اواع اسلیمی ها مقاصد خود را طرح های قالی منعکس نموده و جانورانی افسانه ای و حقیقی چون اژدها و فیل ومار را با این شکل ها مجسم نموده و گاهی نیز بی هیچ گونه تمهیدی تصویرهای واقعی موجودات زنده طبیعت ماننده شیر و اسب و آهو و گورخر و پرنده های گوناگون را در صفحه هایی از طبیعت و شکارگاه و مجالس بزم وارد نموده و با این تصاویر شاخه ها و درختانی ملو از شکوفه ها و گل ها و میوه ها را در لابلای استخوان بندی طرح که همان ترکه های اسلیمی و ختانی ها و لچک ها و ترنج و حاشیه باشند با حرکاتی استادانه و حساب شده به چرخش درآورده است.
مواد اولیه و مورد نیاز قالی بافی پشمی کهبرای بافت قالی انتخاب می گردد باید پشم دارای خصوصیات ویژه ای باشد. قطر پشم های مناسب برای قالی بافی در حدود سی تا چهل میکرون است. از پشم معمولا پرز و با گوشت فرش بافته می شود
کرک: کرک یکی از مواد تشکیل دهنده قالی ه ای ظریف و نسبتاً گران قیمت است. کرک در اصطلاح به پشم های نرمی که روی بدن گوسفند و بز و شتر روئیده و به هنگام شانه کردن بدن این حیوانات بین دندانه ها ی شانه گیر می کنند گفته می شود الیاف پنبه ای در قالی بافی مورد مصرف زیاد: پنبه دارند به طور یکه تقریباً می توان گفت که تار و پود الیاف ابریشم یا از پیله کرم ابریشم بدست می ایند و یا بصورت مصنوعی تولید می شوند که البته نوع مصنوعی آن برای بافت فرش چندان مناسب نیست
شستشو هنگامی که الیاف و پرزهای فرش به یک دیگر چسبیده شده و پرزها حالت نرمی اولیه خود را ا زدستداده و با آلودگی لی پیدا کرد باید آن را شستشو نمود. معمولا هر دوتا سه سال یک بار بسته به محلی که فرش در آن پهن شده و میزان رفت و آمد بر روی آن باید آن را شستشوداد. هرگاه با تکان دادن گوشه ای از فرش ذرات گرد و خاک و الیاف شکسته شده پشم از آن بیرون آمد می توان گفت که زمان شستشوی آن فرا رسیده است.
تاریخچه فرش بافی با وجود آنکه در مورد اولین دست بافته های بشر اطلاعاتی کم وبیش کافی وجود دارد ولی درباره نخستین فرش های گره دار جهان و تاریخ و محل بافت انها دانسته های ما اندک بوده و بیشتر در حدود حدس وفرضیه باقی مانده است.
پروفسور (در سال 1328 شمسی ) 1947 میلادی ردنکو قطعه فرش گره داری را که در اصل به عنوان پوشش اسب به کار می رفته است در قبرهای ستور از یخ چادرنشینان صحراگرد در محلی به نام پازبریک واقع در هشتاد کیلومتری مرز مغولستان در میان وه های آلتانی کشف می نماید
تعمیرات فرش
ممکن است تعمیرهای جزئی فرش از قبیل شیرازه دوزی، ریشه بافی و عملیات مربوط به صاف کردن کناره های فرش را در صورت داشتن سلیقه و تجربه و حوصله در منزل انجام داد ولی رفوگری و رفع چروکیدگی فرش به هر کیفیت و مقدار، کاری است که تنها از عهده رفوگرهای متخصص بر می اید. این است که توصیه می شود. به هنگامی که فرش های شما نیاز به تعمیرات کلی و رفو دارند آنها را به موسسات و افراد با تجربه در این کار بسپارید به خصوص اگر آن ها فرش های ابریشمی و عتیقه باشند.
ارزیابی فرش چیست؟
به کلیه عملیاتی که منجر به قیمت گذاری فرش شود ارزیابی فرش گویند که این عملیات عبارتند از بررسی عواملی چون محل بافت، رنگ بندی، طرح، نوع مواد مصرفی، رجشمار، نوع رنگرزی خامه فرش، عیوب، ابعاد، سلیقه مشتریان قیمت روز بازار، که برای فرشهای کهنه علاوه بر موارد فوق عوام دیگری چون سلامت فرش از نظر نگهداری، شخص تولید کننده و طرح که گاه با آرمی در فرش مشخص است و قدمت فرش نیز تاثیر به سزا دارد که در زیر به شرح مختصری در چند مورد می پردازیم.
1- رنگ بندی فرش:
یکی از مهمترین عوامل در ارزیابی، رنگهایی به کار رفته و قرار گرفتن صحیح آن ها در کنار یکدیگر است که هر قدرتجربه نقاش و علم شناخت رنگ و بکارگیری تمام جوانب و خواص آن از جمله انواع تضادها، هارمونی، تأثیرات رنگ و … بیشتر باشد و از سلیقه ورنگهای مورد پسند بازار داخلی و خارجی آگاهی داشته و در رنگ آمیزی طرح فرش استفاده کرده باشد بر زیبایی فرش چنان می افزاید که می تواند عیوب دیگر را نیز تحت الشعاع قرارداده و مشتری به خاطر رنگ بندی جذاب از آنها چشم پوشی نماید. زیرا عموم مشتریان به هنگام خرید فرش اولین ملاک را رنگ جهت ست کردن با مبلمان و دیگر تزئینات داخلی منزل قرار می دهند برای مثال گبه هیچ طرح خاصی ندارد ولی برخی از تولید کنندگان با استفاده از علم رنگ گبه هایی تولید که چشم هر بیننده ای را خیره می نماید.
2- طرح فرش:
عامل موثر دیگر در ارزیابی نوع طرح، ظرافت، اصالت، کم یا پرکار بودن و زیبائی آن است. که طراح هرچه چیره دست تر باشد. مسلماً طرحی زیباتر با رعایت تمامی جوانب زیبائی شناسی آفریده که خود در قیمتفرش ونیز دید مشتریان تاثیر به سزا دارد. البته باید پذیرفت که فرش ایران نیاز به نوآوری در طرح دارد و می بایست طرح هایی جدید و بدیع، توجه به اصالت هنر ایرانی توسط طراحان خلاق به نقش کشیده شود. اما متاسفانه طراحانبیشتر از روش تلفیق استفاده می نمایند و به همین علت از دوران صفویه تاکنون چندان تغییری حاصل نگردیده و طرح ها تکراری وهمسان دیده می شوند. عده ای نیز از طرح های شبیه سازی شده از فرش های خارجی مبادرت به تولید نموده کهشاید با فرش خوبی نیز روبرو شوند امان ضربه ای بزرگ بر پیکره اصالت فرش ایران است.
3- مواد مصرفی در فرش:
معمولا فرش ها از نظر مواد مورد استفاده به شرح جدول زیر می باشند:
به هنگام ارزیابی علاوه بر دقت در نوع مواد مصرفی به نکات ذیل نیز باید توجه داشت:
الف) به هیچ عنوان از الیاف مصنوعی چه به تنهائی و چه به صورت مخلوط یا الیاف طبیعی در بافت فرش استفاده شده است.
ب) پشمبکار رفته می بایست از نوع مرغوب و یکدست باشد و علی الخصوص باید توجه داشت که از پشم دباغی در فرش استفاده نشده باشد.
4- عیوب فرش:
با توجه به اینکه فرشهنری است دست بافته و ماشینی نیست مسلماً عیوبی در ان دیده می شود که می توان به دلیل فوق بسته به نوع یا درصد عیب از برخی چشم پوشی نمود اما نباید عیب چنان باشد که از زیبائی آن کاسته و یا مشکل موزون و اصلی فرش را تغییردهد، البته در هر صورت در قیمت گذاری تاثیر دارد. تعدادی از این عیوب عبارتند از: کجی، سره، شانه، ترنج دار بودن، غلط بافی رگه، دورنگی، ابرشی، ذرتی، کوبیده گی، کیسی، خلوتی، پارگی، یارنو، پوسیدگی، شل بافی، بیدخوردگی و …
5- رجشمار فرش:
رجشمار به تعداد گره بافته شده در مقیاسی معین گویند که این مقیاس در فرش های فارسی بافت cm5/6 و در فرشهای با گره آذی cm7 محاسبه می شود که هر قدر تعداد این گره ها بیشتر باشد فرش از ظرافت بیشتری برخوردار و قیمت آن نیز به الطبع بالاتر می رود.
6- محل بافت فرش:
کارشناس می بایست محل بافت فرش را تشخیص دهد، برای اینکار معیارهایی رد نظر گرفته می شود که عبارتند از طرح، رنگ بندی، نوع رنگرزی، مواد مصرفی، نوع گره، شیرازه، گلیم بافت، نوع پوددهی و… که معمولاً فرش های مناطق معروفتر با توجه به خواسته مردم در بازار از قیمت بالاتری برخوردارند.
بی تدبیری متولیان صنعت فرش و واردات بی رویه از چین: قالی ایرانی؛ تیپا خورده و رنجور
در حال حاضر فرش ایرانی نتوانسته با تغییر در طرح و نقش و رنگ با تغییر سلیقه مشتری هماهنگ شود. سال های نه چندان دور، وقتی که فرش ایرانی در بازارهای جهانی چشم نوازی می کرد و متولیان صنعت فرش، باد به غبغب می انداختند و به نشانه برتری کج می نشستند، چشم بادامی ها در فکر پیشتازی بودند. چینی ها در کپی طرح فرش های دستباف ایرانی پیشتاز شدند و به تولید فرش دستباف ایرانی پرداختند. بعد از چینی ها هم پاکستانی ها و هندی ها وقتی واکنشی از سوی ایرانیان در پی کپی کردن فرش های ایرانی از سوی چینی ها ندیدند با خیالی آسوده به کپی کردن طرح های ایرانی و تولید آن پرداختند. مسئولان فرش دستباف آنقدر در سودای برتری بودند و به آمار 50 درصدی تصرف بازار فرض دستباف جهان فخر می ورزیدند که فرش های تولیدی چینی، پاکستانی و هندی نه تنها در کشورهای آنها تولید می شد که وارد کشور هم شد و جالب تر آنکه در نمایشگاه های فرش دستباف هم از آنها رونمایی شد و در ایران به معرض نمایش درآمد. اما مسئولان فرش دستباف و در رأس آنها، مرتضی فرجی، معاون بازرگانی دولت نهم و رئیس مرکز ملی فرش دستباف تاکید داشت که فرش های کپی شده و مشابه فرش دستباف ایرانی، قاچاقی وارد کشور شده است. گرچه بخشی از گفته های معاون وزیر بازرگانی مبنی بر ورود فرش های قاچاق توجیه پذیر بود اما این میزان آنقدر نبود که بتواند بازار فرش دستباف را فلج کند. چه آنکه همان زمان مسئولان گمرک خبر دادند که فرش های چینی با کانتینر وارد کشور شده است و نه تک تک.
ماجرای کپی برداری از طرح های فرش ایرانی و صادرات آن به ایران آن زمان اوج گرفت که خبر آمد که چینی ها در کشور خودشان شهری تاسیس کرده اند به نام «کاشان» و فرش های مشابه فرش ایرانی را که گاهاً خود قالیبافان هم نمی توانند تفاوت آن بفهمند، تولید می کنند بعد از آن اما اتفاق جالب تری رخ داد. در حال حاضر در آفریقای جنوبی، یکی از سرمایه داران ایرانی با همکاری و سرمایه گذاری تجار آفریقایی اقدام به استفاده از قالیبافان ایرانی در آفریقای جنوبی کرده است و برای آنکه دیگر هیچ حرف و حدیثی هم در بافتن فرش دستباف تمام ایرانی نباشد، نخ و پنبه ایرانی را هم از ایران به آفریقای جنوبی صادر می کند در همانجا فرش تمام ایرانی را به دست بافندگان ایرانی می بافند و مستقیم به کشورهای اروپایی (المان و ایتالیا) و آمریکا صادر می کند.
هرچند کیفیت این فرش ها مانند فرش های ایرانی نیست اما قیمت این فرش ها یک سوم فرش های ایرانی است.
از جنس ابریشم یا کرک (درجه 1 و 2و3) سپس بوسیله خامه که ممکن است جنس ابریشم یا کرک باشد یا از هر دو جنس گره هایی بافته می شود و پس از هر رج بافت نخهایی افقی بنام (پود نازک و پود کلفت) از ما بین چله ها و روی هر گره ها عبور می کنند.
برای استحکم و ایجاد نظم در فرش با توجه به موضوع فرش به سراغ یک مغازه فرش فروشی که آن هم در بازار فرش تهران واقع بود رفته تا سوالات خود را درباره فنون فروشندگی از فروشنده جویا شدیم به یک مغازه که از لحاظ بنا بسیار قدیمی بود وارد شده و فرشهایی را نظاره کردیم که بصورت افتاده روی هم قرار داشتند البته تعدادی از فرشها هم بصورت آویزان بودند و به همین خاطر راحتتر می شد آنها را نگاه کرد آقای فروشنده که پوشش ظاهری چندان مناسبی نداشت در ابتدا قصد جواب دادن به سوالات ما را نداشت ولیبا اصرار ما راضی به دادن پاسخ به سوالات ما شد از او دربارۀ شغل فرش فروشی سوال کردیم و اودر جواب گفت که فرش جزء لوازم منزل می باشد که برای نشستن بر روی زمین از آن استفاده می شود برخی نیز به صورت تابلوهایی زینتی و برخی قالیچه و کناره و … بافته می شوند که ابتدا چله کشی می شود به صورت عمودی
2) تعداد نیروی انسانی مشغول به کار چند نفر است؟ 4 نفر کارگر یک حسابدار و خود مالک مغازه
3) طریقه چیدمان فرشها به چه شکل می باشد؟ فرش ها هم بصورت ذیل از سقف آویزان بوده و برای دیدن آنها را می توان بصورت کشویی جابجا کرد و هم بر روی هم قرار دارند
4) روش ها و محل های خرید جنس اولیه به چه صورت می باشد؟ خرید فرش های ماشینی از کارخانجات و فرش های دستباف از فروشنده های دیگر
5) فنون خرید چگونه است؟ برای خرید فرش های دست باف و فرش های قدیی به کاشان و روستاهای اطراف آن می رویم برای فرش ها ی ماشینی هم از طریق بازاریابهای کارخانجات سفارش می دهیم
6) نحوه بازاریابی چگونه می باشد؟ قیت ارزان تر می دهیم
7) نحوه دریافت پول چگونه است؟از طریق دستگاه های کارت خوان و بصورت نقدی
8) مشتری مداری شما چگونه می باشد؟ مشتری مداری خیلی انجام نمی شود مثلا کارخانجات فرش های فروخته شده معیوب را به راحتی تعویض نمی کنند
9) آموزش چگونه می باشد؟ بیشتر بصورت استاد و شاگردی جهت شناخت فرش های دستباف و با کیفیت و یا قدمت و قیمت فرش های قدیمی
10) صادرات فرش را چگونه انجام می دهید؟ بیشتر فرش های قدیمی و دستباف تابلو فرش های نفیس را به افرادی که این فرش ها را به کشورهای اروپایی می برند می فروشیم
11) اقتصاد پیشرو در این صنعت در جهان کدام کشور است؟ فرش ایران همیشه بهترین کیفیت را داشته است ولی امروزه کشورهایی نظیر چین و هند هم در این عرصه به شدت رقابت می کنند مواد اولیه و کارمزد بافندگان در ایران بیشتر از چین و هند است بنابراین فرش های ما گران تر است
12) آیا نمایشگاهی برای فرش ایرانی برگزار شده است؟ متأسفانه در داخل کشور نمایشگاه معتبری برای فرش نداریم ولی در خارج از کشور نمایشگاه های خوبی برگزار می شود
13) چه اقداماتی برای صادرات باید انجام داد؟ بهتر است کاری کنیم که بازار فعلی در دنیا را از دست ندهیم باید کیفیت کارمان را بالا ببریم و قیمت پایین تری ارائه کنیم از طرفی تبلیغات وبازاریابی بین المللی خوبی انجام دهیم و در بازارهای جدید محصولاتمان را بفروش برسانیم یکی ازدلایلی که صنعت فرش از رونق افتاده عدم صادرات به کشورهای اروپایی است.
14) تخلفات این صنف چیست؟ بیشتر گران فروشیاست که مخصوص فرش های دستباف می باشد زیرا فرشهای ماشینی را به قیمت کارخانجات عرضه می کنیم
15) مرغوبترین فرشها مربوط به کدام شهر می باشد؟ مربوط به شهر تبریز و خطه آذربایجان می باشد
16) زیباترین و پر فروش ترین طرح ها چه می باشد؟ طرح های افشان، شاه عباسی، قاب قرآنی، طاقی و غیره می باشد
17) برای برگزاری هرگونه نمایشگاه بین المللی در ایران و در خارج چگونه باید عمل کرد؟ برگزاری هرگونه نمایشگاه بین المللی در ایران و در خارج به نام جمهوری اسلامی ایران مستلزم اخذ موافقت وزارت بازرگانی شرکت نمایشگاه های بین المللی می باشد
18) از هنرمندان فرشباف معروف چه کسانی را می شناسید؟ قلی نامی – محمد حسن نجف زاده معروف به (بنام تبریزی) – اهرابی – طباطبایی – میرزا تقی خیابانی
از جنس ابریشم یا کرک
19) فرش تبریز در سالهای اخیر با چه طرح هایی بیشتردر بازار دیده می شوند؟ با طرح های گلدانی، محرابی، شکارگاه، گل فرنگ، شاه عباسی، قاب قرآنی، افشان، اسلیمی، منظره بافی و بعضی از اثار وابنیه اسلامی از کوچک ترین تا بزرگترین اندازه ای ممکن بافته شده اند از دیگر طرح های رایج میتوان به ریز ماهی، لچک ترنج و بته اشاره کرد
20) چه امری در صنعت فرش باعث ایجاد تشکل های سازما نیافته شده؟
رقیبانی از کشورهای آسیایی برای فرش دستباف ایران پیدا شد که حضور این کشورها بازارهای جهانی فرش ایران را مورد تهدید جدی قرار داد این امر باعث ایجاد تشکل های سازمان یافته برای تولید فرش دستباف با کیفیت بالا و منطبق با خواست خریداران جهانی را مضاعف کرده است
21) رنگرزی در فرش ها به چند نوع می باشد و کدام بهتر است؟
به دو نوع گیاهی و شیمیایی که ارزش رنگرزی گیاهی بیشتر است و قابل مقایسه با رنگرزی شیمیایی نیست
22) سهم فرش ایرانی دربازارهای جهانی چند درصد کاهش داشته است؟ سهم فرش ایرانی در بازارهای جهانی طی دو دهه گذشته از 67 درصد به رقمی حدود 20 درصد تنزل اشته است
23) چه عواملی سبب تنوع در تولید فرش ایرانی می باشد؟ به دلیل پراکندگی مناطق تولید فرش در ایران تولید این محصول از فرهنگ ها و آداب و رسوم اقوام مختلف رنگ گرفته که سبب تنوع در تولید فرشایران شده است
24) برای توسعه این صنعت چه کارهایی می توان انجام داد؟ بیمه تکمیلی قالیبافان، پرداخت تسهیلات ارزان قیمت، احداث کارگاه های بزرگ و مجهز ارائه آموزش های بهبافی و توسعه نمایشگاه های دائمی از اقدامات موثر می باشد همینطور ثبت طرح ها که عدم ثبت طرحها باعث می شود کشورهای رقیب با وجود استفاده از طرح های ایرانی فرشهای بسیار پایین تر و با اتکا به قیمت تمام شده کمتر ارائه نمایند
25) از مشکلات این صنف بگویید؟ گرانی مواد اولیه – استفاده از نقشه های سنتی و قدیمی در بافت فرش، فقدان توجه کافی مسئولان به پرداخت تسهیلات حمایتی – مواد اولیه نامرغوب – افزایش تولید و فروش فرشهای دستباف بدون کیفیت چینی وجد واسطه ها – استفاده از پشمهای دباغی شده و بدون کیفیت
26) مزایای فرش بافی چه می باشد؟ بزرگترین عامل اشتغال زایی فرش بافی می باشد از جمله در مناطق محروم روستایی که عامل اصلی کسب درآمد در آنها است چون بدون نیاز به تکنولوژی مدرن و تنها با وسایل ساده و برخی موارد ابتدایی میتوان در این حرفه مشغول به کار شد
27) برگزاری نمایشگاه ها چه تاثیری در این صنف دارد؟ نقطه اتکایی برای فرش ایران است و پیامدهای مثبتی به دنبال دارد.
28) در چه صورت تولید فرش دستباف افزایش می یابد؟ لازم است تسهیلات نیز بیشتر برای ساماندهی تولدی فرش مرغوب یا در قالب جوایز صادراتی به صادر کنندگان پرداختشود چون هر اندازه صادر کننده بیشتر بتواند فرش ایران را در بازارهای هدف به فروش برساند به همان مقدار تولید فرش دستباف کشور افزیش می یابد
29) برای حمایت از تولید کنندگان این صنف چه باید کرد؟ ساماندهی مواد اولیه مرغوب – ترویج رنگ های گیاهی در تولید فرش دستباف و بازاریابی تولیدات روستایی از جمله فعالیت های اتحادیه شرکت های تعاونی فرش دستباف روستایی برای حمایت از تولید کنندگان می باشد
30) آیا صنف فرش فروشان دارای شرکت تعاونی و یا اتحادیه می باشد؟
هم اکنون حدود 28 شرکت تعاونی فرش دستباف با قریب 50 هزار نفر عضو این اتحادیه هستند
31) بیشترین عواملی که در یک فرش مشتری را به خود جذب می کند چیست؟ وجود تنوع در نقشه و رنگ در جذب مشتری بسیار مهم است.
32) آیا تنوع و تولدی امروزه رش های ماشینی تاثیری بر روی فرش های دستباف داشته است؟ فرش دستباف کالای تولیدی فوق العاده ضربه پذیر است تنوع و تولید بالای فرش های ماشینی یکی از دلایل رکود فرش دستباف در بازار می باشد.
33) وضعیت بیمه بافندگان چگونه می باشد؟ هر یک از بافندگان فرش دستباف در ازای پرداخت ماهیانه 42 هزار ریاف تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار می گیرند.
34) بازار هدف در این صنف بیشتر در کدام کشورها می باشد؟
عراق- کشورهای آمریکای لاتین و حاشیه خلیج فارس
35) آیا تولید کننده فرش دستباف مالیات پرداخت می نماید؟ خیر
36) آیا می توانیم فرش دستباف را به عنوان یک کالای اقتصادی تعریف کنیم چرا؟ خیر چون اگر فرش یک کالا باشد تولید کننده و صادر کننده همه تلاش خود را برای جلب نظر مصرف کننده بکار می گیرند
37) قیمت فرش در چه حدودی می باشد؟ فرش بسته به کیفیت آن از 5 هزار تومان الی 50 میلیون تومان خرید و فروش می شود.
مقدمه
ایران در شرایط موجود با 5 هزار هکتار زمین زیر کشت گل و گیاه با شرایط 17 سال پیش کشور هلند در سال 1991 از نظر کشت برابری می کند، امادر حال حاضر کشور ما از نظر تولی گل و گیاه در مقام هفدهم دنیا قرار دارد، اما ازنظر صادرات در ردیف 107 جهان جای گرفته است، این در حالی است که کشورهایی مانند هندوستان و ترکیه بین 3 تا 5 میلیارد دلار از صادرات گل،درآمد ارزی دارند.
با وجود تمامی ظرفیت های موجود که به هیچ وجه متناسب با جایگاه ایران در صنعت جهانی نیست، با گذشت زمان، شرایط فعالیت در این عرصه دشوارتر می شود، به طوری که علاوه بر آن که وارد شدن در این عرصه، جذابیت های اقتصادی برای سرمایه گذاران ندارد، حتی بسیاری از از گلخانه داران نیز با توجه به زیان های اقتصادی ناشی از بی تدبیری ها، از ادامه فعالیت صرف نظر می کنند.
تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی
سابقه درمان بیماریها با گیاهان دارویی به قدمت تاریخ زیست انسان بر روی کره زمین است. انسان به حکم تجربه، علم و اندیشه جانوران بنا به مقتضیات خود در طول عمر حیات در کره زمین به کمک گیاهان دارویی خود را مداوا کرده و می کنند. گیاهان دارویی در باغ خدا می رویند. در دشتها، مراتع وسیع، جنگلها و … پیدا می شوند. بدست کسی کاشته نشده و به همت کسی هم آبیاری نشده است.ایران کشوری وسیع با تنوع آب و هوایی است. از چهارده گونه اقلیم آب و هوایی شناخته شده در جهان ایران دوازده نوع آن را در نقاط مختلف کشور دارا می باشد و از این رو از استعداد طبیعی برای رویش انواع گیاهان از جمله گلها و گیاهان زینتی برخوردار است.
تنوع آب هوایی ایران این اجازه را می دهد که در پرورش گل و گیاهان زینتی ن تنها تقاضای بازار داخلی، بلکه بخشی از تقاضای بازار چهار میلیارد دلاری انواع گل وگیاه تزیینی را تأمین کند.
با وجود استعداد های طبیعی، سهم ایران در تولید و تجارت جهانی انواع گل و گیاهان زینتی تقریباً نزدیک به صفر است. چنانچه توانمندیها و استعدادهای بالقوه در زمینه تولید و صادرات انواع گل و گیاهان زینتی به درستی شناسایی شود و با اتخاذ راهکارهای مناسب و موانع برطرف گردد. به سهولت می توان سالانه چند صد میلیون دلار از صادرات این محصولات کسب درآمد نمود و اشتغال مناسبی را برای نیروی کار کشور فراهم ساخت.
شاید ازعمر قدیمی ترین گلخانه های ایران که هم اکنون فعال است، 70 تا 75 سال می گذرد، در حالی که کشور ما با دانش گلخانه های طبیعی از جمله گل های لاله، سنبل ، زنبق، سیکلمه و برخی درختچه ها و تعدادی زیادی از درختان میوه در طول قرن ها، کشورینامی در زمینه پرورش گل و گیاه به شمار می آمده است.
ایران در یک منطقه پر رود با طول روز بلند وروشنایی آفتاب، از جمله نادرترین موقعیت های پرورش گل و گیاه را بدون صرف هزینه های گرم کردن و روشن نگه داشتن گلخانه ها، دراست،در حالی که ابعاد تاثیرگذار اقتصادی آن، همواره پنهان باقی مانده است.
هزاران سال است که بدین منوال در چرخه حیات بوده و طبیعت را آرایش می دهند.
رابطه گیاهان دارویی و بیماری
هر خاکی و هر آب و هوایی، بستر انواع از گیاهان دارویی است بنابراین همه چیز در همه جا نمی روید و حکمت خلقت دراین است که هر جا بیماری هست، قطعا نوع گیاه دارویی آن نیز یافت می شود. از طرفی همه گیاهان دارویی در یک فصل خاص نمی رویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک فصل یا یک زمان و وفور گیاهان دارویی آن فصل را جستجو نکرده است، ولی می دانیم که بسیاری از بیماریها در فصل خاص شیوع پیدا می کنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته شده و ناشناخته نیز در همان فصل به وفور یافت می شوند.
به منظور پویا بودن باغ گلها، با توجه به شرایط اقلیمی و کمبود گل در فصل زمستان، مجموعه گلخانه به مساحت های مختلف در قسمت مناسب باغ پیش بینی شده است که با فراهم نمودن انواع اقلیم در طول فصل زمستان بازدید کنندگان می توانند نظاره گر انواع گلها باشند و بین صنف گل فروشان توززیع گردد.
نرده های اطراف باغ:
با توجه به تنوع گلها و گیاهانی که نیاز به مراقبت ویژه دارند، اطراف باغ با نرده های ساده و دیوار سبز انواع پرچین محصور، به گونه ای که ضمن جلوگیری از ترد افراد به صورت دیواره های سبز محدوده باغ را مشخص سازد.
این مجموعه با مساحتی در حدود 1170 متر مربع دارای 132 گونه از انواع گیاهان دارویی و خوراکی موجود در مناطق مختلف ایران می باشد که بر اساس یک سری مطالعات، انتخاب ونسبت به کشت آن اقدام شده است. موقعیت این مجموعه در شمال باغ می باشد.
باغ سوزنی برگان:
این قسمت دارای انواع درختان سوزنی برگ می باشد که مساحتی بیش از 2166 متر مربع از باغ را به خود اختصاص داده و در منتهی الیه دریاچه واقع گردیده است. تنوع گونه ها در این مجموعه بالغ بر 86 گونه می باشد.
باغ گیاهان پیازی:
این مجموعه نیز با انواع گیاهان پیازی شکل گرفته، همچنین سعی شده با استفاده از تعداد قابل توجهی از گونه هایی که با شرایط آب و هوایی اصفهان سازگاری دارند، منظره زیبایی به نمایش گذاشته شود. تعداد گونه های این مجموعه 38 گونه و مساحت آن بالغ بر 740 متر مربع است.
این مجموعه نیز با مساحتی در حدود 900 متر مربع در ضلع شرقی باغ و در کنار آمفی تئاتر با تعداد 46 گونه گیاهی پیش بینی شده است که دارای گونه های متعدد زنبق می باشد.
مجموعه پرچین:
به منظور جداسازی و تفکیک قطعات مختلف از پرچینهای متفاوت با گونه مورت، انواع شمشاد، و زرشک استفاده گردیده که طول عملیات اجرایی در این بخش به 1540 متر بالغ می گردد.
مجموعه گونه های داوودی:
این مجموعه نیز با مساحتی در حدود 900 متر مربع در ضلع شرقی باغ با تعداد 26 گونه گیاهی پیش بینی شده است که دارای گونه های متعدد از گلهای داوودی می باشد.
آب نما:
معابر اصلی و فرعی با استفاده از آب نماهایی به قع 80×40 سانتیمتر همراه با فوراه های متعدد اجرا گردیده که طراوت و زیبایی خ اصی به مجموعه بخشیده است. آب مورد استفاده از مراکز باغ به منتهی الیه آب نماها متصل شده و پس از برگشت مجدد به صورت چرخشی جریان می یابد.
به منظور کاهش هزینه کارگیری وحداکثر استفاده از آب همچنین ایجاد محیطی مرطوب، از آبیاری تحت فشار استفاده شده و کلیه سطوحی که امکان آبیاری بارانی درآن وجود دارد، تحت پوشش طرح فوق قرار گرفته است.
جهت تأمین نور مناسب و روشنایی باغ در شب از پایه های بلند به همراه پروژکتور جهت نورپردازی به روش متمرکز استفاده شده است. همچنین پایه های کوتاه با نور ملایم در مسیرهای حرکت پیش بینی گردیده است که فضای زیبایی را در شب ایجاد می نماید.
گل آرا به چه شخصی اطلاق می شود و وظایف او چیست؟
به فردی اطلاق می شود که بتواند برای آرایش و قبول سفارشات مشتریان (ماشین عروق دسته گل، دسته گل عروس و …) از عهده آرایش، حفظ و نگهداری گلها برآید.
وظایف گل آرا:
- توانایی آمده کردن انواع گل جهت آرایش
- توانایی آماده کردن ابزار کار
- توانایی آرایش کردن با گلهای تازه درون پایه های مختلف
- توانایی حفظ و نگهداری از گل های تازه
- توانایی تهیه آلبوم از کارهای انجام شده جهت سفارش های بعدی
- توانایی ایجاد ارتباط با مشتری
- توانایی تهیه سفارشات بصورت اقتصادی
- شناسایی انواع سبدها و موارد مصرف هریک
- شناسایی انواع گلدان ها و موارد مصرف هریک
- شناسایی تمیر نگاه داشتن کوزه ها و ظروف مخصوص نگاهداری بطور روزانه
- شناسایی چیدن کوزه های گل به شکل چشم گیری بطوری که هم مورد استفاده مشتری قرار گیرد و هم در کنار یکدیگر بوده و در انتخاب گل کمک نماید
- شناسایی انواع پایه ها و موارد مصرف هریک
- شناسایی انواع گنزها
- شناسایی با انواع ظرف ها و سبدها و قراردادن اسفنج و گنزوتوری درآنها
- شناسایی اصول انتخاب پایه مناسب بر حسب نوع سفارش
- شناسایی گل ها در رابطه با نوع جنس و بو
- شناسایی آگاهی از قرار دادن ساقه هر گل به نسبت احتیاج به آب شناسایی رنگ گل ها و موارد مصرف هر یک
- شناسایی رنگ گل ها و موارد مصرف هر یک
- شناسایی اصول چیدمان گل
- شناسایی آماده کردن ساقه به روش شوک دادن، سوزاندن و کوبیدن
- شناسایی چیدن و تزیین گل در کوزه ها بطوری که در اثر برداشتن فرم کوزه حفظ شود
- شناسایی اصول انتقال گل از گلخانه به محل آرایش گل
- آشنایی با پرورش گلهای مختلف
- شناسایی اصول انتخاب اندازه گل ها نسبت به یکدیگر
- شناسایی اصول کوتاه کردن گل در محل استفاده (کوتاه کردن داخل آب)
- شناسایی انواع گل و موارد مصرف هریک جهت تزیین در فضای بسته یا باز
- آشنایی با رسم دایره رنگی
- شناسایی رنگ ها و ترکیب رنگ ها (رنگ های اصلی رنگ های گرم و سرد رنگ های خنثی) رنگ های فرعی
- شناسایی تأثیر رنگ ها در روح و روان
- شناسایی تضاد رنگ ها در دایره رنگی و کاربرد هر کدام از رنگ های گرم و سرد
- شناسایی طرز قرار گرفتن رنگ ها در داخل و کنار یکدیگر و تاثیر آنها
- شناسایی اصول انتخاب رنگ
- شناسایی کوتاه کردن ساقه گل و زدن برگها و خارهای اضافی
- شناسایی پاک کردن انواع گلها و بطوری که هم برای مشتری قابل مصرف بوده و هم به دوام گل لطمه نزند
- توانایی آماده کردن انواع گل جهت آرایش
- شناسایی نظافت و تمیز محل کار
- شناسایی نظافت شخصی و لباس کار مناسب
- آشنایی با هدف و موضوع آراستن گل و نوع هر آرایش (عروس، عزا، مهمانی، اداری و میزهای پذیرایی) در انواع مختلف
- شناسایی با انواع آراستن دسته گل سبد گل گلدان بسته های کادو و ماشین عروس و سایر پایه ها بنابر مورد
- آشنایی با شخصیت اجتماعی و سن و سال شخصیتی که برای او گل تهیه می شود.
- آشنایی با محیط و محلی که گل در آنجا استفاده می شود و سایر تزئیناتی که در آن محل وجود دارد.
- آشنایی با انواع گل های طبیعی تازه و موارد مصرف هریک
ابزار و وسایل کار گل آرا چه می باشد؟
انواع پایه – قیچی باغبانی – قیچی کاغذ بری – تور سیمی – فرم اشباع شده از آب نوار چسب – چاقوی تیز – سیم های مختلف گل – اسپری های شفاف کننده – رنگ های اسپری – روبانهای مختلف الوان – انواع گنز – انواع قطعات چوب شمشاد – پنس – ظرف- آب وایت برد – ماژیک – تی – فرچه – کوزه های سفالی – خار پاک کن – چکش – قیچی خیاطی – پایه مخصوص برای قرار داردن گل ها
سنگ گرانیت 4000متر مربعه جدول گذاری محوطه باغ: 4200 متر طول (از نوع تیشه ای)
مساحت ساختمان سر درب ورودی:
180 متر مربع
محوطه سازی پارکینگ: 4345 متر مربع
جدول گذاری پارکینگ: 600 متر طول
کانال سازی با سنگ تیشه ای: 300 متر طول
احداث حوضها با سنگ تیشه ای: 80 متر مربع
احداث برکه : 3177 متر مربع
(کف برکه از سنگ ضایعات و بدنه ها از سنگ لاشه ساخته شده است)
کف فروش: 2500 متر مربع
زیرسازی در کل معابر باغ: 7453 متر مربع
محوطه سازی ورودی با سنگ مالون: 1500 متر مربع
بدنه سازی با سنگ مالون: 250 متر مربع
هزینه آزاد سازی: 1.200.000.000 ریال
معرفی یکی از باغهای گل معروف در شهر اصفهان که به استاندارد جهانی نزدیک شده است در این باغ آب به صورت فواره هایی کوتاه جریان می ابد و سرانجام به برکه برخورد می کند همچنین عناصر و مختصات فرهنگ معماریسنتی اصفهان در بناهای این باغ تبلور عینی یافته است
معرفی قسمت های مختلف مجموعه این باغ گل – پاویون ورودی – باغ صخره ای – آبشار باغ و …
آب مورد استفاده از مرکز باغ به منتهی الیه آب نماها متصل شده و پس از برگشت مجدد به صورت چرخشی جریان می یابد. به منظور کاهش هزینه کارگری و حداکثر استفاده از اب و همچنین ایجاد محیطی مرطوب از آبیاری تحت فشار استفاده شده و کلیه سطوحی که امکان آبیاری بارانی در آن وجود دارد، تحت پوشش طرح فوق قرار گرفته است. جهت تأمین نور مناسب و روشنایی باغ در شب از پایه های بلند به همراه پروژکتور جهت نورپردازی به روش متمرکز استفاده شده است. همچنین پایه های کوتاه با نور ملایم در مسیر های حرکت پیش بینی گردیده است که فضای زیبایی را در شب ایجاد می نماید. با عنایت به فلسفه وجودی باغ مبنی بر ارائه انواع گلها سازگار با شرایط آب و هوایی اصفهان مجموعاً در قسمت های مختلف باغ تعداد 395 گونه گیاهی کاشته شده است
Rossa در لاتین به معنای گل سرخ می باشد. از آغاز تاریخ ، گل سرخ بیش از همه گلها در قلوب بشر جای گرفته و از وقتی که مردم از زیبایی درخشان گل، آگاهی یافتند، گل سرخ یک سر و گردن از آنها بلندتر بوده است. گل سرخ نیاز بزرگی از افسانه و تاریخ را به همراه دارد. این درختچه زیبا، میلیونها سال قبل از به وجود آمدن بشر در روی زمین، زیسته و زیبایی و عطر را در همه جا گسترده است فسیل هایی که از شکوفه های گل سرخ در آرگون (Oregon) و کولورادو (Colorado) بدست آمده، محتملاً به 35 تا 70 میلیون سال قبل، مربوط بوده است. رزهای خشکیده ای از 300 سال قبل از میلاد از گورهای مصریان به دست آمده تصور می رود که نشان اولین آشنایی مصریان با گل سرخ باشد. معهذا تحقیقات وسیعتر نشان می دهد که این گل بومی مصر نبوده، بلکه از آسیای صغیر به آنجا آورده شده است. تاریخ افسانه وار گلس سرخ طی قرن ها توسط هنرمندان، صنعت گران، نویسندگان و درختکاران بوجود آمده که بوسیله این گل زیبا افسون شده اند و شرح فریفتگی شان را برای آیندگان نگه داشته اند تا از آن لذت ببرند. از جمله شاعرانی که افسانه های اساطیری پیرامون گل سرخ در مدایح و ستایشگرها گفته، می توان به اثر اناکرنون (Anaceron) قرن 6 میلادی شاعر غزلسرای یونانی پی برد و رو نسازد (P.de Ronsard) 1585-1524) ، شاعر فرانسوی، فرانسوادو مالحرب (F.de Malhere ) 1555 – 1548) شاعر فرانسوی دربارۀ هنری چهارم و لوئی سیزدهم و بالاخره غزلهای سلیمان (Cantiouses des cantiques) را می توان نام برد.
موارد استفاده: گل سرخ
گل سرخ، مظهر محبت است و زیبایی، عطر دل انگیز آن از دوران باستان آن را ستوده اند و حکمای یونان مصارف فراوانی (مخصوصاً در عطرسازی و پزشکی) برای آن ذکر کرده اند و در طب شرق جایگاهی ویژه ای دارد گل محمدی که در واقع گل سرخ پرپر، صورتی رنگ مظهر زیبایی و جمال طبیعت به شمار می آید گویند پیامبر اسلام به عطر گل سرخ علاقه وافر داشتند و آن را زیاد استعمال می فرمودند اکنون نیز عطر و گلابی که از گل سرخ تهیه می کنند، در مجالسی با ختم صلوات مصرف می کنند. عمده قسمت هایی مورد استفاده این گیاه گلها و میوه های آن می باشد. گلبرگها و میوه های گل سرخ، کمی قابض بوده و از این رو آن را به عنوان داروی قابض ملایم به کار می برند. دانشمندان انگلیسی در حین جنگ جهانی دوم متوجه شدند که میوه های گل رز، به عنوان منابع بسیار غنی از ویتامین ث به شمار می آید، به طوری که سه عدد میوه متوسط گل سرخ به اندازه یک پرتقال معمولاً ویتامین ث دارد. روی همین اصل از قدیم در روستاهای مناطق معتدل ایران، از میوه گل سرخ و نسترن ، آش، شربت و ترشی درست می کردند و یا نوعی از آن که در مازندان «کلیک» و در آذربایجان «گلدیک» می گویند و بعد از ریختن گلبرگ ها رنگشان قرمز روشن و نرم می باشد به شکل خام نیز مصرف می گردد از گلبرگهای گل محمدی در نواحی غربی و شمال کشور، مربا و شربت درست می کنند که به علت داشتن املاح ملیح و مفید است میوه های گل رز حاوی اسیداسکوربیک به مقادیر 5% تا 7/1 درصد می باشد ولی مقدار ویتامین موجود در آن به منشأ گیاهی ، محل کشت، آب و هوای منطقه، زمان جمع آوری و طریقه خشک شدن محصول دارد. در حقیقت میوه های گل سرخ موجود در بازار فاقد ویتامین ث می باشند، حتی اگر بپذیریم که میزان اسیداسکوربیک موجود در میوه گل محمدی بالا و در حدود 1 درصدباشد وتمام این مقدار کاملاً وارد فراوارده هایی تهیه شده مانند دم کرده، سوپ و مربا مصرف شود ولی قیمت ویتامین ث این فراورده ها در حدود 25 برابر قیمت ویتامین صناعی (سنتزی) خواهد بود، چون اغلب خصوصیات فوق ممکن است صحیح نباشد و چون از نظر جذب و متابولیسم ویتامین ث طبیعی و صناعی فرقی با یکدیگر ندارند، بنابراین میوه گل سرخ نمی تواند به عنوان یک منبع اقتصادی برای ویتامین ث محسوب شود و در قرص های ویتامین ث محتوی میوه گل سرخ و ویتامین ث صناعی است، اغلبذکری از ویتامین ث طبیعی نمی شود و در اکثر موارد مقدار ویتامین ث طبیعی نیز بسیار ناچیز است.
گلاب و اسانس:
همزمان با بهار و ماه های اردیبهشت و خرداد، گل های محمدی با عطر دل انگیز محیط پیرامون را عطر آگین می کنند. در این زمان کارگاه های سنتی و صنعتی مختلف گلاب گیری در اقصی نقاط با وسایل تقطیر، گلها را هر روز صبح زود، قبل از باز شدن کامل غنچه چیده و به همراه بخار آب در دیگ های مختلف، تقطیر می نمایند. اسانس حاصله که در قسمت فوقانی پارچه جمع آوری شده،تجمع می یابد را جدا و پس از ابگیری در درون شیشه های در بسته، دور از نور نگهداری می کنند، اسانس را در ظروفی که اطراف آن توسط نمد پوشیده شده است، عرضه می نمایند، آب باقی مانده حاصل از عمل تقطیر را به عنوان «گلاب» به مصارف مختلف می رساند. از هر سه هزار کیلوگرم ، حدود یک کیلو اسانس به دست می آید اسانس رز یکی از عطرهای بسیار معروف می باشد که به طور وسیع در عطر سازی و سایر فراورده های آرایشی (پودر دندان و انواع پمادها) به عنوان خوشبو کننده به کار می رود. قسمت اعظم اسانس گل محمدی در گلاب، به عنوان تقویت کننده قلب و تهیه شربت مصرف می شود. کشورهای بالکان، فرانسه، ترکیه، مراکش، اسپانیا و ایران تولید می شود برآورد قابل قبول مصرف میکروگرم به ازای هر کیلو وزن بدن برای ستیرال ژرانیل استات، سیترونلول، لینالیل، استات بر حسب سیترال می باشد.
صنعت گلابگیری:
ایران باستان، از دوران های بسیار گذشته به صنعت گلابگیری اشتغال داشته و این کشور مرکز اصلی گل سرخ و گیاهان معطر به شمار می رفته است. بیشترین کارگاه های تولید گلاب میمن و فیروزآباد فارس بوده است. حمله مغولان همراه با نابودی همه چیز، این صنعت را نیز دچار رکود نمود، به طوری که از آن تاریخ تا کنون این صنعت رواج قبلی خود را بازنیافته است. مانند گلابگیری در قرن دهم میلادی توسط اعراب به اروپا بده شد و اولین کشور اروپایی که این هنر را در خدمت گرفت، اسپانیا بود. عطر و گلاب گل سرخ ایران به علت شرایط مناسب آب و هوایی، از مرغوبیت خاصی برخوردار است. به جهت به مقدار کم تولید و بیشتر در داخل کشور مصرف می شود از شهرت جهانی برخوردار است. اکثر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، انواع مختلف عرقیات و گلاب را از ایران تهیه می کنند. متاسفانه اکثر مراکز و کارگاه های گلاب گیری کشور به صورت سنتی انجام می گیرد. کمتر تولید کننده ای با شیمی ترکیبات مواد تولید شده آن آشنایی دارد.
آب مقطر (گلاب) گل سرخ: آب مقطر حاصل از تقطیر گل سرخ را گلاب می نامند. تفاوت گلاب ایران با سایر کشورها در این است که گلاب ایران در واقع از تقطیر گلهای تازه محمدی با آب مقطر تهیه می شود، در صورتی که گلاب سایر کشورها، از طریق حل کردن اسانس گل محمدی در آب مقطر به دست می آورند. هنگامی که آب مقطر گل سرخ به طریقه مصنوعی تهیه شود. ژرانیول با درصد زیادی در آب حل شده، ولی استرها روی صافی باقی می مانند. به عبارتی دیگر ، یکی از مشخصات گل سرخ حضور هیدروکربن هایی دارای 15 تا 22 اتم کربن است که نسبت 9/22 درصد در آن موجود هستند این هیدروکربن ها که (استرها) به مقدار زیاد در هنگام تهیه آب مقطر به روش مصنوعی توسط صافی گرفته شده و به هدر می رود.
گلاب قوی (Stronger rosewater):
محلول اشباع شده استاندارد و خوشبو از گلهای محمدی هک از تقطیر گلهای تازه با آب و جدا ساختن اسانس های اضافی از قسمت آب زلال حاصل از تقطیر به دست می آید. برای اینکه بوی معطر آن حفظ شود، بهتر است که آنرا در ظرفهایی که مقداری هوایی اضافی تازه در بالای آن است نگهداری نمود. که این نوع گلاب اصطلاحا گلاب قوی گویند، این آب مقطر جزء محصولات ثانوی اسانس گل سرخ است و آن را با هر حجم خود آب مقطر ساده مخلوط می کند و آب مقطر معمولی گل سرخ را گلاب سه برابر (Triple Rosewater) به دست می آورند. گلاب تجاری رقیق نشده، به وسیله تقطیر گلهای تازه گل محمدی حاصل می شود و محلول آبی اشباع شده از اسانس هایی حاصل می گردد، آب باقی مانده حاصل از تقطیر گلهای محمدی که به گلاب مشهور است را یا به همین صورت به مصرف می رسانند یا اینکه برای تقطیر مجدد گلهای تازه (به جای آب مقطر) به کار می برند.
ترکیبات شیمیایی:
اسانس گل محمدی مایعی است فرار ، بیرنگ، یا زردرنگ، نیمه جامد، درجه حرارت 20 درجه سانتیگراد مایع بوده و در اثر سرد شدن تدریجی، شکل توده کریستالی یا متبلور به خود می گیرد و در اثر گرم شدن مجدد به حالت مایع در می آید. ماده اصلی این اسانس، حاوی الکل بوده که مهم ترین الک های ترپنی آن عبارتند از: ژرانیول، رودینیول، نرول (Nero (5) تا ده درصد ایناول و اوژنون و مقدار قابل ملاحظه ای استرژرانیل استات می باشد. وزن مخصوص اسانس در درجه حرارت 30 درجه ، 861 درصد گرم است. به طور کلی اسانس گل محمدی شامل دو قسمت جامد و مایع است. قسمت جامد کریستالی به نام استئاروپتن (Stearopene) بدون بو بوده و در گرمای 33 درجه ذوب می شود. قسمت مایع اسانس گل محمدی اولئپتین (Oleoptene) نام دارد.آمریکا و اسپانیا، اسانس گل محمدی (Damask Rose) را مجاز می دانند. بوی اسانس، معطر قوی و مزۀ آن کمی شیرین است. قسمت اعظم اسانس شامل الکل های ترپنی مانند ژرانیول (C10H180)40) تا هفتاد درصد و در حدود 20 تا چهل درصد ال سیترونلول یا رودینول (C12H220) تشکیل می شود. این دو ماده که بخش قابل ملاحظه ای از اسانس را شامل می شود، به حالت مایع و بویی مطبوع و ملایم دارد. قسمت مایع اسانس گل محمدی، علاوه بر دو ماده ذکر شده حاوی فارندسول ، نرول، لینالول، اوژنون (به مقدار 5 تا 10 درصداثر بسیار مشخصی روی اسانس دارد) سیترال، آلدئیدونیلیک و سایر ترکیبات است. وزن هر میلی لیتر آن در 30 درجه ، 852 تا 862 درصد می باشد که با الکل یک محلول کدر می دهد.ال لینالول، اوژنونو استئاروپتین، بیرنگ که در حرارت معمولی جامد است.
گل فروشی
با توجه به یک مغازه گل فروشی که در خیابان اصلی واقع شده بود مراجعه کردیم تا سئوالاتمان را راجع به فنون فروشندگی بپرسیم آقای فروشنده که مردی جوان با ظاهری آراسته بود از ما با گرمی استقبال نمود مغازه بسیار بنای شیکی داشت و گلها بسیار زیبا چیده شده بودند برای گلهای لی لیوم یک آلاچیق تعبیه نموده بود بسیار زیبا و ابتدا از شغل وی سئوالاتی پرسیدیم در جواب شنیدیم:
1-خرید و فروش گل و گیاه تزئینی و آپارتمانی – تزئین ماشین عروس و …
2- تعداد افراد شاغل در این مکان چند نفر می باشد؟ دو نفر.
3- طریقه چیدمان گلها چگونه است؟ گلها همه در گلدان های جدا قرار دارند و همینطور تعدادی سبد گل از قبل به سلیقه خودمان آماده می کنیم.
4- طریق فروش: از طریق مراجعه مشتری به مغازه
5- روش ها و محل خرید جنس اولیه چگونه است؟ از بازار گل و گیاه در جاده خاوران خرید می کنیم
6- فنون خرید چگونه می باشد؟ خرید ها بیشتر به صورت نقدی از بازار گل و گیاه و صبح بسیار زود انجام می شود البته بعضی از گیاهان آپارتمانی از باغ های گل اطراف یا داخل تهران تهیه می شود
7- نحوه بازاریابی چگونه است؟ به هر حال ارائه کار خوب می تواند بازاریابی باشد مثل تزئین ماشین عروس و یا تزئین مناسب دسته گل با متد جدیدتر
8- نحوه دریافت پول چگونه می باشد؟ پول به صورت نقدی از مشتری دریافت می شود البته سیم کارت هم در مغازه داریم و مشتری می تواند با کارت هم پرداخت نماید.
9- خدمات پس از فروش: بیشتر درخصوص گل های آپارتمانی و باغچه ها است که شامل سم زدن و یا تعویض خاک گلدان ها و غیره می باشد البته در صورت مراجعه مشتری انجام می شود
10- مشتری مداری چگونه می باشد؟ سعی می کنیم قیمت ارزان تری بگیریم البته می دانید که ضایعات گل زیاد است و پس از چند روز کلی از گلها را باید دور بریزیم ولی بهر حال سعی می کنیم ارزان تر حساب کنیم برخورد خوب با مشتری و تزئین دسته گل با نظر مشتری هم بی تأثیر نیست.
11- آموزش کارکنان چگونه است؟ ما دو نفر هستیم که بیشتر بر اساس سلیقه شخصی مان نسبت به تزئین گلها اقدام می کنیم البته اموزش هایی هم در خصوص نحوه نگهداری گلها از همکاران دیده ایم
12- آیا نمایشگاهی هم برگزار شده و شما شرکت کرده اید؟ هر سال در شهرستان محلات نمایشگاهی برگزار میشود البته از سال گذشته یک نمایشگاه دائمی گل وگیاه در تهران هم برگزار شده که بازدید کننده خوبی هم داشته است
13- صادرات به چه شکلی می باشد؟ متاسفانه در حال حاضر گلهای ایران به علت کیفیت پایین خیلی صادر نمی شود و این امر جای کار زیادی دارد
14- تأثیر رشد جمعیت بر این صنف چگونه است؟ هم رشد و هم کاهش آن برای ما تأثیر دارد چون هم برای تولد و هم برای مراسم ختم و تدفین گل فروخته می شود
15- نوآوری در این کار داشته اید؟ از یک سال پیش با هماهنگی یکی از دوستان که در آمریکا زندگی می کند از رف ایرانیان مقیم آمریاک برای بستگانشان در تهران به مناسبت های مختلف گل می فرستیم عکس سبدهای گل و قیمت های آن ها را برای دوستم Email می کنم و او نیز سفارش ها را برای من Email می کند پس از ارسال سفارشات پول آن را برایم می فرستد و درآمد خوبی هم برایمان دارد.
16- جایگاه ایران درصنعت جهانی گل وگیاه چه می باشد؟ گردش مالی صادرات گل و گیاه در جهان هر ساله دست کم 100 میلیارد دلار است و از این میان فقط 5 تا 20 میلیون دلار نصیب کشورمان می شود
17- نحوه مراقبت از انواع گلو گیاه به چه صورت می باشد؟ 1- به گلهای خود به صورت روزانه رسیدگی کنید 2- برش مکرر ساقه ها 3- آب را عوض کرده و مکمل غذایی به آن اضافه کنید 4- گل ها را در محیط خنک نگه دارید.
18- برای صادرات بیشتر چه کارهایی باید انجام داد؟ با آموزش و آشنایی با روش های صادرات و ایجاد نمایشگاه های داخلی و خارجی و رفع موانع تولید، صادرات گل وگیاهان زینتی را می توان به رقم 25 میلیون دلار تا پایان سال رساند
19- بیشتر گلهای صادراتی به کدام کشورها صادر می شود؟ به کشورهای عراق ، قطر، امارات، کشورهای آسیایی میانه و کشورهای اروپایی صادر می شود.
20- تعداد گل های صادراتی بیشتر در کدام گونه بوده است؟ این گلها شامل ، گلهای شاخه بریده گلایل، رز، میخک، مریم، داودی، و گل های فضای سبز انواع مینیاتور ، درختهای زینتی، سانار، داوودی باغچه ای، کلم زینتی و انواع گل های آپارتمانی (انواع یرکا، دیفن بایخا،آلگونها، نخل زینتی، بید قرمز و انواع بذر می باشد)
21- گلها و گیاهان زینتی به چند گروه تقسیم می شوند؟ درختچه های تزئینی مانند یاس،مو ، یاس رازقی،مو چسب، پیچ امین الدوله و غیره بخش نخست را تشکیل می دهند . میخک ،گلایول مریم،داوودی، استرلیزیا، آنتوریوم، رز، ارکیده و غیره. گروه دوم یا گلهای شاخه بریده را تشکیل می دهند. در همین حال گروه سوم گلهای گلدانی می باشند که عمده آنها پتوس ،حسن یوسف، سنگلونیوم، رز، دیفن باخیا، بنجامین، عروس، بگونیا، مارانتا، یوکا، لیندا، الگونما، برگ انجیری و قاشقی و … می باشند.
22- شیوه های تولید گل به چند طریق است؟ 1- سنتی 2- صنعتی
23- سطح زیر کشت گل و گیاه زینتی ایران در مقایسه با سایر کشورها چگونه است؟ سطح زیر کشت گل ها و گیاهان زینتی ایران در قیاس با کشورهای عمده تولید و صادر کننده این محصولات مانند هلند ، کلمبیا و … بسیار اندک است این در حالی است که به لحاظ آب و هوایی و استعدادهای طبیعی، امکان چند برابر کردن و افزودن سطح زیر کشت وجود داردبه طوری که می تواند با یک برنامه ریزی اصولی و محلی ظرف چند سال در فهرست ده کشور عمده تولید کننده و صادر کننده معتبر گل و گیاهان زینتی قرار گیرد و درآمد عرضی درخورد توجهی نیز از این راه بدست آورد.
24- چه عواملی سبب شده که ایران در این صنعت موفق نباشد؟ آنچه موجب شده که در تولید و تجارت جهانی گل ها و گیاهان زینتی ایران نقش بارزی نداشته باشد به مسایل و مشکلات تولید و صادرات این محصولات بر می گردد
25- مشکلات صادرات در صنعت گل چه نکاتی هستند؟نخستین نکته مهم در بخش تولید شیوه سنتی پرورش گلها و گیاهان زینتی در کشور می باشد. این شیوه از لحاظ بالا بردن قیمت تمام شده و کاهش توان رقابت در عرصه های بین المللی، می بایست مورد بازنگری قرار گیرد و روش های صنعتی جایگزین گردد. متأسفانه نظام بانکی کشور نیز در زمینه تخصیص تسهیلات اعتباری به بهره برداران همکاری لازم را نداد لذا کمبود سرمایه گذاری در این بخش به شدت ملموس است. اغلب بهره برداران از تحصیلات مناسب و آموزش دانشگاهی در خصوص پرورش گلها و گیاهان زینتی برخودار نیستند و این شغل را از پدران خود به ارث بده و یاد گرفته اند در همین حال کمبود کود و سم و تخصیص نیافتن یارانه در این زمینه و در همین حال فقدان برنامه های ترویجی، آموزشی، و اصلاح نژاد و تداوم یافتن شیوه تولید سنتی سبب می شود که بخش تولید گلها و گیاهان زینتی در کشور همچنان از بازارهای جهانی دور بماند و از توان رقابت کافی برای حضور مؤثر در بازارهای قابل نفوذ برخوردار نگردد نبود یک تشکل قوی در زمینه صادرات گل ها و گیاهان زینتی سبب شده که صادرات این محصولات از سوی ایران با آنچه در بازارهای جهانی عملی می گردد تفاوت زیادی داشته باشد ولی با وجود یک تشکل قوی دسترسی به اطلاعات بازارهای عمده ، مقررات صادرات و واردات، بازارهای هدف، انتقال اطلاعات به بدنه تولید، آگاهی از وضعیت تقاضا و عرضه به موقع محصول مورد تقاضای بازار، امکان بهره گیری از ارز حاصل از صادرات انواع گلها و گیاهان زینتی برای وارد اقلام و تجهیزات مورد نیاز تولید کنندگان این بخش و … میسر می گردد با وجود بسته بندی نه چندان مناسب گلها و گیاهان زینتی برای صادرات سیستم حمل و نقل نیز با مشکلاتی مواجه است. به طور کلی گلها و گیاهان زینتی از کالاهای سریع والفساد می باشند و چنانچه از حمل ونقل سریع بهره مند نباشند،تا رسیدن به مقصد، تباه خواهند شد و دیگر ارزش اقتصادی خود را از دست خواهندداد. از این رو سیستم حمل و نقل سریع و مناسب بویژه برای صادرات حمل و نقل هوایی است
برای صادرات گل ها و گیاهان زینتی به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نیز اغلب از لنج استفاده می شودکه در نتیجه بخشی از محصول صادراتی سالم به مقصد نمی رسد
26- برای رشد صادرات گلها و گیاهان زینتی چه باید انجام داد می بایست موانع حمل و نقل به دقت مورد بررسی قرار گیرد و با همکاری نهادهای مؤثر و ذیربط مشکلات موجود برطرف گردد معضل دیگر در راه صادرات گل و گیاه، ناآگاهی بهره برداران از قوانین و مقررات صادرات گل وگیاه و نیز مقررات کشورهای هدف برای صادرات می باشد در این زمینه کمک دولت (دریافت و انتقال اطلاعات مورد نیاز بهره برداران از سوی نمایندگی های ایران در خارج از کشور ) ایجاد بانک اطلاعات و قابل دسترس و غیره ضروری است در همین حال برخی از کشورها نیز در مقابل صادرات گلها و گیاهان زینتی ایران اقداماتی به عمل می آورند کهبه محصول صادراتی لطمه می زند برای مثال تعویض خاک گلهای گلدانی در گمرکات کشورهای عربی از مشکلاتی است که وجود دارد و می بایست در گفتگوهای رسمی راهکار مناسب برای حل این مشکل اتخاذ گردد با وجود شیوه سنتی پرورش گلها و گیاهان زینتی در ایران و مشکلات فراراه صادرات آنها، نکته در خورد توجه آن است که بخش قابل توجهی از این محصولات به لحاظ کیفیت و قیمت در بازار های جهانی قابلیت رقابت دارند. چنانچه موانع تولید و جایگزینی شیوه صنعتی پرورش گیاهان همراه با توسعه زیر کشت (گلخانه ها، زیر پلاستیک و حتی فضای باز) برطرف گردد و راهکارهای مناسب برای حل مشکل بسته بندی و حمل و نقل تشکل های صادراتی اتخاذ و عملی گردد، می توان صادرات گل ها و گیاهان زینتی را توسعه داد با رشد صادرات این محصولات، اشتغال نیروی انسانی و رشد درآمدهای ارزی میسر خواهد شد و از این حیث توجه به بخش تولید و صادرات گلها وگیاهان زینتی می تواند به نفع اقتصاد ملی باشد
27- کدام نقطه ای کره زمین از داشتن این نعمت الهی محرومند؟ منطقه سردسیر قطبی دارای گل و گیاه نمی باشد.
28- در نهمین جشنواره بین المللی گل وگیاهی که در محلات اراک برگزار شد چه اموری مورد بررسی قرار گرفت توسعه و گسترش صنعت پرورش گل وگیاهان زینتی ارز آوری و اشتغال زایی آن از مهمترین اهداف برگزاری جشنواره بین المللی گل وگیاه در این شهرستان است 850 هزار نفراز 8 جشنواره بین المللی گل و گیاه که در سال های قبل در محلات برگزار شد بازدید کردند در جشنواره های گذشته شرکت های گلخانه ای خارجی از کشورهای هلند، انگلستان، اسپانیا، اردن و آلمان شرکت های داخلی و اقشار مختلف مردم با حضور در این جشنواره با چگونگی تولید گل و گیاه زیتی و سازه های مدرن گلخانه ای آشنا شدند این شهرستان دارای 900 هکتار سطح زیر کشت گل و گیاه است بر اساس آمار در سال گذشته بیش از 17 میلیون گل گلدانی وشاخه برده در شهرستان محلات تولید شد این شهرستان سالانه 150 میلیون شاخه گل بریده 98 میلیون پیاز گل بیش از 68 درصد گل های شاخه بریده و 89 درصد پیاز گل استان مرکزی را تأمین می کند این شهرستان با تولید 561 نوع گل های فصلی و نشاعی، 26 میلیون درخت و درختچه زینتی و بیش از 5 میلیونگیاهان آپارتمانی تنها تولید کننده گیاهان زینتی در سطح استان است. قابلیت ویژه و مزیت نسبی گل و گیاه ویژه این شهرستان ، استان مرکزی را با یکی از قطب های بزرگ تولید گل و گیاه زینتی کشور تبدیل کرده است.
صنف طلا فروشي
مقدمه:
تاریخچه هنر طلا در ایران
با مدارکی که در حال حضار وجود دارد سابقه این هنر در ایران بیش از هفت هزار سال بوده است اما این هنر در طول تاریخ دچار نوسانات زیادی شده و در حال حاضر در جایگاه واقعی خود قرار ندارد با وجود پیشینه و هنرمندانی که در کشور وجود دارد ایران باید حرف اول را در این صنعت در دنیا بزند و صادرات بیشتری نسبت به واردات داشته باشد اما در حال حاضر اکثر کارهای سطح بالا موجود در کشور وارداتی هستند. با وجود این که در موزه ها، طلا وجواهراتی وجود دارد که متعلق به تمدن های خیلی قدیمی است تنها به عنوان سمبل از آنها نگهداری می شود امروزه با وجود پیشرفت تکنولوژی باید کیفیت و بالا بردن سطح این هنر و صنعت فکر کرد حجم تجارت جهانی طلا و جواهر در دنیا 300 میلیارد دلار است که بعد از نفت و مواد مخدر بزرگترین حجم بازار جهان در گروه تبادل طلا و جواهر است. سهم ایران از این بازار یک ده هزارم درصد است. آمار صادرات طلا وجواهر در سال 1381 یک و نیم میلیون دلار بوده کهدر سال 83 این آمار به 28/7 میلیون دلار رسیده است. یعنی اگر به صورت تقریبی صادرات را 30 میلیون دلار در نظر بگیریم، برای کشوری که یک میلیون و ششصد و چهل کیلومتر وسعت دارد با انواع کانی های معدنی و ذخایر مختلف، نیروی انسانی و قدمت تاریخی این آمار بسیار ناچیز است.
در حال حاضر با وجود این که بیش از 80 درصد از سنگ های قیمتی و معادن در کشورهای آسیایی و آفریقایی است، اساس و تعیین اصول اصلی طلا و جواهر در دست کشورهای کوچکی نظیر بلژیک و ایتالیا است. در اسیا؛ هند با این که بیش از 12 میلیاد دلار صادرات دارد یا تایلند که 2/5 میلیاد دلار سهمش از صادرات است نقش جدی در صادرات کل دنیا بر عهده دارند.
مهندس طاهر نژاد رئیس سازمان صنایع دستی عدم مقررات لازم و امکانات را از مهم ترین دلایل عقب ماندگی ایران عنوان کرد.این امر باعث می شود افرادی که در این زمینه تجربهوامکانات دارند به دلیل محدودیتهای قانونی و برخی مقررات برای سرمایه گذاری به کشورهای دیگر بروند.
طلا همچون فلزهای ارزشمند طی دوران وخیم اقتصادی یک کالای دفاعی در برابر بحران شمرده می شود.
در حقیقت بی ثباتی در سیستم مالی جهان باعث افزایش تقاضاها برای خرید طلا شده است. برای نمونه سرمایه گذاران در آمریکای شمالی و اروپا سال گذشته طلای فراوان خریداری کردند که بدین وسیله 148 تن سکه و شمش طلا در اختیار گرفتند.
«جان مک گا» یک مقام اقتصادی درامورخاورمیانه آسیا می گوید، این افزایش طی همان دوران در سال 2007، 811 درصد بوده است بر اساس اعلام برخی از کارشناسان با این حال جنبه منفی سرمایه گذاری در طلا این است که این اقدام سود کافی برای مردم به همراه نمی آورد.
گورنوس استوناری یک تحلیلگر اقتصادی نیز معتقد است سرمایه گذاری در فلزهای ارزشمند یکی از بدترین راه های سرمایه گذاری به شمار می رود.
وی می گوید: اگرچه ما شاهد افزایش بهای طلا هستیم، اما تورم به تنهایی بر اکثر سرمایه گذاریهای اولیه سایه خواهد افکند. با این حال در زمان بروز بحران اقتصادی،اکثر مردم به خرید طلا وسرمایه گذاری در این فلز گرانبها روی می آورند چون معتقدند این فلز امنیت بیشتری برای داراییهای آنها فراهم می کند و یک کالای قابل اعتماد برای داراییهایشان به شمار می آید.
تنها راه برای سود بردن از طلا این است که آن را با بهای پایین بخرید و با بهای بالا بفروشید. هیچ راهی برای به دست آوردن پول از طلا وجود ندارد، مگر اینکه بتوان شرایط بازار را تشخیص داد. اما به رغم برخی انتقادها در موردسرمایه گذاری های عظیم در فلزهای ارزشمند از جمله طلا، بخی کارشناسان امور صنایع معتقدند مردم می توانند هنوز هم از فلزهای ارزشمند سود به دست آورند به طور مثال از طریق خرید جواهر آلات،شمش، سکه و یا سرمایه گذاری در پروژه های مربوط به امور طلا همچون بورس فلزهای گرانبها.
کارشناسان بر این باورند افرادی که طلا را برای سوددهی در کوتاه مدت خریداری می کنند، باید از قدرت تشخیص نوسان قیمت ها در بازار طلا برخوردار باشند.
این کارشناسان معتقدند هرکسی که طلا را فقط برای سوددهی در کوتاه مدت خریداری می کند، باید قدرت پیش بینی آینده بازار طلا را داشته باشد.
جلوگیری از انحرافات در عیار طلا با حذف تجمیع عوارض واردات طلا امکان پذیر است به طوری که نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با تایید برخی انحرافات در عیار مصنوعات طلا، حذف چهار درصد تجمیع عوارض برای واردات طلای خام را به عنوان راهکاری برای این مشکل عنوان کرد.
محمد کشتی آرای با تایید اظهارات مدیر کل اداره استاندارد استان تهران درباره وجود برخی ناخالصی ها در عیار طلای رایج در بازار گفت؛ مسوولیت اصلی بازرسی در مورد عیار طلا به عهده اداره استاندارد است و اتحادیه می تواند در کنار این ارگان دولتی به ساماندهی امور بپردازد. او تصریح کرد؛ در مورد مسأله تقلب در عیار، بازرسی اتحادیه تاکنون دراین باره گزارشی نداده است و ما هم این مسامئل را شنیده ایم، قطعا اگر موردی دیده می شد ما متخلف را به مراجع ذی ربط معرفی می کردیم. او گفت؛ در جلسات مشترکی که در آینده نزدیک با اداره استاندارد برگزار خواهیم کرد راه های برون رفت از این مساله را بررسی خواهیم کرد. نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با ابراز امیدواری از اینکه حذف چهار درصد تجمیع عوارض واردات طلای خام باعث جلوگیری از انحرافات در عیار طلا شود، گفت؛ یکی از دلایل این مساله این بوده است که تولید کنندگان داخلی طلای خام شان را با استفاده از آب کردن طلاهای کهنه به دست می آورند که این موضوع باعث شده به طورناخواسته برخی از مصنوعات طلا استاندارد نباشند. او تاکید کرد؛ حالا و با حذف چهاردرصد تجمیع عوارض و ورود طلای خام استاندارد از مجاری قانونی به کشور این مشکل مرتفع می شد و دیگری نیازی به آب کردن طلاهای کهنه برای استفاده مجدد به عنوان طلای خام نیست.
صنف طلا فروشی
بامراجعه به یک مغازۀ طلا فروشی که در بازار طلا فروشهای تهران واقع شده بود نحوۀ فروشندگی فروشنده را از نزدیک نظاره کرده و پرسشهایی دربارۀ این شغل و فنون فروشندگی این آقا داشتیم در ابتدا ظاهر مغازه جلب توجه نمود که بسیار شیک و تمام طلاها در قسمت ویترین بصورتی زیبا چیده شده بود در قسمت ویترین پیشخوان هم طلاهای تعمیر شده و یا دست دوم وجود داشت آقای فروشنده با گرمی از ما استقبال کرد و به سوالات ما جواب داد وی از ظاهری آراسته و مرتب برخوردار بود ابتدا از او سوال کردیم که شغل خود را شرح دهید؟ در جواب: فروش و خرید جوارالات و طلاجات زینتی
2- تعداد نیروی انسانی که در این مغازه کار می کنند؟ سه نفر که یک نفر را در زن صاحب مغازه است
3- طریقۀ فروش چگونه می باشد؟ از طریق مستقیم و با مراجعه مشتری به مغازه البته گاهی سایر همکاران هم خرید می کنند و گاهی هم مشتریان سفارش ساخت می دهند
4- طریقه چیدمان به چه ترتیبی می باشد؟ چیدمان طلاجات در ویترین در معرض دید مشتریان می باشد
5- روش ها و محل خرید جنس اولیه چگونه است؟ معمولا از بازار طلا فروشان و طلاسازان خرید انجام می شود و گاهی نیز برای خرید طلاهای ساخت خارج به دبی رفته و از آنجا خرید می کنیم
6- فنون فروش شماچگونه است؟ خریدها و فروش ها بیشتر بصورت اعتباری است وجه آن بیشتر بصورت چک مدت دار پرداخت می شود.
7- نحوۀ بازاریابی شما چگونه می باشد؟ بازاریابی خاصی انجام نمی دهیم
8- نحوۀ پرداخت پول چگونه می باشد؟ بصورت نقدی است البته به کارمندان دولت با چک وبصورت اقساطی هم طلا فروخته می شود.
9- مشتری مداری چگونه می باشد؟ بیشتر سعی می کنیم بامردم و مشتریان خوش برخورد باشیم ومشتری حق داشته باشد هرچقدر که محصولات ما را ببیند و در نهایت اگر نخواست بخرد ناراحت نمی شویم
10- آموزش کارکنان چگونه می باشد؟ بیشتر دوره های آموزشی وکلاس های مخصوص طلاسازی برای کسانی است که می خواهند طلاسازی یاد بگیرند ولی برای فروشنده ها هم آموزش هایی لازم است که شخصاً به کارکنان یاد میدهم نظیر تشخیص طلای واقعی از بدلی همینطور نحوۀ برخورد مناسب با مشتریان و داشتن ظاهری مناسب برای کارکنان الزامی می باشد.
11- تأثیر نرخ رشد جمعیت چگونه است؟ تأثیر مثبت دارد بالاخره هرچه جمعیت مخصوصاً جمعیت خانم ها افزایش یابد فروش طلاجات هم بیشتر می شود.
12- آیا این صنف اتحادیه هم دارد؟ بله
13- تخلفات این صنف چیست؟ بیشتر تخلفات در این صنف گران فروشی است البته ممکن است طلای با عیار کمتر از استاندارد هم ارائه شود
14- چه کارهای نو و جدیدی شما ارائه می دهید؟ به هر حال در هر شغل ارائه روشها وشکلهای جدید طرفداران بیشتری دارد مثلا از وقتی آبکاری سفید طلا انجام می شود طرفداران این نوع از طلا از طلای زرد بیشتر است همچنین طرح هایی که به عنوان طلای ایتالیایی ارائه می شود به دلیل ظرافت بیشتر طرفداران بیشتری هم دارد
15- این نحوۀ نگهداری طلاها به چه صورت می باشد؟ طلاها را در هنگام شب در گاو صندوق چیده و دوباره روز بعد در ویترین قرار می دهیم.
16- مشکلات در صنف طلا فروشی چه می باشد؟ تأمین مواد اولیه از طلاهای اسقاطی به جای شمشهای خالص طلا عوارض گمرکی برای واردات مواد اولیه، استحصال نامناسب از معادن، استفاده نکردن از ماشین آلات و تکنولوژی روز، نبود مراکز آموزشی در تربیت متخصصین،عدم وجود مدل زیبا و طراحی روز، ناخالص در عیار طلا
17- راه کارهای رفع این مشکلات چیست؟ تشکیل کلاسهای آموزشی – استفاده کردن از تکنولوژی روز – ارائه کارهای نو – استاندارد بودن طلاها
18- آیا طلاها هم باید دارای استاندارد باشند؟ بله. باید مارک استاندارد روی طلا هک شده است و اگر طلایی دارای این مارک نیست به این معنی است که هنوز این پروانه را از اداره استاندارد کسب نکرده است.
19- آیا برای بانوان هم آموزشگاه طلاسازی برای آموزش وجود دارد؟ بله
20- آیا سنگ های قیمتی را می توان صادر کرد؟ خیر در حال حاضر صادرات سنگ های قیمتی منع قانونی دارد
21- علت اصلی افزایش قیمت طلا و جواهر در ایران چیست؟ علت اصلی افزایش قیمت طلا و جواهر در ایران، افزایش قیمت جهانی آن است و عوامل داخلی تأثیر چندانی در قیمت طلا در داخل کشور ندارد
22- برای تغییرات قیمت طلا از کدام معیار و کشوری استفاده می شود؟ قیمت طلا در بازار داخلی با قیمت جهانی ارتباط تنگاتنگیدارد و برای ارزش گذاری از بورس لندن استفاده می شود.
23- آیا می دانید نام اختصاری شورای جهانی طلا چه نام دارد؟ WGC
24- در صادرات طلا و جواهر پیشروترین صنعت دردست کدام کشورها می باشد؟ ایتالیا با 500 تن صادرات زیورآلات ساخته شده از طلا مقام اول هندوستان مقام دوم این صنعت را در جهان دارد.
25- تقریبا در حال حاضر چند واحدصنفی – صنعتی طلا و جواهر در کشور وجود دارد؟ حدوداً 7000 واحد صنفی – صنعتی
26- به چنددلیل ایران در صنعت طلا در حال حذف شدن است؟ به دلیل قدیمی بودن تجهیزات، طلاهای وارداتی از ترکیه و امارات، عدم تسهیلات، عدم نیروی انسانی ماهر، وجود صنعت نفت که بر روی همۀ صنایع تأثیرداشته است
27- مزایای طلا را بگویید؟
1- ارزش ذاتی خود را حفظ می کند و از بین نمی رود
2- مانند پول قابلیت مبادله دارد
3- صادرات و واردات آن در چارچوب قانون سود آور خواهد بود
4- با برنامه ریزی های حساب شده می توانیم در زمینه طلا و جواهر اشتغال قابل توجه ایجاد کنیم و ایجاد ارزش افزوده نماییم
28- مردم دنیا به دلیل آسیب ناپذیر بودن طلا از چند جهت به طلا نگاه می کنند؟
1- خرید برای سرمایه گذاری
2- خرید برای استفاده.
3- خرید برای هدیه و استفاده روزمره
4- خرید به عنوان یک کالای هنری و قابل توجه از نظر ارزش
29- آیا دولت توانسته با اتخاذ سیاستهایی به این صنعت توجه بیشتری نماید؟ بلکه با لغو پیمان ارزی، تشویق صادر کنندگان نمونه، پرداخت هرگونه عوارض ومالیات،معافیت صادرکنندگان از سپردن وثیقه، در صدور روادید برای تجار، برگزاری نمایشگاه های بین المللی وبالاخره اعطای جوایز صادراتی و دیگر موارد به نوعی به تجار صادرکنندگان پرداخته است
30- در ایران حقوقو عوارض گمرکی توسط چه مرجعی تصویب شده و به حساب کدام ارگان ریخته می شود؟ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و به حساب خزانه دولت منظور می گردد
31- صادرات طلا باید چه شرایطی داشته باشد؟ باید به صورت مصنوع (ساخته شده) باشد
32- مراحل ذوب، ساخت و آبکاری طلا به چند صورت می باشد؟ دو صورت سنتی و پیشرفته
33- منظوراز طلای مجاز چیست؟ عیار استاندارد طلا و طلای استاندارد + حک کد شناسایی مصنوعات ساخته طلا + لیست سازندگان مجاز
34- آیا می توان گفت که برای هر کشوری طلا بهترین پناهگاه سرمایه در بحران می باشد؟ بله
35- معافیت مالیاتی شامل حال شما می باشد؟ بله
36- آیا تا به حال نمایشگاهی برای این صنعت برگزار شده است؟ بله نمایشگاه بین المللی مشهد
37- آیا طلا را می توان در بانک ذخیره نمود واقدام به دریافت تسهیلات نمود؟ بله
38- آیا می دانید در کشور تقریباً چند تن طلای ذخیره شناسایی شده است؟ تقریباً 195 تن در نقاط مختلف کشور
39- اداره استانندارد چگونه طلای غیر استاندارد را تشخیص می دهد؟ اداره استاندارد و اتحادیه با تشکیل پرونده برای واحدهای تولیدی به تمامی آنها کدو شناسه مخصوص اعطا می کند و از طریق این کد مشخص می شود که طلای تولید شده در چه کارگاهی تولید شده است چون این کدها باید بر روی تمام طلاهای ساخته شده در یک کارگاه حک شود.
40- آیا میدانید چرا قیمت طلا در سطح جهان رو به افزایش است؟ به دلیل کاهش ارزش دلار، کاهش نرخ بهره بانکی، افزایش جهانی قیمت نفت، ذخائر ارزی کشورها، صندوق بین المللی پول و فروش طلا و رکود بازارهای دیگر
41- آیا دردنیا و ایران از واژه حراج سکه استفاده می شود؟ در هیچ جای دنیا سکه حراج نمی شود بنابراین سکه باید از سوی بانک مرکزی نرخ گذاری و سپس در بازار به فروش برسد
نتیجه گیری
از سه صنف (فرش فروشی، طلا فروشی و گل فروشی)
با مقایسه هر سه صنف از نظر نوع و طرز لباس پوشیدن و طرز چیدمان فروشگاه لباس آقای گل فروش بسیار مناسب و شیک بود با برخورد عالی که با مشتری ها داشت باعث رضایتمندی ما شد و همینطور ایشان سبک جدید و جالبی را برای چیدمان گلها استفاده نموده بودند به طوری که همه گلها قابل رویت بودند و براحتی مشتریان آنها را انتخاب می کردند.
و سومین مزیت جناب گل فروش که بسیار نیز مهم است نوآوری او در صادرات گل ها می بماشد همانطور که ذکر گردید با همکاری دوست آمریکایی اش گلها و قیمت های آنها را ایمیل می کرده و پس از ارسال سفارشات پول گلها را از آمریکا می فرستند که گویا در آمد خیلی خوبی هم داشته به همین سه دلیل بسیار ملموس و نواوری صادراتی ما ایشان را به عنوان بهترین فروشنده انتخاب نموده و سعی می کنیم که علاوه بر اینکه مشتری ایشان باشیم، برای دوستانمان نیز از فنون فروشندگی ایشان تعریف نموده تا از او خرید بیشتری شودوهمینطور با این کار به او نیز امید و اعتماد به نفس بیشتری ارائه می دهیم که با پشتکار ونوآوری های بیشتر سعی در پیشبرد اهداف جامعه شود.
اما دو صنف دیگر مثلاً فرش، دارای یک بنای قدیمی و چیدمان نیمه سنتی بود وایشان به ظواهر فردی و محل کسب زیاد اهمیت نمی دادند چرا که با دانش و اطلاعات مشتریان و سطح ارتقاء دانش آنها آشنایی نداشت.
و به نظر ما ایشان اگر تغییر ننمایند و نوآوری نداشته باشند در فروشندگی در چیدمان و … تا سالهای بسیار نزدیک حتماً بازارش را به رقبای تحصیل کرده تحویل خواهدداد و عقب نشینی می کند. اما صنف طلا فروشی دارای چیدمان بسیار مناسب و قابل قبول مشتری بودو همینور با ظاهر و رفتاری متعادل باعث جذب بیشتر می شد اما اگر بنا را کمی بازسازی نماید و نوآوری و خلاقیت بیسشتری ارائه دهد و با دانش و اطلاعات روز و دانش مشتری مأنوس تر شود حتماً رشد خواهد نمود و کم کم کارش را نیز توسعه دهد.
فهرست منابع
- راه کارهای عملی افزایش فروش ، ترجمه و تألیف علیرضا حدادیان ، انتشارات: آستان قدس رضوی
- مرزهای کسب و کار ، نویسنده: دنیس جف، مترجم: علی مریشاهی
- قورباغه را قورت بده، نویسنده: برایان تریسی ، مترجمین: اشرف رحمانی و کوروش طارمی
- موفقیت در فروش
- اطلاعات کاری و شخصی
- مدیریت فروش حضوری با نگرش بازار ایران