صنعت جنگلداری

مساحت جنگلی تبت بیش از 6 میلیون و 300 هزار هكتار است و 5 درصد مساحت كل زمین منطقه را تشكیل می دهد. این رقم تا اندازه زیادی پایین تر از میانگین سراسر كشور است. میزان ذخیره چوب این منطقه به بیش از میلیارد و 400 میلیون متر مكعب می رسد در مقام دوم سراسر كشور قرار دارد و مهمترین پایگاه ذخیره چوب چین است. منابع جنگلی این منطقه در حوضه پایین تر رودخانه “یان لو زان بو” متمركز است.
منطقه خودمختار تبت به بهبود محیط زیست فوق العاده اهمیت می دهد و تا كنون 18 منطقه حفاظت از طبیعی در سطح كشوری و استانی ایجاد كرده است كه مساحت آن 33 میز 9 درصد مساحت كل این منطقه را تشكیل می دهد و محیط زیست و محیط زندگی تبت را تحت حفاظت نسبتاً مطلوب قرار گرفته استو اكنون محیط زیست تبت در مراحل اولیه شكل گیری قرار دارد و حفاظت از محیط زیست آن بهتر از مناطق دیگر صورت می گیرد.
تشكیل دایره جنگل – اداره جنگلبانی
باین ترتیب لازم شد كه برای رسیدگی به گزارشهای واصله از جنگلهای گیلان و آستارا و صدور دستورات لازم، سازمان كوچكی نیز در مركز تشكیل شود. لذا در سال 1317 در اداره امور كشاورزی، دائره ای بنام دائره جنگل تاسیس و تصدی آن در سال 1318 به آقای مهندس كریمی ساعی واگذار گردید.در اثر اقدامات مجدانه مرحوم ساعی توجه اداره كل كشاورزی بیش از پیش به موضوع چنگلها معطوف و مقرر گردیده اداره جداگانه ای بنام “اداره جنگلبانی” به ریاست خود ایشان تشكیل گردید. پس از تشكیل اداره جنگلبانی، آقای مهندس ساعی گزارش جامعی در باب لزوم تشكیل سازمان در محل كوچكی آزمایش شود تا در صورت حصول نتیجه مساعد در سراسر شمال تعمیم داده شود. برای این منظور ناحیه “كجور” از شمال به دریای خزر، از جنوب به ارتفاعات البرز، از مغرب به دره چالوس و از شرق به رودخانه گلندرود و علمده محدود است) انتخاب و متعاقباً در اواخر 1319 اقدام به تاسیس چهار خزانه جنگلی در دشت نظیر چالوس 0 علمده و ولی آباد گردید. ولی به مناسبت وقایع بین المللی و بدلیل مشكلات نظامی و سیاسی روز با ادامه این عملیات نظر مساعدی نشان داده نشد و و در نتیجه تكمیل آن میسر نگردید تا اینكه در اثر حوادث شهریور سال 1320 موضوع كلا به بوته فراموشی سپرده شد.
تشكیل اداره كل جنگل ها
در نیمه دوم سال 1320 اداره كل كشاورزی به وزارت كشاورزی و در سال 1321 اداره جنگلبانی به اداره كل جنگلها تبدیل گردید و در هر یك از مناطق شمال (گیلان – شهسوار – مازندران – گرگان) سازمان منطقه ای جنگلبانی كه تحت نظر رؤسای ادارات كشاورزی زیر نظر رئیس جنگلبانی انجام وظیفه می كردند.
تشكیلات منابع طبیعی در سال 1321
در این موقع تصویبنامه ای برای تسویه چوبهایی كه در وقایع شهریور ماه 1320 با پروانه و بدون پروانه (سواستفاده از وقایع 1320) قطع شده بود به تصویب رسید. بر اساس این تصویبنامه چوبهای غیر مجاز به سود دولت شد و پس از آن قطع چوب طبق قانونی است كه لایحه آن از طرف وزارت كشاورزی تهیه و با تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد خواهد شد.
در سال 1321 نخستین قانون راجع به جنگلها مشتمل بر 18 ماده و 7 تبصره به تصویب رسید و آئین نامه آن در اوایل سال 1322 از تصویب هیئت وزیران گذشت.
در اواخر سال 1322 اداره كل جنگلها به منظور ترتیب و تجهیز كادر فنی طبق مصوبه هیئت دولت و اساس نامه شورایعالی فرهنگ دو دوره كلاس كمك مهندسی جنگل و یك دوره كلاس جنگلبانی تاسیس نمود و فارغ التحصیلان آنرا برای تقویت كادر مناطق جنگلبانی به شمال اعزام داشت.
ضمنا برای تشخیص درختان و چوبهایمجاز از غیر مجاز چكشهایی به شكل مثلث. مربع و دایره تعبیه گردید كه هنوز هم معمول است. تصدی اداره جنگلها تا اواسط سال 1324 با آقای مهندس كریم ساعی بود و از این تاریخ تا تاریخ 10/4/1326 با آقای مهندس غلامعلی بنان و در حدود دو ماه بعد از آن با آقای صنایی بود و سپس تا اواخر سال 1327 كه به موجب تصویبنامه شماره 20523 مورخ 24/12/1327 هیئت وزیران اداره كل جنگلها به بنگاه جنگلها تبدیل شد با آقای مهندس كاظم مشیر فاطمی بود.

بنگاه جنگل ها
هیئت وزیران در جلسه 24/12/1327 بنا به پیشنهاد 14 اسفند ماه 1327 وزارت كشاورزی، مراتب زیر را تصویب نمودند:
1- به منظور حفظ و حراست جنگلها بنگاهی به نام “بنگاه جنگلها” تشكیل می شود.
2- وزارت دارایی كلیه جنگلهای دولتی و مراتع واقع در حوزه آن جنگلرا به بنگاه جنگلها منتقل خواهد نمود.
3- بنگاه جنگلها دارای شخصیت حقوقی مستقل و روی اصول بازرگانی بهره برداری اداره شده و تحت نظر وزارت كشاورزی خواهد بود.
در این تصویب نامه وظایف – سرمایه – هیئت مدیره – هیئت بازرسی و امور استخدامی منظور گردیده بود.
وظایف بنگاه علاوه بر حفظ، احیاء توسعه و بهره برداری جنگلهای دولتی و ایجاد صنایع مختلف چوب و نقشه برداری از آنها، نظارت و مراقبت در بهره برداری جنگلهای غیر دولتی و همچنین مشاركت با صاحبان جنگلهای غیر دولتی در امر بهره برداری و ایجاد صنایع بود.
– ضمناً اداره امور مراتعی كه در جنگلهای دولتی واقع شده اند بعهده بنگاه بود.
بنگاه دارای هیئت مدیره ای مركب از سه نفر بود كه بر اساس بند 6 تصویبنامه به طریق زیر تعیین می گردد.
الف- رئیس هیئت مدیره كه از طرف وزارت كشاورزی تعیین می گردد.
ب- یك نفر از اعضاء هیئت مدیره را وزارت كشاورزی و یك نفر را وزارت دارایی تعیین خواهد نمود.
تبصره: یك نفر از اعضا هیئت مدیره بنابر انتخاب وزارت كشاورزی، سمت مدیر عامل بنگاه را خواهد داشت.
– بر اساس بند 7 تصویبنامه بنگاه دارای یك بازرس فنی (از طریق وزارت كشاورزی) و یك بازرس مالی (از طرف وزارت دارایی) بود. پس از تشكیل هیئت مدیره، آئین نامه بنگاه و با موافقت وزارت دارایی و پیشنهاد وزارت كشاورزی به تصویب رسید.
سازمان بنگاه در مركز شامل تشكیلات زیر است.
شمای تشكیلات منابع طبیعی كشور در سال 1327 تشكیلات مركزی “بنگاه جنگلها”
در تشكیلات بنگاه در نواحی “خارج از مركز” قسمتی از جنگل كه نگهبانی آن به عهده یك مامور جنگلبانی واگذار می شد اساس كار قرار گرفته و نام آن حوزه «جنگلبانی» گذارده شد.
مركز مشترك دو الی 4 جنگلبانی كه در حوزه های جنگلبانی مجاور پاسبانی می كردند «پاسگاه جنگل» نامیده می شد و ارشد جنگلبان هر پاسگاه علاوه بر مسئولیت حوزه خود بر تمام حوزه پاسگاه نظارت داشت. این مامور جنگلبان ارشد نامیده می شد.
دو الی چهار پاسگاه تحت نظر یك سر جنگلبانی و دو الی 6 سر جنگلبانی تحت نظر یك جنگلدار اداره می شد. و چند جنگلدار تحت نظر یك سر جنگلدار بودند. سر جنگلدار مسئول یك منطقه جنگلی است مانند منطقه گیلان و آستارا- منطقه شهسوار و نوشهر – منطقه مازندران و غیره. چند منطقه جنگل یك (ناحیه) جنگل را تشكیل می داد كه تحت سرپرستی یك (سر بازرس فنی جنگل) بود.
شمای تشكیلات منابع طبعی كشور تشكیلات خارج از مركز “بنگاه جنگلها” در سال 1327
بر اساس این رویه بنگاه جنگلها در شمال چهار سر جنگلداری به شرح زیر داشت:
1- سر جنگلداری گیلان و آستارا به مركزیت رشت شامل چهار جنگلداری
2- سر جنگلداری شهسوار و نوشهر به مركزیت شهسوار شامل سه جنگلداری
3- سرجنگلداری مازندران به مركزیت شاهی (قائم شهر) شامل چهار جنگلداری
4- سرجنگلداری گرگان به مركزیت گرگان شامل چهار جنگلداری
بازرسی چوب آلات و هیزم وارده به تهران از طریق راه آهن نیز كماكان به پست بازرسی حمل چوب ایستگاه راه آهن واگزار شد.
چون با اجرای تصویب نامه شماره 20523 مورخ 24/12/1327 جنگلهای دولتی و مراتع واقع در حوزه آنها كه عایداتی دارند به بنگاه جنگلها، تدریجاً منتقل می شد، لذا دذ بسیاری از مناطق كشور منجمله اردبیل، خلخال، رضائیه، بهاباد، كرمان، سردشت، شلدوز، آستارا، اهواز، دزفول، آبادان، بهبهان، شوشتر، مسجد سلیمان، هفتگل، دست میشان، بیرجند، درگز، قوچان، دامغان، باجگیران، كاشمر، بجنورد، خرم آباد، بروجرد، اصطبانات، جهرم، آباده و فیروز آباد و استان هشتم پاسگاه های وصول عواید محصولات جنگلی دایر شده بود كه در بعضی از آنها مامورین كشاورزی، در برخی از نقاط مامورین دارائی بعلت عدم حضور مامورین بنگاه، درآمد را دریافت و بحساب بنگاه واریز مینمودند.
در سال 1329 برای حفاظت جنگلهای منطقه خراسان بخصوص جنگلهای پسته بررسی های مقدماتی برای تشكیل سرجنگلداری خراسان شروع شد.
درسالهای 1331 تا 1334 جنگلهای شمال كشور دستخوش بحرانی شبیه آنچه كه در شهریور سال 1320 پیش آمده بود شد. درختان زیادی بدون ترتیب و اصول و با شدت زیاد قطع شدند و چوب آلات آنها در جنگل باقی ماندو این بحران در تخریب جنگل به اضافه عوامل دیگر موجب شد كه هیأتهای نظامی وارد كار جنگل شدند. دو نفر سرتیپ، عده ای سرهنگ و سرگرد و نظامیان دیگر به استعداد یك لشكر در كلیه ادارات و واحد های تابعه مستقر شدند. در كنار هر مدیر یك سرهنگ و در كنار هر جنگلبان یك سرباز حضور داشت این دوره كه با مدیریت سرلشگر ((اخوی)) شروع شد با تحولاتی چند تا سال 1339 ادامه یافت.
پیدایش جنگل
تعریف جنگل و انواع آن
جنگل منطقه وسیعی پوشیده از درختان، درختچه ها و گونه های علفی است كه همراه با جانوران وحشی نوعی اشتراك حیاتی گیاهی و جانوری را تشكیل داده و تحت تاثیر عوامل اقلیمی و خاكی قادر است تعادل طبیعی خود را حفظ كند.
حداقل سطحی كه برای تشكیل جنگل از نظر علمی لازم بسته به نوع گونه درختی، شرایط محیطی و غیره تغییر می كند. این مساحت در شرایط معمولی حداقل 3/0 هكتار (3هزار متر مربع) است. واژه «جنگل»از زبان سنسكریت است و به اكثر زبانهای اروپایی نیز وارده شده است و معنای جنگل طبیعی و بكر را می دهد. جنگل بسته به نوع پیشدایش آن و خصوصیات ساختاری به جنگل بكر، جنگل طبیعی، جنگل مصنوعی یا جنگل دست كاهش طبقه بندی می شود. جنگل بكر یا جنگل دست نخورده، جنگلی است كه بدون دخالت انسان بوجود آمده است و تركیب گونه های درختی و درختچه ای و علفی آن طوری است كه وضعیت كاملاً طبیعی را نشان می دهد. چوب و سایر فرآورده های تولید شده در جنگل بكر در همان سیستم طبیعی تجزیه شده و به خود جنگل بر می گردد. بعبارت دیگر از جنگل بكر هیچ گونه موادی (زنده یا غیر زنده) به خارج از آن حمل نمی‌شود.
رویش چوبی جنگلهای بكر كه به حالت تعادل رسیده باشند عملاً صفر است، یعنی همان قدر كه چوب و سایر مواد آلی تولید می شود همان قدر هم تجزیه می شود و یا می پوسد. بعبارت دیگر چرخه رفت و بازگشت مواد در یك جنگل بكر چرخه ای بسته است.
در جنگل بكر بین تولید كنندگان (گیاهان)، مصرف كنندگان (جانوران) و تجزیه كنندگان (جانوران ریز) یك اشتراك حیاتی متقابل و پایدار برقرار است. جنگل های بكر از تنوع زیستی بالایی برخوردارند و دارای اطلاعات ژنتیكی ارزشمندی هستند كه تا به امروز بسیاری از این اطلاعات كشف نشده است. امروزه ارزش جنگلهای بكر بسیار زیاد است هر چند كه متاسفانه روند تخریب كمی و كیفی آنها در دنیا رو به افزایش است.
امروزه سعی بر این است كه جنگلهای بكر باقی مانده بر روی كره زمین را حفظ و از آنها
بعنوان ذخیره گاههای اطلاعات ژنتیكی و تنوع زیستی استفاده شود. امروزه تبدیل جنگلهای بكر به جنگلهای بكر به جنگلهای بكر به جنگلهای صنعتی قابل توجیه نیست و نگهداری آنها حتی از نظر اقتصادی نیز قابل توجیه است.
جنگل طبیعی، جنگلی است كه بدون دخالت انسان به وجود آمده است ولی انسان به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن دخالت (بهره برداری) كرده است.
جنگلهای بكر دست خورده هستند. تركیب درختان و سن آنها و تنوع گونه های گیاهی و جانوری در یك جنگل طبیعی با جنگل بكر متفاوت است و عموماً جنگل طبیعی از نظر زیست محیطی فقیرتر از جنگل بكر است. با وجود این جنگلهای طبیعی قادرند چشم اندازهای طبیعی هر منطقه را حفظ كرده و در اكثر موارد از جنگلهای مصنوعی یا دست كاشت غنی تر و پایدار تر باشند.
جنگلهای مصنوعی یا دست كاشت یا جنگل انسان ساخت جنگلی است كه به دست انسان و با هدف مشخصی ایجاد شده است و هدف از ایجاد آن تولید چوب، ایجاد مناظر طبیعی، حفظ آب و خاك، ایجاد مناطق تفریحی و تفرجی و غیره است.
جنگل مصنوعی معمولاً به صورت نهالكاری (درختكاری) به وجود می آید، هر چند این جنگلها را می توان با كاشت بذر نیز به وجود آورد. تجربه نشان داده است جنگلهای مصنوعی كه با این روش به وجود آمده اند پایدار و نزدیك تر به جنگلهای طبیعی هستند. جنگل مصنوعی كه با قلمه ایجاد شده، قلمستان ها در اكثر نقاط دنیا از نظر حقوقی جزو جنگلها محسوب نمی شوند. امروزه ایجاد جنگلهای مصنوعی در دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است چرا كه به افزایش نیاز چوبی در جهان پاسخ می دهد.
چنانچه جنگلهایی در زمین های زراعی و بایر با هدف تولید چوب با استفاده از روشهای پیشرفته زراعی از قبیل شخم زدن، كود دادن و غیره ایجاد شده باشد به آن زراعت چوب اطلاق می شود. حجم زراعت چوب در زمینهای غیر جنگلی در تمام دنیا در حال افزایش است.
علاوه بر سه نوع جنگلی كه تعاریف آن ذكر شد در كشور ما از اصطلاح «بیشه» هم استفاده می شود. ما بیشه را معمولاً برای پوشش های گیاهی به كار می بریم كه اطراف رودخانه و شیار دره ها در مناطق خشك ظاهر می شوند. این واژه به تجمع درختچه ها در نیزارها نیز اطلاق می شود.
پیدایش جنگل و طبقه بندی آن
جنگل های دنیا از حدود 140-60 میلیون سال پیش به وجود آمده اند. بسته به نوع درختان تشكیل دهنده، جنگلهای دنیا را به دو نوع سوزنی برگ و پهن برگ تقسیم می كنند.
جنگلهای سوزنی برگ دنیا قدیمی تر از جنگلهای پهن برگ هستند و پیدایش اولیه این جنگلها در دوران دوم چنگلهای سوزنی برگ تكامل یافته در عین حال جدیدتر هستند. این جنگلها در دوران سوم زمین شناسی در حدود 60 میلیون سال پیش به وجود آمده اند. از آن زمان تا كنون جنگلهای دنیا دائماً در حال تحول و تكامل بوده و اگر انسان در روند آن دخالتی نداشته باشد سیر تحول و تكامل آنها همچنان ادامه خواهد یافت.
در اواخر دوران سوم زمین شناسی اقلیم كره زمین روبه سردی گذاشت به طوری كه در اوایل دوران چهارم (حدود یك میلیون سال پیش) بارشهای اسمانی اكثراً به صورت برف درآمد و به خصوص در عرضهای جغرافیایی بالاتر از 40 درجه شمالی و یا ارتفاعات بالای 3 تا 4 هزار منتری عرضهای پایین تر یخچال های طبیعی تشكیل شدند و به تدریج رشد كردند، به عبارت دیگر دوران های یخبندان به وجود آمد.
یخچال های طبیعی اكثر جنگلهای مناطق مذكور (بالاتر از 40 درجه عرض شمالی) را در زیر خود مدفون ساختند. با گرن شدن آب و هوای كره زمین یخچالها ذوب شدند یا به اصطلاح عقب نشینی كردند و پس از مدتی دوباره بر اثر سرد شدن اقلیم یخچال ها شروع به پیشروی كردند.
در طول یك میلیون سال كه از اوایل دوران چهار می گذرد چهار دوره یخبندان به وجود آمد و در این زمان كلیه جنگلهایی كه بالاتر از عرضهای 40 درجه بود از بین رفتند. آخرین دوره یخبندان در حدود 18 هزار سال پیش به اتمام رسید و آب و هوای كره زمین روبه گرم شدن نهاد. لازم به توضیح است كه چنگلهای ایران مخصوصاً جنگلهای شمال كشور در این مدت از هجوم یخچال ها مصون ماندن و به توسعه و تكامل خود ادامه دادند. اكثر جنگلهای كنونی اروپایی پس از پیروی آخرین یخچالها به وجود آمدند. به عبارت دیگر جنگلهای كنونی كشورهای اروپایی شمال آمریكا و آسیای شمالی جنگلهای «جوان» هستند و قرمت تكاملی آنمها به 10 هزار سال نمی رسد.
در صورتی كه چنگلهای شمالی ایران جنگلهای كهن هستند و قرمت آنها بیش از یك میلیون سال است. این اطلاعات ارزشمند، اهمیت ژنتیكی جنگلهای خزری را به خوبی نشان می دهد.
امروزه با مطالعات گرده شناسی ثابت شده است كه قدمت جنگلهای راش اروپا به هزار سال هم نمی رسد. از این رو است كه در مقایسه جنگلهای راش شمال ایران، جنگلهای منطقه قفقاز و شمال تركیه نیز جزو جنگلهای كهن پهن برگ مناطق معتدله محسوب می شوند. با توجه به طول تحول و تكامل جنگلهای دنیا، جنبشهای قاره ای، نوسانات اقلیمی در سطح كلان و عوامل دیگر، امروزه 5 نوع جنگل در دنیا قابل تفكیك است. این جنگلها از قطب شمال به طرف خط استوا به ترتیب عبارتند از:
1- جنگلهای سوزنی برگ مناطق سرد نیمكره شمالی (جنگلهای بوره آل)
2- جنگلهای پهن برگ خزان كننده (سبز تابستانه) مناطق معتدله (جنگلهای راش و بلوط)
3- جنگلهای همیشه سبز مناطق مدیترانه ای (جنگلهای زوبین و زیتون)
4- جنگلهای پهن برگ مناطق نیمه استوایی (همیشه سبز و سبز بارانی)
5- جنگلهای پهن برگ مناطق استوایی همیشه سبز و سبز بارانی)
در كشور پهناور ما به دلیل پستی و بلندی فراوان و اقلیم متنوع سه نوع از جنگلهای پنج گانه دنیا وجود دارد. جنگلهای سبز تابستانه راش و بلوط در شمال ایران، جنگلهای همیشه سبز مدیترانه ای (جنگلهای زوبین و زیتون) در شمال و جنوب غرب و همچنین جنگلهای پهن برگ گرمسیری مختص مناطق نیمه استوایی مثل جنگلهای كهور و كنار و چنگلهای ماندابی (مانگرو) در جنوب ایران.
به این ترتیب كشور ما حالتی استثنایی دارد. جنگل های راش در شمال و جنگلهای راش در شمال و جنگلهای مانگرو در جنوب ایران كه به كشور ما جایگاهی ویژه نادر می بخشد.
علل پدید آمدن جنگلهای پنجگانه دنیا عبارت است از شرایط كلی تحول و تكامل تاریخ از دوران سوم، پدیده قاره زدایی در این دوران و همچنین شرایط كلی اقلیمی
پراكنش جنگل ها
پراكنش جنگلها در تمام نقاط كره زمین یكسان نیست. اصولاً برای ایجاد جنگل در یك منطقه، شرایط زیست محیطی خاصی موردنیاز است. این شرایط عبارتند از حرارت و رطوبت كافی منظور از حرارت و رطوبت كافی برای پیدایش جنگل در یك منطقه وجود حداقل 2 ماه گرم در سال است. كه به مدت 60 روز درجه حرارت روزانه به طور متوسط از 10 درجه بالاتر باشد.
وجود رطوبت كافی یعنی بارندگی كه مقدار كافی نیز ضرورت دارد كه برای رشد جنگل خوب حداقل به 600 میلی لیتر بارندگی در سال نیاز وجود دارد و از این مقدار حداقل نیمی از آن باید در دوره رشد گیاهی یعنی دوره گرم سال (بهار و تابستان) ریزش كند. به طور مثال مناطق شمالی كشور ما این شرایط را دارد و به همین دلیل ما از آستارا در غرب گیلان تا جنگل گلستان در شرق استان گلستان جنگلهای انبوه پهن برگ راش و بلوط داریم. حال چنانچه میزان بارندگی سالانه بین 300 تا 600 میلی لیتر باشد جنگلهای به اصطلاح كم پشت یا تنك ظاهر می‎شوند. (مثل اكثر جنگلهای منطقه زاگرس در غرب كشور) جنگلهای كویری با گونه هایی مثل تاغ و گز قادرند حتی با بارندگی 100 تا 200 میلی لیتر در سال ظاهر شوند. این جنگلها، دیگر قدرت تولید زیاد چوب را نداشته و بیشتر از نظر حفاظت خاك و جلوگیری از فرسایش اهمیت دارند.
در مناطق استوایی حرارت كافی در تمام طول سال وجود دارد و میزان بارندگی سالانه اكثراً بیش از 2 هزار میلی لیتر است و این امتیاز سبب پیدایش جنگلهای انبوه و غنی از گونه های مختلف درختی می‎شود.
به طور كلی در كره زمین دو نوار جنگلی مهم وجود دارد : نوار جنگلی استوایی كه بیشترین تمركز این جنگلها در آمریكای جنوبی (برزیل)، آفریقای غربی و مركزی (كنگو) و آسیای جنوب شرقی (اندونزی) است و نوار جنگلی دیگر كه جنگلهای سوزنی برگ مناطق سرد را در نیمكره شمالی در برمی‌گیرد و شامل كشورهای كانادا، اسكاندیناوی و روسیه (سیبری) است. این جنگلها از نظر تولید چوب های صنعتی و خمیر كاغذ و مقوا اهمیت دارند.

در مقابل، جنگل های استوایی از نظر تنوع زیستی و ژنتیكی و گیاهان دارویی اهمیت دارند و نقش این جنگلها در اقلیم كره زمین (بادهای پاسات) در حال افزایش است. امروزه حفاظت از تنوع زیستی در جنگلها، استفاده از اطلاعات ژنتیكی و خواص دارویی گیاهان جنگلی است و حفظ تعادل زیستی بین گیاهان و جانوران وحشی جزو اهداف كلی كشورهای جهان است كه بعد از كنفرانس «ریودوژانیرو» در سال 1992 كنوانسیون های مختلف را امضاء كرده اند و می كوشند با مدیریت صحیح از جنگلهای دنیا چه از طریق حفاظت و چه از طریق بهره برداری به روشهای همگام با طبیعت شرایط لازم و كافی را برای توسعه پایدار در اكوسیستم های طبیعی به وجود آورند.
جنگل
بیشتر از تمام مناطق دنیا جنگلهای برگ ریز معتدل براثر فعالیتهای انسان تحت تأثیر قرار گرفته اند. در اكثر مناطق معتدل، نواحی وسیعی از جنگلها برای احداث راههای كشاورزی از بین رفته اند.
این فرآیند چندین قرن پیش در اروپا آغاز شد و منجر به باقی ماندن تعداد كمی از جنگلهای خالی از سكنه شد. در شرق آمریكای شمالی، جنگل زدایی با ورود مهاجران اروپایی آغاز شد اما هنوز به وسعت آنچه در اروپا رخ داده، نرسیده است.
جنگل های بارانی كاج امریكای شمالی
در طول ساحل غربی آمریكای شمالی، آب و هوای مرطوب و معتدل، جنگلهای كاج بارانی را كه از این جنگل منحصر به فرد، مدتهای مدید در معرض تهدید بوده است زیرا می‎تواند از درختانش برای سوخت و كاغذ سازی استفاده كرد. حدود 90 درصد از جنگلهای اولیه اكنون كاملاً از بین رفته اند. گرچه جنگلهاییكه درختانشان قطع شده اند معمولاً دوباره كاری می‎شوند اما رستنی های جدید، حیات وحش كمتری را نسبت به جنگلهای اولیه در خود پناه می دهند.
باران اسیدی
جنگلها در شمال دودهای خارج شده از موتور كارخانجات به هوا می روند و توسط قطرات آب در .. می‎دهد و آنرا از آنچه می بایست باشد، اسیدی تر می سازد. باران اسیدی به برگها و ریشه های درختان صدمه می زند و نهایتاً می‎تواند آنها را از بین ببرد.
جنگل های شمالی
گرچه بعضی از نواحی جنگلهای شمالی برای سوخت و … كه برای انواع دیگر جنگلها رخ داده گریخته است. حدود 12000 سال پیش ، اواخر … عقب نشینی كردند جنگلهای شمالی اندك اندك به سمت شمال پیش رفته اند. قسمتهای عظیمی از این جنگلها بر روی خاك یخ زده كه به جز در قسمت سطحی در طول …
جنگل ناحیه ایست با تراكم زیادی از نظر ارتفاع در زیر خط درخت قرار دارند یافت می‎شوند، مگر اینكه بارش — سوزیهای طبیعی زیاد باشد. جنگلها عمدتاً شامل تعداد زیادی از گونه های درختان با ارتفاع مختلف می باشند و در كنار اینها درختچه ها و درختان جوان رشد می‌كنند كه سبب استفاده بهینه از نور آفتاب می‎شود. یك جنگل به شكل طبیعی اش، محل زندگی بسیاری از جانوران و گونه های گیاهی می باشد، و زیست توده آن در هر واحد واحد سطح در مقایسه با بیشتر زیست بوم ها زیاد می‎باشد.
از دیدگاه بوم شناختی، ممكن است یك جنگل از یك درختزار متمایز باشد. جنگل كه كم و بیش سایبانی متراكم دارد شاخ و مقداری نور خورشید از یین درختان نفوذ می‌كنند 
جنگل بارانی (گرمسیری و معتدل)
تایگا
جنگل معتدل سخت چوب
جنگل گرمسیری خشك
جنگل برگریز معتدل
انواع بسیاری از جنگلها وجود دارند. از جمله انواع بوم شناختی آنها عبارتند از :
جنگلهای گرمسیری و نیمه گرمسیری مرطوب پهن برگ.
جنگلهای گرمسیری و نیمه گرمسیری سوزنی برگ.
جنگلهای سوزنی برگ معتدل
جنگل بارانی
آتش سوزی تجویزی

افزایش تعداد سیلاب ها در ایران كه ناشی از تخریب جنگل ها و مراتع است دست از تخریب جنگلهای شمال بردارید.
دست از نابودی جنگلهای ایران بردارید جنگل بان جنگلهای باستانی شمال در آستانه وداع خطر تخریب جنگلهای شمال و دفن زباله ها در آنها دست از تخریب جنگل های شمال بردارید!!!
خوش نشینی و تصرف اراضی جنگلی در ارتفاعات كوهستانی البرز، باقی مانده میراث طبیعی و نوار باریك جنگل های شمال را تخریب می‌كند.
«مهندس كاظم نصرتی» معاون حفاظت از جنگل های شمال سازمان جنگل ها و مراتع كشور با بیان این مطلب، افزود: «در سالهای گذشته خوش نشینی و سكونت افراد در جنگل های شمال كشور به شدت افزایش یافته است كه این امر تخریب جنگل و قطع بسیاری از درختان این مناطق بكر را به دنبال داشته و این در حالی است كه غفلت مسئولان از توجه به این عامل تخریبی، موجب گسترش فزاینده ساخت و ساز در این مناطق شده و طبیعت این منطقه را در معرض تغییرات جدی قرار داده است.
وی افزود: «احداث شهرك هایی در ارتفاعات جاده خلخال و اسالم همچنین ویلاسازی های پراكنده در جنگل از سالها پیش آغاز شده و به رغم مخالفت سازمان جنگل ها و مراتع و پیگیری های قانونی در این زمینه، به دلیل طولانی شدن فرایند رسیدگی به پرونده ها در دستگاه های قضائی، زمان سكونت متصرفان در جنگل طولانی شده و آثار تخریب این سكونت، جنگل ها را از نفس انداخته است.»
نصرتی همچنین اراضی جنگل در ارتفاعات البرز را تخلفی آشكار و تعرض به منافع ملی كشور دانست و گفت: متأسفانه در سالهای گذشته پرداختن به برخی مسایل حاشیه ای توسط سایر دستگاه ها و همچنین جنجال های مطبوعاتی مانع از این شده كه مسئولان خطر تخریب جنگل به واسطه خوش نشینی و سكونت را جدی تلقی كنند، در صورتی كه آثار تخریبی این امر به مراتب بیش از احداث آزاد راه تهران شمال و یا بحث بهره وری صنعتی از جنگل های شمال بوده است.
وی افزود: حضور افراد غیربومی در جنگل و بهره برداری های غیرمجاز آنها برای تأمین نیاز از جنگل، با هیچ توجیهی پذیرفته نمی‎شود و تخریب درختان به واسطه توسعه شهر در دل كوهستان با هیچ امكاناتی قابل برگشت نبوده و این ضایعه جبران ناپذیر است.
وی همچنین تخریب جنگل های شمال را به دلیل بهره برداری صنعتی تكذیب كرد و گفت: بهره برداری از جنگل های شمال سیاست سازمان جنگل ها و مراتع كشور بوده و این كار مبتنی بر اصول علمی و رهیافت های تحقیقاتی روز دنیا انجام می‎شود.
وی مدعی شد كه شایعه تخریب جنگل ها به دلیل بهره برداری سازمان جنگل ها و مراتع، برخاسته از غرض ورزی های شخصی و جریان هایی است كه سعی در تضعیف علملكرد سازمان جنگل ها و مراتع دارند.
جنگل های شمال محل دفن زباله ها شده است.
امید است دولت دست به كار شود و جلوی تخریب بیشتر را بگیرد!

هفتاد میلیون هكتار جنگل، پس از انقلاب به هفت میلیون رسیده
از نابودی بیشتر جنگلهای ایران دست بردارید!!!
انهدام جنگلهای كشور كه از آن به عنوان سرمایه ای غیرقابل بازگشت یاد می‎شود از دید دوستداران محیط زیست بدترین صدمه است كه در ربع قرن گذشته به كشور خورده است. آنها در گزارش های خود نشان می دهند كه صحبت از بركندن یك درخت نیست به قول مشیری شاعر «آره جنگل را بیابان می‌كنند»
دادسرای رسیدگی به جرایم زیست محیطی برای قطع هر اصله درخت، عاملان را تا حداكثر 250 هزار تومان جریمه می كند؛ همزمان صنایع چوب و كاغذ سال گذشته 750 هزار متر مكعب از جنگلهای شمال كشور را مورد بهره برداری قرار داده است كه فارسی آن می‎شود: نابودی جنگلهای ایران.
بنابراطلاعات رسمی سایت سازمان جنگلها و مراتع، سطح كل جنگلهای ایران حدود 12 و نیم میلیون هكتار است، كه نزدیك شش میلیون هكتار را پوشش می‎دهد و سهم هر ایرانی از آن دویست مترمربع است. این آماری است كه بسیاری از آگاهان، كارشناسان محیط زیست و اقلیم شناسان به آن خرده می گیرند.
ناصر كرمی اقلیم شناس در گفت و گو با «روز» در مورد این نوع آمارها می‌گوید: در ایران متأسفانه، سازمان های غیردولتی قوی وجود ندارد كه به طور مستقل در مورد جنگلها مطالعه كنند و آماری بدهند كه بتوان آنرا به عنوان آمار قابل قبول پذیرفت. در همه جای دنیا این سازمانهای غیردولتی هستند كه آمارهایشان از سوی رسانه ها و سازمان های بین المللی مقبول است.