انجام كارهاي بدنی شديد در وضعيت نادرست قرار گرفتن بدن در فعاليت روزانه ، خم شدنها ، چرخش هاي مكرر ، حمل اجسام سنگين و اعمال تکراری ضعف عضلات پشت و شکم و کوتاه شدن برخي عضلات ، از مهم تر ين عوامل بروز علايم می باشند
با وجود پيشرفتهای شگفت آور دانش پزشکی ، شماری از بيماری ها از جمله کمر درد هنوز به صورت يک معما باقی مانده اند . تقريبأ 80 درصد جمعيت جهان در طول زندگی خود به نحوی از کمر درد رنج می برند. پس از سر درد ، درد ناحيه کمر ، شايعترين ناراحتی در جوامع کنونی است . امروزه تکامل وسايل زندگی ، کاهش تحرک و افزايش وزن بدن افراد رادر پی داشته که نتيجه تهری آب ، آسيب پذيری مهره های کمراست . کمر درد علاوه بر ايجاد ناراحتی های فردی سبب کاهش ظرفيت کاری ، اتلال يا اتلاف وقت ، غيبت از کار، افزايش هزينه های بهداشتی _درمانی و زيانهای اقتصادی ناشی ازپرداخت دستمزد به افراد مسدوم می شود . گر چه علت بروز کمر دردهای گوناگون به طور کامل شناخته نشده، اما اگر متخصصين پزشکی به اين باورند که ماهيت 70 در صد کمر درد مکانيکی ناشي از عدم تحرک است و از شرايط نامناسب کار ، وضعيت نادرست بدن و عوامل محيطی ناشی می شود . از سوی ديگر ، معلوليتهای ناشی از ضايعات کمری شايع ترين و در عين حال مهم ترين عامل ايجاد محدوديتهای حرکتی در گروههای زير 45سال قراردارد . اين معلوليتها از آنجا به وجود می آيد که بيمار مبتلا به فتق ديسک مهره های کمری شود و به دليل فشار ديسک بر اعصاب .نخاعی ، دچار فلج اندام تحمانی می گردد همچنين اعصاب کمر درد ، يک از عوامل نا توانی افراد بين 45 تا 65 سال می باشد . انجام کارهای بدنی شديد در وضعيت نا درست قرار گرفتن بدن در فعاليت روزانه ، خم شدنها ، چرخشهایمکرر ، حمل اجسام سنگين و اعمال تکراری ضعف عضلات پشت و شکم و کوتاه شدن برخی عضلات از مهم ترين عوامل بروز کمر درد می باشند . بنابر اين با آگاهی از عوامل فوق و آشنايی با روشهای ساده پيشگيری ( انجام حرکتهای ورزشی و حفظ وضعيت صحيح بدن ) تا حدود زيادی می توان از بروز کمر درد و عوارض نا مطلوب آن کاست .
کمر درد و علت بروز آن :
کمر درد يکی از پديده های نا خوشايند انسان در جوامع امروزی است . شتاب زندگی ماشينی ، انسان را گرفت و عوارض بی شماری ساخته که کاهش تحرک و بروز ضايعات عضلاتی _ اسکلتی ، يکی از عواقب آن به شمار می آيد . در ميان ضايعات مذکور ، کمر درد از همه شايع تر است . به طوری که کمتر کسی را می توان يافت که در طول زندگی خود حداقليک با ر کمر درد را تجربه نکرده باشد . در بعضی بيماران ، کمر درد پس از مدتی بر طرف می شود در برخی ديگر ناتوانيها و معلوليتهای طولانی ، بر جای مِیِ گذارد به بيان بهتر عوامل متعددی در ايجاد کمر درد نقش دارند ، که از آن جمله می توان از بلند اجسام سنگين ، حمل نا درست اجسام ، ضربه ها، انجام فعاليت های طولانی چاقی ، رانندگی های طولانی ، تصادف، فشار ناشی از کار ، حرکت های طولانی و کنترل نشده ، وضعیت های نادرست و غير طبيعی بدن گرفتگی و اسپاسم عضلاتی ، بيماريهای روماتيسمی ، بيماريهای استخوانی و ….. نام برد . کمر درد به نظريه متخصصين پزشکی بر 3 گروه است : (1) کمر درد های ا لتهابی (2) کمر درد های ميکانيكي (3) کمردرد های ارگانيک
کمردردهای ا لتهابی :
علت اين گونه کمردرد بروز ا لتهابات موضعي يا عمومی در ساختمان های اطراف مهره می باشد . به طور معمول بيماران مبتلا به کمر درد های التهابی ، از درد سوزشی ناحيه ی کمر شکايت دارند و قادر به تحرک یا تغيير وضعيت تنه نيستند . در مرحله التهابی انجام حرکتهای ورزشی نامناسب سبب تشديد درد کمر می شود .لذا تجويز حرکات ورزشی منا سب در اين دوره از اهميت زيادی بر خوردار است
کمردردهای مکانيکی :
کمر درد های مکانيکیاز شايع ترين نوع کمر درد ها می باشد . اين گونه دردها هنگامی ايجاد می شوند که مفاصل در وضعيتی نا مناسب قرار گيرند در اين حال بافت نرم اطراف آنها تحت کشيدگی زياد قرار گرفته درد فکری می شوند . دردهای مکانيکی ، معمولأ عمل طبيعی ستون مهره ها ديسک بين مهره ها و بافت نرم اطراف را دچار اختلال می سازد . در حال حاضر نظر اکثر متخصصين پزشکی و فيزيوتراپی بر اين است که ورزش درمانی و اصلاح وضعيت های نادرست بدن سبب بهبود اين گونه کمر درد ها می شود .
کمر درد های ارگانيک :
کمر درد ارگانيک ضايعاتی هستند که ر اثر اختلالات مادر زادی ستون فقرات بوجود می آيند .علاوه بر اين در مواردی نيز درد احشا ء شکمی مانند کليه ها ، دستگاههای تناسلی و … به ستون مهره ها منتقل شده ، به صورت کمردرد بروز می کند که در اين گونه موارد ورزش در درمان مبتلایآن به کمر درد مفيد واقع نمی شود . لذا توصيه می شود که قبل از تشخیص دقيق از ورزشهای سنگين خود داری کرد .
پيشگيری از کمر درد با ورزش :
- از حفظ يک ورزش به طور مداوم خود داری کنيم .
- از ورزشی که کمر و ستونفقرات را نادرست نگه می دارد بپرهيزيم .
- سعی کنيد حرکات را جوری تنظيم کنيد که وضعيت بدن صحيح باشد .
- از بلند کردن اجسام سنگين و حمل آنها به تنهایی خود داری کنيم .
- از کفش های لغزنده در هنگام راه رفتن های طولانی هرگز استفاده نکنيم
- هنگام خريد و رانندگی حرکات زيادی سنگين انجام ندهيم .
آب درمانی :
به طور کلی هر گونه معالجه و مداوا به کمک آب را می توان هيدروتراپی يا آب درمانی دانست . البته اينجا منظور مصرف غير خوراکی آب يعنی حرکات و نرمش های خاصی در آب . معمولأ از آب به خاطر اتراتش در ايجاد گرما ،سرما
تسکين درد و روکيس (مثل ) کردن عضلات استفاده می گردد . آب به دليل برخی خواص فيزيکی نظير چسبندگی ،شناوری ، فشار و ديسکوزتيه اثرات مهمی در حرکات ورزشی داشته با شد و دارد
کمر درد دومين علت مراجعه مردم به کلينيک‌هاي پزشکي است و 60 تا 80 درصد مردم در طول زندگي کمر درد را تجربه کرده‌اند. دکتر سعيد کارآموزيان متخصص جراحي مغز و اعصاب و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي کرمان در گفت‌وگو باایسنا، اظهار كرد: کمردرد شايعترين علت ناتواني بسياري از افراد کمتر از 45 سال است و در طول سال، 15 تا 20 درصد مردم کمر درد دارند. وي افزود: بسياري از کمر دردها به دنبال بلند کردن اجسام سنگين ايجاد مي‌شود بطوري که شخص قادر به راه رفتن نيست و انجام هر حرکتي باعث تشديد درد مي‌شود. دکتر کارآموزيان در مورد توقعات اين بيماران از پزشک معالج خود اظهاركرد: بيمار انتظار دارد که پزشک علت درد را تشخيص دهد و البته براي جلوگيري از عود درد اقدام مناسب انجام دهد. وي خاطرنشان کرد: هر چند در دهه اخير پيشرفت‌هاي زيادي در زمينه تشخيص، درمان و پيشگيري کمر درد صورت گرفته ولي هنوز ترديدهاي زيادي در مورد کمر درد وجود دارد و هنوز در بسياري از موارد درمان مؤثري براي آن وجود ندارد. دکتر کارآموزيان در مورد شايعترين عوامل کمر درد عنوان کرد: کشيدگي عضلات کمر، فتق ديسک کمر، شکستگي ناشي از پوکي استخوان و تنگي کانال نخاعي از عمده‌ترين عوامل کمر درد هستند. وي يادآور شد: در اين ميان انواع بيماريهايي التهابي، بيماريهاي مادرزادي و انواع عفونت‌ها را نبايد فراموش کرد. دکتر کارآموزيان تاکيد کرد: در مواردي همچون سابقه تروماي جديد، سابقه سرطان، دردهاي شبانه، پوکي استخوان، کاهش وزن و سن بالا و يا در صورت بوجود آمدن نقص عصبي بهتر است اقدامات تشخيصي سريعاً انجام شود. وي در مورد اين که در چه مواقعي از عمل جراحي استفاده مي‌شود، به ايسنا گفت: در صورت بروز علايم عصبي پيشرونده، درد شديد که به درماني غير از جراحي پاسخ ندهد و اختلال شديد در فعاليتهاي روزانه بيمار نياز به عمل جراحي دارد. وي تاکيد کرد: ورزش روزانه و پرهيز از فعاليت‌هايي که به ستون فقرات آسيب مي‌رساند ( مثل بلند کردن اجسام سنگين به روش نادرست) مي تواند در پيشگيري از کمر درد موثر باشد .
همة ما حداقل يك بار درد كمر را در طول زندگي تجربه كرده ايم كه عامل بالقوهِ وجود اين شرايط به طور عمده مكان هـــاي كاري مي باشد. عوارض استخواني ومفصلي ناشي از كار و تغيير شكل وضعيت طبيعي بدن از زمان هـــاي قديم شناخته شده اند.
شغل و كار ضمن اين كه زندگي كارگر را تأمين مي كند براي سلامت او نيز خطراتي را به بار مي آورد. تكرار مداوم حركات يكنواخت باعث مي شود كه بدن حالتي را كه در موقع انجام دادن اين حركات به خود مي گيرد حفظ نمايد ، در نتيجه از حالت طبيعي خود خارج شده و وضع غيرعادي به خود بگيرد كه ممكن است باعث درد عضلات مربوط شود.
مهندسين ارگونوميست (شاخه‌اي از علم بهداشت حرفه اي) با جمع بندي و شناخت علل، انواع كمر درد را به شرح زير طبقه بندي كرده اند:
1 ) سن : شايع ترين سن ابتلاي به كمردرد ، سنين ميانسالي است.
2 ) بيماري ها: از جمله پوكي استخوان ، اسكوليوز (خميدگي بيش از حد ستون فقرات(، تنگي كانال نخاع و آنفلوانزا را مي توان نام برد.
3 ) ضربه: ضربــه يـــا سقـوط به پشت مي تواند باعث كشيدگي يا پارگي بافت هاي اطراف ستون فقرات يا حتي منجر به شكستگي استخوان شود.
4 ) استرس يا عصبانيت: هيجانات شديد مي تواند باعث انقباض عضلات پشت شود و عضلات منقبض شده مي توانند درد ايجاد كنند. همچنين عضلات منقبض شده، مستعد كشيده شدن هستند.
5 ) نحوة حركت : حركات ناشيانة پيچ خوردگي يـــا تقلا‌ي بيش از حــد مي تواند باعث كشش يا پارگي تاندونها، ليگامانها (رباطها (و عضلات موجود در ناحيه كمر شود.
6 ) ورزش نكردن : ستون فقرات انسان بايد توسط عضلات قوي هم در ناحيه جلو و هم عقب حمايت شوند ، اگر به اندازه كافي ورزش نكنيم اين عضلات ضعيف گشته و ستون فقرات بدن را مستعـــــد آسيب مي كند.
7 ) ورزش هاي غلط : در صورتي كه به طور مكرر مبتلا به كمـــردرد مي شويد بايد در ورزش مورد علاقه تان كه باعث پيچش يا خم شدن ستون فقراتتان مي شود، تجديد نظر كنيد.
8 ) عادت خوابيدن : طرز خوابيدن مي تواند منجر به كمردرد شود؛ در صورتي كه به شكم خوابيده شود يا تشك خيلي نرم باشد يا بالش خيلي بزرگ باشـــد ستون فقرات بـدن ممكن است بيش از حد خـم و به كمر درد منجـر شود ؛ از طرفي در صورتي كه تشك خيلي سفت باشد ستون فقرات بدن ممكن است بيش از حد صاف قرار گيرد و احساس ناراحتي شود.
9 ) گرم كردن: فردي كه بدون گرم كردن بدن ورزش مي كند ممكن است دچار كمردرد شود ؛ علت اين امر آن است كه وقتي عضلات سرد و سفت هستند بيشتر مستعد كشيدگــــي مي باشند.
10) اضافه وزن: اضافه وزن احتمال كمردرد را در بدن افزايش مي دهد. وزن اضافي باعث مي شود كه بار بيشتري بر كمر تحميل شود.
11 ) وضعيت هاي قرارگيري نامطلوب : در صورتي كه ساعت ها با پشت قوز كرده يا شانه هاي افتاده بنشينيم يا بايستيم يا در حالت قوز كرده راه برويم احتمال ابتلا به كمردرد افزايش مي يابد؛ به خصوص خانم هايي كه كفش هاي پاشنه بلند مي پوشند بايد مراقب باشند و علت آن اين است كه ستون فقرات در حالت طبيعي به شكل حرف S مي باشد و ناحيه كمر قوسي به سمت ۹داخل دارد. استفاده از كفش هاي پاشنه بلند باعث مي شود كه اين قوس افزايش يافته و كشش بيشتري بر روي عضلات و ديسك اعمال گردد.
12) روش غلط برداشتن اشياي سنگين: براي انجام كارهاي خيلي سنگين و سخت و يا كارهايي كه به نيروي خيلي زياد نياز دارند سطح كار بايد از حد معمول پايين تر باشد . از حمل و جابجا كردن وسايل سنگين با يك دست دوري نماييم. اگر برداشتن بار بايستي به طور دايم انجام گيرد وزن بار بايد هر دفعه نسبت به قبل سبكتر شده تا فرد زود خسته و آسيبي به كمر وي وارد نشود؛ همچنين بايد سعي كنيم تا آنجا كه امكان دارد بار را به بدن خود نزديك كنيم و هنگام حمل پشت خود را خم نكنيم و از ليز نخوردن پا و عدم وجود موانع در سر راه مطمئن شويم.
هميشه موقع كاركردن دو قانون اصلي ارگونومي را به خاطر داشته باشيم:
1 ـ وضعيت بدن هنگام كار نبايد براي تمام زمان انجام كار ثابت باشد.
2 ـ ابعاد و اندازة بدن افراد با يكديگر يكسان نيست پس وسايل كار و محل كار بايد درست طراحي شده و قابل تنظيم و تطبيق با انسان باشد.
از هر ۱۰ نفر بزرگسال ۶ نفر آنها مبتلا به كمردرد مي‌شوند. فردي كه دچار كمردرد مي‌شود نسبت به ساير بيماري‌ها ممكن است روزهاي بيشتري از كار غيبت نمايد. در خيلي از موارد، درد كمر تنها يك هفته طول مي‌كشد اما در بسياري از افراد مشكل درمان مي‌شود. در تعداد كمي از افراد، درد كمر به طور دائم باعث ناتواني طولاني‌مدت مي‌شود. درد كمر معمولاً توسط تخريب كوچكي از ليگامانها و عضلات كمر ايجاد مي‌شود.
بخش تحتاني كمر معمولاً نسبت به اين مشكلات آسيب‌پذيرتر مي‌باشد. چون اين بخش وزن بيشتر بدن را تحمل كرده و تحت فشار دائمي ناشي از حركاتي مثل خم شدن و تحرك است. در موارد كم، درد كمر ممكن است ناشي از اختلالات زمينه‌اي مثل افتادگي و بيرون‌زدگي ديسك در نخاع باشد.
پيشگيري از درد كمر
بسياري از افراد درد كمر را گاهي در زندگي‌شان تجربه كرده‌اند. اما در خيلي از موارد مي‌توان از آن اجتناب كرد. كمردرد ممكناست ناشي از وضعيت بد نشستن، ضعف عضلاني شكم يا كمر و كشيدگي ناگهاني عضلات باشد. شما مي‌توانيد وضعيت خود را با پوشيدن كفش راحت، نشستن و ايستادن صحيح و انتخاب صحيح تشك خواب خود، بهبود ببخشيد.
ورزش منظم موجب كشش عضلات شكم و پشت شده و كاهش اضافه وزن فشار را از روي مفاصل و عضلات برمي‌دارد. دانستن اين موضوع كه چگونه فعاليتهاي فيزيكي خود را به طور صحيح انجام دهيم، شامل اينكه چگونه وسايل و اجسام را بلند و حمل كنيم مي‌تواند به پيشگيري از كمردرد كمك كنند از پزشك خود و يا فيزيوتراپ بخواهيد به شما ياد دهد كه چه ورزشهايي انجام دهيد و هنگام انجام اين كارها چه وضعيتي داشته باشيد و چه رژيم غذايي مصرف كنيد.
دلايل كمردرد چيست؟
كمر ممكن است ناگهان شروع شده و يا تدريجي باشد. كمردرد حاد، اغلب با صدمات فيزيكي به دنبال بلند كردن وسايل سنگين و يا فعاليت‌هايي مثل حفر چاه و يا كار كردن در باغ ايجاد مي‌شود. درد معمولاً به علت كشيدگي عضلات و يا رباطها ايجاد مي شود. صدمات ممكن است با فعاليت كردن تشديد شوند. در خيلي از موارد، علايم طي ۲ تا ۱۴ روز برطرف مي‌شوند.
درد كمري كه پايدار باشد ممكن است با تغيير وضعيت بهتر شود. به عنوان مثال وقتي سوي ميز و نشسته‌ايد و كارها در حال رانندگي هستيد. درد ممكن است با فشارهاي عاطفي و تنش و استرس بيشتر شود. هنگام بارداري نيز ممكن است درد بيشتر شود. زيرا مادر باردار بايد اضافه وزن ناشي از بارداري و جنين را تحمل كند همچنين به علت تأثيرات هورموني رباطها نرم‌تر مي‌شوند دليل ديگر كمردرد افتادگي و يا ديسك كمر است كه به دليل فشارهاي اعصاب نخاعي و يا طناب نخاعي ايجاد مي‌شود. درد كمر در اين كمردردها ممكن است ناگهاني باشد و يا تدريجي شروع شود و همراه با سياتيك مي‌باشد كه در اين صورت درد در پشت يك يا هر دو پا احتمال مي‌شود.
كمردرد دائمي ممكناست همراه با اختلالات مفصلي باشد. در افراد بالاي ۴۵ سال شايعترين علت كمردرد استئوآرتريت است، در حاليكه در افراد جوان‌تر ممكن است در اثر اسپونديلت انكلوزان است كه معاصل نخاعي را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
در موارد كمتر شايع، كمردرد ناشي از اختلالات استخواني مثل بيماري پاژت استخوان و يا سرطان استخوان و يا سرطان‌هايي كه به استخوانها هم دست‌اندازي كرده‌اند و ممكن است ايجاد شود.
در بعضي موارد، اختلالاتي كه ارگان‌هاي داخلي را تحت تأثير قرار مي‌دهند مي‌توانند موجب ايجاد درد در كمر شوند. مثل اختلالات مربوط به دستگاه تناسلي زنان بيماريهاي التهابي و عفونت‌هاي سيستم ادراري مثل پروستاتيت
علايم كمردرد چيست؟
دردكمر مي‌تواند به شكل‌هاي مختلف باشد. شما ممكن است احساس:
• درد تيز در يك ناحيه از كمر
• در بسياري از موارد، درد شديد در ناحيه كمر و باسن كه با نشستن شديد شده و با ايستادن بهتر مي‌شود.
• Stiffness و درد هنگام خم شدن
• درد در ناحيه كمر كه باسن و پاها كشيده شده و گاهي همراه با كرختي و سستي است.
درد كمر كه همراه با كاهش وزن باشد و يا همراه با اشكال در كنترل روده و مثانه ممكن است به دنبال اختلالات جدي زمينه‌اي است. و در صورتي كه اين علايم پيشرفت كرد بايد فوراً با پزشك خود مشورت كنيد.
چه بايد كرد؟
در بسياري از موارد، شما مي‌توانيد با استفاده از داروهاي از بين برنده درد، كمردرد خود را از بين ببريد. اگر درد از بين نرفت ممكن است توسط پدهايي كه آن را توسط آب داغ گرم كرده‌ايد ودر پشت خود قرار مي‌دهيد درد را تسكين بدهيد.
اگر درد شديد است، ممكن است با استراحت در بستر راحتتر شويد. اما نبايد بيش از ۲ روز در بستر استراحت كنيد. حركت كردن را به محض آمادگي آغاز و به تدريج به فعاليتهاي روزمره و طبيعي خود برگرديد. اگر درد شديدتر شد و يا هنوز باقي ماند و اجازه حركت كردن به شما را نداد بايد با پزشك خود مشورت كنيد.
وقتي كمردردتان بهتر شد، بايد به شيوه صحيح وضعيت خود توجه داشته باشيد تا از برگشت مجدد آن جلوگيري كنيد.
بياموزيد كه چگونه اجسام را به طور صحيح بلند كنيد. ورزش منظم انجام دهيد و با كشش عضلات پشت، به نخاع كمرتان فشار وارد نشود و انعطاف‌پذير شود.
پزشك چه بايد بكند؟
اگر به خاطر درد شديد و دائم در كمر به پزشك مراجعه كرديد، او يكسري معاينه‌هاي فيزيكي را براي بررسي وضعيت شما، ميزان حركت در نخاع و احتمالاً حساسيت‌هاي ناحيه‌اي انجام خواهد داد. رفلكش‌هاي شما، كشش عضلات مختلف پا و حساسيت در پاها و همچنين ممكن است جهت جستجوي فشارهاي احتمالي روي اعصاب نخاعي و يا طناب نخاعي مورد آزمايش قرار بگيرند.
معاينه ركتال و يا لگن ممكن است لازم باشد اگر علائمي كه داريد مربوط به سيستم تناسلي زنان و يا روده‌ها باشد. ممكن است آزمايشات خوني مختلف و عكس راديوگرافي جهت جستجوي علل‌هاي زمينه‌اي درد مثل التهاب مفاصل و يا سرطان استخوان انجام شود. اگر مدركي دال بر فشار روي طناب نخاعي و يا اعصاب نخاعي باشد، MRI و يا CT اسكن براي بررسي موارد غيرطبيعي و ديسك‌ها و افتادگي و درمان‌هاي بيشتر صورت مي‌گيرد. اگر يك علت زمينه اي جدي براي كمردرد وجود دارد، پزشك به شما پيشنهاد مي‌كند كه از داروهاي از بين برنده درد استفاده كنيد. ممكن است فيزيوتراپي براي حركت دادن بخش‌هايي كه از كار افتاده و مفاصل دردناك بين مهره‌ها انجام شود. در بعضي موارد، از يك تركيب بي‌حس‌كننده موضعي همراه با كورتيكواستروئيد استفاده مي‌شود كه به طور مستقيم به داخل سطحي كه دچار حساسيت شده تزريق مي‌شود.
پيش‌آگهي بيماري چيست؟
بسياري از موارد كمردرد بدون درمان برطرف مي‌شود اما مشكلات بايد درمان شوند. اصلاح وضعيت بدن و آموختن روش‌ةاي بلند كردن اجسام خطرات را كاهش مي‌دهد. در تعداد كمي از افراد، درد ناحيه كمر طولاني مدت شده و موجب غيبت از كار و فعاليتهاي اجتماعي شده و ممكن است منجر به افسردگي شود. درمان مؤثر درد در اين موارد ضروري است و ادامه دادن فعاليتهاي فيزيكي، ناتواني را كاهش مي‌دهد. افرادي كه دچار افسردگي مي‌شوند با داروهاي ضدافسردگي درمان خواهند شد.
١- داشتن فعاليت بدني هزينه بالايي دارد . نياز به وسيله ، كفش و لباس مخصوص دارد .
گاهي بايد هزينه پرداخت تا ورزش كرد .
فعاليت بدني را مي توان هر جا و بدون هيچ وسيله اي انجام داد . جا به جا نمودن لوازم ، چوب ، كتاب ها و كودكان به عنوان فعاليت بدني تكميلي معادل بالا رفتن از پله ها مي باشند . پياده روي به عنوان فعاليتي كه بيشتر از هم انجام مي شود و بيش از همه توصيه نيز مي شود كاملاً بي نياز از اين موارد است . بيشتر مناطق شهري داراي پارك ، آب نما يا پياده روهايي ايده آل براي پياده روي ، دويدن يا ورزش و بازي هستند . نيازي نيست براي اين كارها به باشگاه ، استخر يا ساير مكان هاي ورزشي مراجعه كرد .
٢- سرم خيلي شلوغ است . فعاليت بدني وقت زيادي مي برد .
حداقل 30دقيقه فعاليت بدني متوسط در هر روز براي بهبود و حفظ سلامتي توصيه مي شود . البته اين به معناي قطع فعاليت بدني پس از نيم ساعت نمي باشد . بيشتر فعاليت ها را مي توانيد با كارهاي روزمره مثل محل كار ، مدرسه ، خانه يا بازي و تفريح ممزوج كنيد . بيشتر فعاليت ها را مي توانيد با امور روزانه خود انجام دهيد :10 دقيقه پياده روي سريع،3باردر روزيا20 دقيقه درابتداي صبح و10 دقيقه در طول روز. حتي اگر مشغله شما زياد باشد باز هم مي توانيد 30 دقيقه فعاليت در روز را به برنامه هايتان اضافه كنيد .
٣- كودكان طبيعتاً داراي تحرك بالايي هستند و به ندرت يك جا مي نشينند . نيازي به صرف وقت و انرژي براي آموختن چيزهايي در مورد فعاليت بدني به آنها نيست . به اندازه كافي فعال هستند .
مطالعات اخير در مورد كودكان سراسر جهان نشان داده كه آنها در مناطق شهري فقير در حال غيرفعال شدنند . وقت و منابع مصروف براي آموختن ورزش به آنها قطع مي شود و بازيهاي كامپيوتري تلويزيون جاي تفريحات فعال آنان را مي گيرد . تخمين زده كه در بسياري از كشورهاي چه توسعه يافته و در حال توسعه بيش از 3/2 جوانان از تحرك بدني ناكافي برخوردارند . فعاليت بدني ناكافي در كودكان مي تواند عواقب طولاني مدتي روي سلامتي به جاي بگذارد .
فعاليت بدني منظم باعث فوايد جسمي ، روحي و اجتماعي بسياري براي جوانان مي شود . فعال بودن به صورت بالقوه باعث كمك به جوانان و كودكان در داشتن استخوانها ، عضلات و مفاصل سالم مي شود . وزن بدن را تنظيم كرده و چربي را كاهش مي دهد و عملكرد موثر قلب و شش ها را فراهم مي كند .
بازي ، ورزش و ساير فعاليتهاي بدني اين فرصت را به جوانان مي دهد كه ابراز وجود كنند ، خودشان را باور كنند و موفقيت و همكاري جمعي را تجربه كنند . همچنين اينها كمك مي كنند تا از اضطراب و افسردگي پيشگيري شود .
انجام ورزش و فعاليت هاي بدني هدايت شده و منظم مي تواند پذيرش ساير رفتارهاي بهداشتي نظير پرهيز از سيگار ، الكل و مواد مخدر و رفتارهاي خشن را تسريع كند . الگوهاي فعاليت بدني كه در كودكي ودوران بلوغي كسب مي شوند بيشتر در طول زندگي باقي مي مانند و پايه اي براي زندگي فعال و سالم هستند .
فوايد فعاليت بدني
فوايد فعاليت بدني منظم براي سلامت بسيار است . حداقل 30 دقيقه فعاليت بدني متوسط ، مثلا” پياده روي سريع ، براي بدست آوردن بسياري از اين اثرات كافي است . اگر چه ، با افزايش سطح فعاليت ، فوايد آن نيز افزايش مي يابد .
فعاليت بدني منظم :
خطر مرگ و مير قبل از بلوغ را كاهش مي دهد .
خطر مرگ و مير ناشي از بيماري قلبي يا سكته مغزي را كاهش مي دهد كه مسؤول يك سوم تمام مرگ ها هستند .
خطر ايجاد بيماري قلبي يا سرطان روده ها را تا ٥٠% كاهش مي دهد .
خطر ابتلاي به ديابت نوع ٢ را ٥٠% كاهش مي دهد .
كمك مي كند تا احتمال ابتلاي به فشار خون بالا را كه يك پنجم جمعيت بالغ دنيا را گرفتار كرده كاهش يابد .
به پيشگيري يا كاهش استئوپروز كمك مي كند ، خطر شكستگي لگن را تا ٥٠% در زنان كاهش مي دهد .
خطر ايجاد دردهاي ناحيه كمر را كاهش مي دهد .
باعث ترفيع سلامت روحي و رواني مي شود . اضطراب ، استرس و احساس افسردگي و تنهايي را كاهش مي دهد .
كمك مي كند تا از عادات خطرناك مثل مصرف سيگار ، الكل و سوء استفاده از مواد مخدر و رژيم غذايي بد و خشونت مخصوصا” در كودكان و نوجوانان جلوگيري شود .
كمك مي كند تا وزن بدن را تنظيم كرده و خطر چاقي را ٥٠% نسبت به افرادي بي تحرك كاهش مي دهد .
كمك مي كند تا استخوانها ، عضلات و مفاصل سالمي داشته باشيم و افراد دچار حالات ناتوان كننده مزمن را از نظر قدرتي تقويت مي كند .
مي تواند به درمان حالت هاي دردناك مثل كمردرد و زانو درد كمك كند .
همه ما ميدانيم كه فعاليت بدني – مثل پياده روي ، دوچرخه سواري و بازيهاي مختلف باعث مي شود شما احساس خوبي داشته باشيد ولي فعاليت بدني منظم فوايد بسيار ديگري نيز دارد . اين كار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت مي شود ، بلكه اثرات مفيد اقتصادي و اجتماعي خود را دارد . فعاليت بدني منظم به كشورها و اقتصاد كمك مي كند تا هزينه هاي مراقبت هاي بهداشتي كاهش يابد ، توليد افزايش يابد ، مدارس بهتر شوند ، غيبت از محل كار و تعويض شغل كمتر شود و مشاركت در ورزش و تفريحات سالم افزايش يابد . در بسياري كشورها ، هزينه هاي بهداشتي به علت نبود فعاليت بدني و چاقي بالاست
افزايش بنيه
فعاليتهاي بدني باعث افزايش بنيه و قدرت شما مي شود. و در مواقع سختي و اضطراب توان شما را براي تحمل چنين وضعيتهايي افزايش مي دهد هر چه سلامتتر باشيد قلب، ريه و ششهاي شما مي توانند بهتر كار كنند و در نتيجه مي توانيد مدت طولاني تري راه برويد، برقصيد بازي و ورزش كنيد. و به طور كلي توانايي شما در همه زمينه ها افزايش پيدا مي كند.
افزايش استحكام
هر چه سالمتر باشيد نيروي بيشتري براي انجام كارهاي بدني خواهيد داشت و همانطور كه مي دانيد نيرومند بودن علاوه بر زمينه هاي ورزشي در همه امور زندگي به دردتان خواهد خورد. چرا كه سراسر زندگي تلاش است و قوي بودن باعث مي شود همه چيز به نظرتان ساده تر جلوه كند.
افزايش انعطاف پذيري :
انعطاف پذيري بدن به ميزان حركات مفاصل شما بستگي دارد. خم كردن پشت، بلند شدن روي نوك انگشتان پا براي رسيدن به طبقه بالايي كمد و… همه نمونه هايي از انعطاف پذيري بدن هستند انعطاف داشتن در همه امور زندگي و حتي براي انجام فعاليتهاي ورزشي مورد نياز است انعطاف پذيري اصولاً با افزايش سن كاهش مي يابد ولي مي توان با انجام نرمشهايي از خشك شدن بدن جلوگيري كرد.
تاثيرات رواني از جمله بهتر خوابيدن
انجام فعاليتهاي بدني يكي از بهترين راههاي كسب ”احساس خوب“ در طول روز است. وقتي ورزش مي كنيد خود را از همه تنشهاي روزانه، همه استرسهايي كه به شما وارد شده و همه فشارهاي رواني مي رهانيد. چرا كه در حال ورزش كردن با ترشح اندروفين (Endrophin) از مغز شما احساس آسودگي خاطر و آرامش مي كنيد. بدين ترتيب بهتر و راحت تر خواهيد توانست پستي و بلنديهاي زندگي را طي كنيد وقتي بدن آماده و نيرومندي داشته باشيد، روح و روان قوي تري هم خواهيد داشت و به دنبال آن اعتماد به نفستان افزايش مي يابد. ورزش مرتب و مداوم علاوه بر مزيت هاي فوق به شما كمك مي كند كه بهتر و راحتتر بخوابيد.
تاثيرات اجتماعي
حضور در كلاسهاي ورزشي، ورزشهاي تيمي و غيره راه بسيار مناسبي براي ملاقات و رويارويي با افراد تازه است، افرادي كه علايقي مشابه خود شما دارند. چنين وضعيتي در بهتر شدن روحيه شما و افزايش روابط اجتماعي تان موثر خواهد بود.
كنترل وزن
انجام فعاليت هاي بدني مداوم بهترين و سالم ترين راه براي كنترل وزن و حفظ نسبت ”ماهيچه به چربي“ است با توجه به اينكه هر كس داراي وضعيت بدني مخصوص به خود است، همه از برقراري تعادل بين چربي و ماهيچه در بدن سود خواهد برد.
بد نيست بدانيد كه چربي بسيار كم يا بسيار زياد هر دو مي توانند در بدن تاثيرات منفي بجاي گذارند. بنابراين لازم است با يك رژيم غذايي مناسب و ورزش به موقع همه مواد غذايي مورد نياز بدنتان از جمله ويتامين ها،مواد معدني، پروتئين ها و چربي را به ميزان لازم دريافت كنيد.
چطور استحكام و قدرت بدني خود را افزايش دهيم؟
در كنار تمرينات اروبيك كه باعث افزايش قدرت قلب و ريه هاي شما مي شوند، تمرينات مربوط به تقويت قواي جسماني باعث كاهش چربي هاي اضافي و افزايش ماهيچه هاي بدن شما خواهند شد. روش انجام اين تمرينات اين است كه ماهيچه هاي مختلف بدن را با انجام ورزشهايي مثل دمبل زدن قوي مي كند. مي توانيد به جاي دمبل حتي از كيسه هاي سنگين حاوي شن و ماسه يا قوطي هاي پر از آب استفاده كنيد. البته اين ورزشها درباره ماهيچه دختران با كنترلهايي انجام مي شود كه از ماهيچه اي شدن بدن آنها جلوگيري كند. انجام اين ورزشها بدون نظارت متخصصين مي تواند خطراتي در بر داشته باشد به همين دليل سعي كنيد حتي المقدور حركات را درست انجام دهيد، تمرينات را دو يا چهار روز در هفته دنبال كنيد و به هر يك از گروههاي ماهيچه اي خود يك روز را اختصاص دهيد. مي توانيد جدولي مطابق زير ترتيب دهيد.جمعه پنجشنبه چهارشنبه سه شنبه دوشنبه يكشنبه شنبه
ماهيچه هاي مربوط به قسمتهاي پايين بدن ماهيچه هاي مربوط به قسمتهاي بالاي بدن ماهيچه هاي مربوط به قسمتهاي پايين بدن ماهيچه هاي مربوط به قسمتهاي بالاي بدن يا اينكهجمعه پنجشنبه چهارشنبه سه شنبه دوشنبه يكشنبه شنبه همه بدن همه بدن همه بدن
مربي ورزش مدرسه يا باشگاهي كه در آن عضو هستيد بايد بتواندبر حسب وضعيت جسماني تان بهترين حالت ممكن را به شما پيشنهاد كند.
اگر مي خواهيد از Free wieght استفاده كنيد (مثل دمبل يا باربل زدن) مطمئن باشيد هميشه كساني هستند كه شما را راهنمايي مي كنند بدون استفاده از راهنمايي متخصصان اين وزنه ها را بلند نكنيد زيرا فقط باعث آسيب ديدگي خودتان خواهيد شد.
يك برنامه ورزشي مناسب براي خود برزيد:
فكر كنيد و ببينيد كه هدفتان از ورزش كردن چيست و بر اساس آن هدف برنامه اي بريزيد: مثلاً مشخص كنيد كه مي خواهيد روزانه چند متر بدويد يا چند بار طناب بزنيد. در اين صورت موفق تر عمل خواهيد كرد . برنامه تان را با واقع بيني تنظيم كنيد. اگر تا به حال ورزش نكرده ايد انتظار نداشته باشيد كه بتوانيد روزي يك ساعت ورزش كنيد. با نيم ساعت در روز شروع كنيد و وقتي احساس كرديد بدنتان آمادگي لازم را دارد مدت آن را افزايش دهيد.
سعي كنيد كه برنامه را با توجه به قواي جسماني خودتان تنظيم كنيد. بعلاوه برنامه را كمي انعطاف پذير بنويسيد كه اگر در ساعتهاي ورزشتان اتفاقي افتاد برنامه تان به كلي به هم نخورد. اگر براي تمرينات خود به وسيله اي نياز داريد از قبل به فكر تهيه آن باشيد و به ياد داشته باشيد كه هيچ وقت براي ورزش كردن دير نيست.
ورزش براي جواناني كه معلوليت جسماني دارند:
بنا به اظهارات مركز جراحي هاي عمومي آمريكا، انجام فعاليت هاي مرتب ورزشي علاوه بر اينكه مي تواند به معلولين در افزايش توانايي ماهيچه هايشان كمك كند در ايجاد حس ”مفيد بودن“ براي آنها هم موثر خواهد بود.
در آمريكا مركزي براي ورزش معلولين به نام NSCD وجود دارد كه بدون دريافت هزينه هاي قابل ملاحظه در ايجاد خلاقيت در كودكان و نوجوانان معلول هم مفيد است و سالانه حدود 3 هزار نوجوان و كودك معلول از آن استفاده مي كنند. هيئتي متشكل از 54 متخصص و بيش از سه هزار نفر داوطلب موفق شده اند 28 هزار درس براي تعليم به اين معلولين تهيه كنند. اعضاي NSCD را معلولين مثل نابينايان، ناشنوايان، كساني كه نقص عضو دارند ناقص الخلقه ها، مبتلايان به آسم و ديابت حاد و…تشكيل مي دهند. ضمناً مبتلايان به آسم مي توانند با نظارت متخصص در هر فعاليت ورزشي كه مايل باشند شركت كنند.
مصدوميت ها:
فرقي نمي كند شما به چه ورزشي علاقه مند هستيد. مهم اين است كه اطمينان حاصل كنيد كه آن ورزش را درست انجام مي دهيد. اگر مصدوم شويد شايد مجبور باشيد مدت طولاني ورزش را كنار بگذاريد. در رفتگي ،رگ به رگ شدن و پيچ خوردگي ممكن است براي بهبودي به هفته ها وقت نياز داشته باشند. پس در هنگام ورزش مراقب سلامتي خود باشيد.
براي كاهش شانس مصدوميت:
قبل از شروع به ورزش هاي سنگين بدنتان را خوب گرم كنيد، 5 تا 10 دقيقه نرمش كنيد.
قبل و بعد از ورزش همه ماهيچه هاي اصلي خود را بكشيد و اين كار را (به آرامي) انجام دهيد.
در هنگام ورزش از همه وسايل محافظتي مثل زانو بند، مچ بند و…كه به رشته ورزشي تان مربوط است استفاده كنيد.
ورزش ها و تمرينات جديد را تحت نظر مربي انجام دهيد.
به محدوديت هاي خود آگاه باشيد. اگر به تازگي به ورزش كردن روي آورده ايد به خود فشار نياوريد. ممكن است همان موقع احساس درد نكنيد ولي عوارض جانبي آن ها حتماً صدماتي به شما وارد خواهند كرد.
از ورزش بيش از حد اجتناب كنيد. ورزش زيادي هم مي تواند به اندازه ورزش نكردن مضر باشد. هفته اي يك روز به خود استراحت بدهيد.
قبل،بعد و در هنگام ورزش كردن آب بنوشيد، در روزهاي گرم بيشتر از روزهاي معمولي آب بخوريد. حتي در روزهاي سرد هم چون عرق مي كنيد بايد آب بخوريد تا آب از دست رفته بدنتان را جبران كنيد.
به علامت هاي بدنتان گوش كنيد! درد هميشه علامت اين است كه يك جاي كار ايراد دارد پس استراحت كنيد. سعي نكنيد با درد كنار بيائيد زيرا در اين صورت فقط صدمات وارده را افزايش داده ايد.
سلامت بي دردسر!
راههاي زيادي وجود دارد كه بدون شركت در كلاس هاي متفرقه يا باشگاههاي ورزشي و صرف هزينه هاي گزاف، اندام خود را موزون كنيد. يك راه ساده اين است كه شيوه زندگي تان را تغيير دهيد. در زندگي روزمره فعالتر باشيد.در زير تعدادي از اين راهها را به شما پيشنهاد مي كنيم:
حيوانات خانگي خود را به پياده روي و گردش ببريد.
با خواهر و برادر كوچكتان بازي كنيد.
به جاي آسانسور از پله استفاده كنيد.
پياده به خريد ، مدرسه،دانشگاه و…برويد.
در كارهاي خانه كمك كنيد.
ماشين خود را بشوئيد.
به گردش و پياده روي برويد.
چمن هاي باغچه را بزنيد.
زندگي خسته كننده به نظر مي رسد؟
به دنبال هيجان هستيد؟ به شيوه زندگ تان تنوع ببخشيد. اگر از پياده روي و ورزش صبحگاهي و…خسته شده ايد به ورزش هاي مهيج تر روي آوريد.
اسكيت
اسنوبورد (تخته ي برفي)
دوچرخه سواري در تپه ها
صخره نوردي
كاياك
اسكوبا (خواصي در عمق زياد)
شايد لازم باشد براي خريد وسايل ايمني و كلاس ها با خانواده هم مشورت كنيد. زيرا همه انواع ورزشها خطراتي هم در بردارند پس بهتر است قبل از شروع، تكنيك هاي ورزشي را بياموزيد.
آنها را در گـوشه و كنار باشگاه ورزشي ديده ايد، اما هيچگاه متوجه نشده ايد كه با آنها چكار ميتـوان كرد. در ابتدا ممكن است تصور نموده باشيد كه “دخترانه” به نظر ميرسند، ولي بـعدا احتمالا افرادي عضلاني را مشـاهـده كـرديـد كـه در حال تمرين با آنها هستند. داريم درباره توپهاي بدنسازي صحبت مي كنيم، توپهاي كرئي شكل بزرگي كه تقريبا با آنها مي تـوان تمامي قسمتهاي بــدن را ورزش داد. اگر تصمـيـم گرفته ايـد كـه با آنها كار كنيد اما طريقه استفاده شان را نمي دانـيد، در اين بخش 10 تـمريـن خـيلي خوب براي آغاز وجود دارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 10
كشش بالا تنه
مفيد براي: كمر
روش حركت: روي زانو نشسته و بالا تنه خـود را روي قسمت فوقاني توپ قرار دهيد. دست ها را خم كرده ودر كنار سر قرار دهيد. سينه خود را بطرف پايين حركت دهيـد تـا ستون فقرات بصورت مستقـيم و مـمـتـد قـرار بگيريد. سپس به حالت اوليه برگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 9
دراز نشست نوع اول
مفيد براي: عضلات شكم، كمر و لگن
روش حركت: روي زانو نـشسـته آرنج ها را روي تـوپ قرار داده، كمر خود را خم نماييد. در حالي كـه عـظـلات شكم خود را فشرده كرده ايد به طرف جلو حركت كنيـد تا جايي كـه بـالا تـنـه و ران در يـك امـتداد مستقيم قرار گيرند. سپس به وضعيت اوليه برگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 8
دراز نشست نوع دوم
مفيد براي: عضلات شكم
روش حركت: درحـالي كـه كـف دو پاي خود را بصورت مسطح روي زمين قرار داده ايد، گودي كمر را روي توپ گذاشته بصورتيكه ران و بالا تنه موازي با زمين باشنـد و عـمـل دراز نشـست عـادي را انـجـام دهيـد. تــوسـط عضلات شكم فقط شانه ها و قسمت بالاي كمـر خـود را به طرف بالا حركت دهيد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 7
شناي بلند
مفيد براي: عضلات سرشانه اي، شـانـه ها، عضلات سه سر و عضلات شكم
روش حركت: جلوي زانوهاي خود را روي توپ گذارده و كف دستها را بصورت مسطح روي زمين قرار دهــيـد. (تمـامـي بـدن شـما بايد موازي با زمين باشد) بـطـرف حركت كرده و سپس به بالا برگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 6
پل خم با زانو
مفيد براي: باسن و عضلات عقب ران
روش حركت: به كمر روي زمين دراز كشيـده با زانوي خـم شـده پاشنه پاي خود را بالاي توپ قرار دهيـد. دو دسـت را به طرفين دراز كنيد. باسن خود را روي زميـن فـشار داده و بـه سـمـت بالا بياييد. كمي توقف كرده و دوباره به حالت اول برگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 5
چرخش شكمي
مفيد براي: عضلات شكم
روش حركت: روي كمر دراز كشيده،زانوها را خم كرده و كف پاها را بصورت مسط روي زمين قـرار دهـيـد. تـوپ را نـزديـك زانـو روي ران و دسـتها را بالاي توپ بگذاريـد.شانه تان را به طرف بالا حركت دهيد و همزمان توپ رابـه بـالاي زانـوهـا هدايت نماييد. كمي مكث كرده و بازبه حالت اول برگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 4
حركت كششي معكوس
مفيد براي: گودي كمر، باسن و عضلات عقب ران
روش حركت: به طـرف شكم روي تـوپ دراز كشيده وبـوسيـله پـنـجه پـاها و كف دستها حالت خود را تثبيت كنيد. در حاليكه بطرف پايين نگاه ميكنيد دست چـپ وپـاي راست خود را به طور همزمان به طرف بالا حركـت دهيد و 2 ثانيه در همان حالت باقي مانده و سپس به حـالت اولـيـه بـازگـرديــد. همين عمل را براي دســت و پاي مخالف انجام دهيد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 3
شناي تعادلي
مفيد براي: عظلات سر شانه اي، شانه ها، عضله و عضلات شكم
روش حركت: دستهاي خــود را طـوري روي تـوپ قرار دهيد كه بدنتان با زمين زاويه 45 درجه تشكيل دهيـد. تـعادل خـود را بـا نـوك انـگشتـان پـا بـرقرار نماييد. روي آرنج خم شده و تا چند چند سانتـيــمتري تـوپ پايـيـن بياييد سپس به حالت اول بازگرديد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 2
سوپرمن
مفيد براي: كليه عضلات كمر و باسن
روش حركت: از طـرف شـكـم روي تـوپ دراز بـكشيـد بصورتيكه بدنتان با زمين زاويه 45 درجه بسازد. تـعـادل خود را توسط نوك انگشتان پا برقرار كنيد. دستان خود را بـه طـرفيـن سر امتداد داده و عمل كشش را انـجـام دهيد. گويي در حال پرواز كردن هستيد. اين حـالـت را براي چند لحظه حفظ كنيد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماره 1
چرخش ديواري نشسته
مفيد براي: عضله چهارسر،عضلات عقب ران و باسن
روش حركت: پشت به ديوار ايستاده، پاها را بـانـدازه عرض شانه ها بازكرده و توپ را بـيـن گودي كمر و ديوار قـرار دهيد. در حاليكه به حالت نشستن در مي آيـيـد، اجازه دهيد توپ در پشت شما حركت كند. زانـوهـا درحـالـت نـشسته بـايـد زاويه 45 درجـه تشـكيل دهـنـد.سپس به حالت اوليه برگرديد.
باهاش بچرخيد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بجنبيد، نگران نباشيد؛ توپهاي بزرگ بد به شما صدمه اي نمي زنند. دفعه بعدي كــه به باشگاه ميرويد اين تمرين ها را هم در كنار تمرينات خود انجام دهيد، بعد از چنـد هفــته ميبينيد كه تغيير زيادي كرده ايد و بخاطر همين از توپ خود تشكر خواهيد كرد!